Η παγίδα των συγκρίσεων αρχίζει συχνά από την παιδική μας ηλικία. Από την στιγμή δηλαδή που οι γονείς μας προκειμένου να μας κινητοποιήσουν για να μας παραδειγματίσουν, μπαίνουν στον πειρασμό της σύγκρισης. Πίσω από τις συγκρίσεις που τις περισσότερες φορές γίνονται μεταξύ αδερφών , ξαδέρφων , συμμαθητών ή γνωστών ,υποβόσκουν οι προσωπικές και άλυτες διαφορές που κουβαλούν οι γονείς από τα παιδικά τους χρόνια. Μπορεί βέβαια ο στόχος σύγκρισης αρχικά να φαίνεται καλοπροαίρετος ( για το καλό σου ) , ο τρόπος που γίνεται όμως είναι απάνθρωπος και βασανιστικός στα παιδιά τονίζει η Κατερίνα Μαλλιωτάκη, ψυχολόγος.
Ο γονιός προφανώς και δεν συνειδητοποιεί το πόνο που δημιουργεί στο παιδί του, αφού το βλέμμα του είναι συνεχώς στραμμένο στο «άλογο κούρσας» που νουθετεί. Έτσι το παιδί δύσκολα ικανοποιείται από τα δικά του επιτεύγματα και μαθαίνει να χαίρεται την νίκη του, μόνο από την επικράτηση του στον ανταγωνισμό . (Χαίρομαι που πήρα καλύτερο βαθμό από τον Γιώργο , αντί « χαίρομαι για μένα που πήρα καλό βαθμό» ).Αυτό δημιουργεί προσωπικότητες που λειτουργούν εθιστικά στον στίβο του ανταγωνισμού καθώς αντλούν ικανοποίηση, μόνο από την « ήττα» των άλλων.
Οι άνθρωποι που έχουν συνηθίσει την σύγκριση διψούν για αναγνώριση γιατί δεν νιώθουν ότι κρίνεται μόνο το έργο τους αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν συνδέσει την ανταμοιβή τους με το αν είναι «καλά» ή «κακά» παιδιά. Τα αποτελέσματα αυτής της φράσης βέβαια βαθμολογούνται από την απόδοση της. Αν οι κινήσεις τους έχουν αρνητικό αντίκτυπο τότε καταρρακώνονται και εισπράττουν αρνητικά αποτελέσματα ενώ όταν τελικά τα καταφέρουν, απολαμβάνουν την νίκη τους καθώς και τα τρόπαια της.
Καθώς λοιπόν τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνουν να μεταβιβάζουν την σχολική αυτή συμπεριφορά στους φίλους , και αργότερα στους συντρόφους τους . «Η Χαρά είναι καλύτερη φίλη από την Ελένη ,ο Αλέκος μου πρόσφερε περισσότερα πράγματα από τον Νίκο,» και πάει λέγοντας. Αυτή η συμπεριφορά συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος που κάνει συγκρίσεις δεν συνειδητοποιεί ότι θέτει τον εαυτό του σε διαρκή ανασφάλεια αφού αγνοεί ότι το να είσαι καλύτερος από τον άλλον δεν σημαίνει ότι είσαι αυτόματα ο καλύτερος όλων.
Μια άλλη παράμετρος της σύγκρισης είναι ότι συχνά συγκρίνουμε διαφορετικούς ανθρώπους με διαφορετικό υπόβαθρο, που ζουν ή έζησαν άλλες καταστάσεις από εμάς. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι διαφορετικές συνθήκες ζωής οδηγούν σε διαφορετικά αποτελέσματα. Είναι μεγαλύτερο κατόρθωμα να φτάσει κάποιος στην επιτυχία των στόχων του μέσα από ένα αντίξοο περιβάλλον, από ότι να βρει έτοιμα και παγιωμένα συστήματα τα οποία του προσφέρουν την επιτυχία.
Όταν συγκρίνεσαι για να ικανοποιήσεις το εγώ σου αναφέρεσαι στις ζωές των άλλων βλέποντας τους, ως πρότυπο και αλλάζεις την ζωή σου για να πληροίς τις προϋποθέσεις τους ή για να κάνεις ότι κάνουν. Ο φαύλος αυτός κύκλος αποτελεί τροχοπέδη για την εξέλιξη μας κι αυτό γιατί η σύγκριση μπορεί να είναι άδικη , αφού συγκρίνουμε πάντα ανόμοια πράγματα. Είναι μάλιστα γεγονός ότι ο κάθε ένας από εμάς είναι μοναδικός αφού έχει άλλα ταλέντα , διαφορετικές επιτυχίες ,και διαφορετικό χαραχτήρα.
Στην τροχιά της σύγκρισης μπαίνουν και οι προσωπικές μας σχέσεις οι οποίες ακολουθούν κλοιό ανταγωνισμού και αντιπαραθέσεων. Με το σκεπτικό αυτό ο σύντροφος μας γίνεται μοιραία ανταγωνιστής , αντίπαλος και αρκετές φορές εχθρός. Μέσα από ένα τέτοιο πνεύμα, δεν μπορεί να αναπτυχθεί καμιά ικανότητα του συντρόφου μας , αλλά ούτε και να ευδοκιμήσουν κομμάτια που θα μπορέσουν να διατηρήσουν μια σχέση. Έτσι μπαίνουμε στην διαδικασία να συγκρίνουμε συνεχώς τις οικογένειες μας, τον τρόπο που μεγαλώσαμε, την εργασία που κάνουμε, ακόμα και τα ίδια μας τα παιδιά.
Αντί να μπαίνουμε λοιπόν στην παγίδα της σύγκρισης καλό είναι να αναγνωρίζουμε σε κάθε άνθρωπο τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του, αξιοποιώντας τα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αν μπούμε στην λογική να αντιμετωπίζουμε τις δυνατότητες μας σαν κίνητρα, τότε μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα πράγματα και να βελτιώσουμε ότι δεν μας ευχαριστεί για να δημιουργήσουμε μια καλύτερη έκδοση του εαυτού μας . Αυτό είναι το μοναδικό συστατικό της επιτυχίας που θα μας φέρει προσωπική εξέλιξη με μόνη σύγκριση το ωφέλιμο που προέρχεται από εμάς για εμάς.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.