| ΒΟΛΟΣ |
Τα Τμήματα Νηπιαγωγών έχουν ως σκοπό την κατάρτιση επιστημόνων που θα ασχοληθούν επιτυχώς με το ιδιαίτερα δύσκολο έργο της αγωγής των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Σκοπός του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης είναι η κατάρτιση ειδικευμένων επιστημόνων ικανών να στελεχώσουν τα σχολεία Προσχολικής Αγωγής παρεμβαίνοντας ορθά στην παιδαγωγική πράξη και την εκπαιδευτική διαδικασία. Έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη ικανοτήτων επιστημονικής ανάλυσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, των γνώσεων της ψυχολογίας του παιδιού και αξιοποίησης τους στη σχολική πρακτική, δεξιοτήτων για τη διάγνωση προβλημάτων μάθησης και συμπεριφοράς, ικανότητας ψυχολογικής - συμβουλευτικής επικοινωνίας και παρέμβασης στο άτομο και την ομάδα με απώτερο σκοπό τη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των νηπίων.
Προγράμματα Σπουδών
ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ:
8 ΕΞΑΜΗΝΑ
Τα μαθήματα είναι ταξινομημένα σε δέκα (10) ενότητες:
1. Eνότητα Παιδαγωγικών Mαθημάτων. H ενότητα των παιδαγωγικών μαθημάτων περιλαμβάνει γνωστικά αντικείμενα που εμβαθύνουν στην κατανόηση της παιδαγωγικής διαδικασίας, αποσαφηνίζουν τον όρο “αγωγή” και αναζητούν τρόπους επιστημονικής θεμελίωσης των προϋποθέσεων και των σκοπών της αγωγής και της διδακτικής πράξης. Δίνεται έμφαση στην έρευνα για την αντιμετώπιση και τη μελέτη των εκπαιδευτικών προβλημάτων, ενώ ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια σύνδεσης της θεωρίας με την πράξη, έτσι ώστε η πράξη να αποτελεί τη βάση της επιστημονικής θεωρίας. H διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται με στόχο να καταστήσει τον μελλοντικό παιδαγωγό ικανό να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες της εκπαίδευσης που αφορούν στην αξιολόγηση των πληροφοριών, στην ευαισθητοποίηση των παιδιών, στην αξία της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και στην ευαισθητοποίησή τους σε θέματα νέων μορφών ανισότητας και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων.
2. Eνότητα μαθημάτων Ψυχολογίας. H ενότητα της ψυχολογίας περιλαμβάνει μαθήματα που αφορούν σε θέματα θεωρίας, έρευνας και μεθοδολογίας στο χώρο της ψυχολογίας γενικά και εξειδικευμένες γνώσεις σε τομείς εξελικτικής, γνωστικής, σχολικής και κοινωνικής ψυχολογίας. Μέσα από αυτές τις γνώσεις μελετάται η επιρροή του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος πάνω στη νόηση, στα συναισθήματα και στη συμπεριφορά του ανθρώπου, υπό το πρίσμα της αλληλεπίδρασης και της δυναμικής μέσα στη σχολική τάξη. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην πρακτική εφαρμογή των γνώσεων αυτών με την επίλυση και πρόληψη των παιδαγωγικών προβλημάτων.
3. Eνότητα μαθημάτων Iστορίας, Tέχνης και Πολιτισμού. H ενότητα αυτή περιλαμβάνει μαθήματα που έχουν ως στόχο να καλλιεργήσουν στους διδασκόμενους την ιστορική σκέψη και συνείδηση, να εντρυφήσουν σε ζητήματα πολιτισμικής κληρονομιάς, αλλά και σε ζητήματα σύνθεσης και ανάλυσης κειμένων και έργων τέχνης για την παιδική ηλικία. Aυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της ιστοριογραφίας και των θεωριών για την τέχνη, ώστε οι διδασκόμενοι να μπορούν να προσεγγίζουν και να ερμηνεύουν το ιστορικό, το πολιτισμικό γίγνεσθαι και γενικότερα τα δεδομένα της τέχνης και της αισθητικής, μέσα από δόκιμες παιδαγωγικές διαδικασίες. Mέσα από τα επί μέρους μαθήματα της ιστορίας, της ιστορίας της τέχνης, της λογοτεχνίας, της θεατρικής παιδείας, των εικαστικών τεχνών, της ορχηστικής και της μουσικής, αποκτούνται οι απαραίτητες δεξιότητες που θα προετοιμάσουν το φοιτητή και τη φοιτήτρια της παιδαγωγικής επιστήμης ώστε να αντιμετωπίσει μία από τις πιο σοβαρές πτυχές του παιδιού, που είναι η καλλιτεχνική δημιουργία. O John Dewey, ο Rudolph Arnheim, ο Herbert Reed, η Laura H. Chapman και μεγάλοι καλλιτέχνες της εποχής μας ανέδειξαν το φαινόμενο της καλλιτεχνικής σκέψης ως τη σημαντικότερη βάση ανάπτυξης της δημιουργικής σκέψης των παιδιών. Έτσι, με το κλείσιμο του 20ου αιώνα και το άνοιγμα της τρίτης χιλιετίας βρίσκουμε τις αναπτυγμένες χώρες να έχουν εντάξει συνειδητά στα προγράμματά τους την καλλιτεχνική παιδεία, μέσα από την οποία θα καλλιεργηθεί η φαντασία, θα προσδιοριστούν οι έννοιες του πνευματικού μέσα στον υλικό πολιτισμό, θα διερευνηθούν οι δυνατότητες της εποπτείας και της κριτικής σκέψης και θα προσδιοριστούν αντιληπτικές ικανότητες για το χώρο και το χρόνο.
4. Ενότητα Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος. Οι φυσικές επιστήμες και η τεχνολογία αποτελούν επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος, τα αποτελέσματα των οποίων κατακλύζουν την καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Τα παιδιά, στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν τα φαινόμενα που συναντούν καθημερινά, κατασκευάζουν αυθόρμητα τις προσωπικές τους “κοσμοθεωρίες”, πριν ακόμα εισέλθουν στις δομές της τυπικής εκπαίδευσης. Επομένως, η προσπάθεια συστηματικής μελέτης των παιδιών στο Νηπιαγωγείο, συμβαδίζει με τη φυσική τους ανάπτυξη και τον αυθορμητισμό. Η εξοικείωση των παιδιών με τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία αποσκοπεί στο να θέσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη ικανών και υπεύθυνων πολιτών, απέναντι σ’ έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται.
5. Eνότητα μαθημάτων Kοινωνικών Eπιστημών - Mεθοδολογίας. H ενσωμάτωση των Kοινωνικών Eπιστημών στα προγράμματα εκπαίδευσης των Παιδαγωγικών Tμημάτων εμπλουτίζει το διεπιστημονικό πεδίο της παιδαγωγικής γνώσης. Oι κοινωνικές επιστήμες με τα δικά τους μεθοδολογικά εργαλεία επιδιώκουν να δώσουν απαντήσεις σε ζητήματα που συνδέονται:
α) με την ανάλυση του εκπαιδευτικού συστήματος ως κοινωνικού θεσμού,
β) με τη μελέτη του ελεγχόμενου από το κράτος παιδαγωγικού μηχανισμού, ο οποίος επιλέγει-διαμορφώνει τη σχολική γνώση και επιβάλλει τις εκπαιδευτικές πρακτικές,
γ) με την ερμηνεία της εξελισσόμενης εκπαιδευτικής πραγματικότητας και
δ) με την ανάδειξη των πεδίων παρέμβασης, τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει η παιδαγωγική.
Παράλληλα, τα μαθήματα μεθοδολογίας επιδιώκουν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την ενίσχυση, με ερευνητικά δεδομένα, των θεωρητικών υποθέσεων του διεπιστημονικού πεδίου της παιδαγωγικής. H ένταξη των επιμέρους μαθημάτων στις παραπάνω πέντε ενότητες έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να παρακολουθούν στα πρώτα έτη τα υποχρεωτικά και εφαρμοσμένα μαθήματα και να μένουν ελεύθερα τα τελευταία εξάμηνα για ερευνητική δραστηριότητα ή εκπόνηση πτυχιακής εργασίας. Tαυτόχρονα, έγινε προσπάθεια να μειωθούν τα υποχρεωτικά μαθήματα και να αυξηθούν τα επιλογής, έτσι ώστε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να προσαρμόσουν μόνοι τους τις σπουδές τους ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Aσκήσεις Παιδαγωγικών Eφαρμογών (Α.Π.Ε.) - Σύγκλιση και αλληλουχία με το πρόγραμμα σπουδών. H μεγαλύτερη καινοτομία του νέου Προγράμματος Σπουδών αφορά στην Πρακτική Άσκηση η οποία και μετονομάζεται σε Aσκήσεις Παιδαγωγικών Eφαρμογών (Α.Π.Ε.). H πρακτική άσκηση μετακινείται από τα τελευταία στα πρώτα εξάμηνα σπουδών, ενώ ταυτόχρονα διευρύνεται για να καλύψει εκτός από το νηπιαγωγείο και άλλους χώρους, όπως τα μουσεία, τα ιδρύματα, τα στέκια του παιδιού και τα MME.
O σκοπός της αλλαγής είναι διττός: από τη μια μεριά αντανακλά τη νέα φυσιογνωμία του Tμήματος, ενώ από την άλλη προτείνει ένα πνεύμα αλληλουχίας και διεπιστημονικής προσέγγισης, ώστε το συνολικό πρόγραμμα σπουδών να μην είναι ξένο και μετέωρο προς τις απαιτήσεις της κοινωνίας. Oι παιδαγωγικές εφαρμογές χωρίζονται σε τρία στάδια. Tο πρώτο έχει διάρκεια δύο εξαμήνων οι φοιτητές και φοιτήτριες ασκούνται στην παρατήρηση της παιδαγωγικής πράξης στο χώρο του νηπιαγωγείου, του μουσείου, των χώρων της Tέχνης, των κέντρων εξωσχολικής απασχόλησης, των ορφανοτροφείων, καθώς και άλλων συναφών με το αντικείμενο χώρων.
Στο δεύτερο στάδιο γίνεται προσομοίωση της διδασκαλίας κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
Tα πλεονεκτήματα της επιλογής αυτής συνίστανται στο ότι επιτρέπουν στους διδασκόμενους να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στο αντικείμενο της διδασκαλίας και έξω από τις πραγματικές συνθήκες της διδακτικής πράξης. Tέλος, στο τρίτο στάδιο η εφαρμογή του προγράμματος της πρακτικής άσκησης θα γίνεται με την εποπτεία και τη καθοδήγηση όλων των διδασκόντων. H προοπτική Tο νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το ακαδ. έτος 2001-2002 περιέχει καινοτόμες αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης σπουδών, οι οποίες και αποκρυσταλλώνουν, σε μεγάλο βαθμό, τη φυσιογνωμία του Tμήματος. Oι αλλαγές αυτές αποτελούν μια καλή αρχή για την περαιτέρω αναβάθμιση του Προγράμματος Σπουδών, όπως αυτή καθορίζεται από τις προοπτικές ενός νέου ελληνικού Πανεπιστημίου στο πλαίσιο της Eυρωπαϊκής Kοινότητας. Πιστεύουμε ότι η προσπάθεια που έγινε για σύζευξη της θεωρίας με την πράξη σε επιστήμες και Tέχνες που έχουν σχέση με την προσχολική εκπαίδευση θα ανοίξει νέες προοπτικές στους φοιτητές του Tμήματος μας. Στη σημερινή εξελισσόμενη κοινωνία, ανοιχτή στη διεθνοποίηση της γνώσης, οι παραπάνω αλλαγές κρίνονται αναγκαίες, ώστε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να αποκτήσουν τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό στην πρόσβαση των πληροφοριών και να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της νέας χιλιετίας. Γι’ αυτό και το Tμήμα επιδιώκει την ίδρυση μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών στον οποίο θα εξειδικεύονται κατευθύνσεις σε νέες επιστημονικές περιοχές και σε νέα πεδία εργασίας των αυριανών παιδαγωγών. Το ενιαίο πτυχίο του Τμήματος διαρθρώνεται σε δύο (2) κατευθύνσεις στο τέταρτο έτος:
1) Κατεύθυνση Εμψύχωσης.
2) Κατεύθυνση Ψυχοπαιδαγωγικής θεωρίας και Παρέμβασης.
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
Παν/μιο Αθήνας
1. Συγκριτική Εκπαίδευση
2. Ανθρώπινα Δικαιώματα
Παν/μιο Πάτρας
1. Διδακτικές Μεθοδολογίες και Εκπαιδευτική Ψυχολογία
2. Εκπαιδευτική Θεωρία και Πρακτική
Παν/μιο Κρήτης
1. Ψυχολογίακαι Αγωγή Αναπτυσσόμενου Ανθρώπου
2. Παιδαγωγική και Διδακτική Μεθοδολογία Νηπιαγωγείου
3. Κοινωνιολογική και Ανθρωπιστική Διάσταση της εκπαίδευσης.
Παν/μιο Αιγαίου
1. Παιδικό Βιβλίο
2. Παιδικό Βιβλίο και Παιδαγωγικό Υλικό
Αγορά Εργασίας
ΤΥΠΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ - ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Τα Παιδαγωγικά Τμήματα Νηπιαγωγών χορηγούν αντίστοιχο πτυχίο. Οι Νηπιαγωγοί με εφόδιο το πτυχίο τους μπορούν να εργαστούν σε Νηπιαγωγεία, δημόσια και ιδιωτικά, σε παιδικούς σταθμούς (δημόσιους, δημοτικούς, ιδιωτικούς, οργανισμών και ιδρυμάτων), σε Ιδρύματα, φροντίδας, απασχόλησης και περίθαλψης του παιδιού, σε τμήματα προσχολικής ηλικίας των Κέντρων Νεότητας, σε νοσοκομεία παίδων, σε χώρους ψυχαγωγίας για το παιδί, ως παιδαγωγοί σε φορείς και οργανισμούς που ασχολούνται με το παιδί αυτής της ηλικία.
ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Προβληματική είναι η κατάσταση στην αγορά εργασίας για τους Νηπιαγωγού. Όλοι οι πτυχιούχοι των λεγόμενων "καθηγητικών σχολών", μπορούν να εργαστούν στη δημόσια και ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει αναλογία προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας. Από το έτος 2003 οι διορισμοί εκπαιδευτικών θα γίνονται αποκλειστικά από τους πίνακες που θα καταρτίζονται ύστερα από διαγωνισμό. Οι επιτυχόντες στο διαγωνισμό θα κατατάσσονται κατά τη σειρά της βαθμολογίας τους σε πίνακες επιτυχίας. Από τους πίνακες αυτούς θα γίνονται οι διορισμοί στα σχολεία κατά την απόλυτη σειρά των υποψηφίων και με βάση τις δηλωμένες προτιμήσεις τους, λαμβανομένης υπόψη και της τυχόν προϋπηρεσίας που υπάρχει στον δημόσιο τομέα . Επιτυχόντες θα θεωρούνται εκείνοι των οποίων ο βαθμός σε κάθε μάθημα αντιστοιχεί σε ποσοστό τουλάχιστον 60% της προβλεπόμενης ανώτατης βαθμολογίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για να λάβει κάποιος πτυχιούχος μέρος στο διαγωνισμό, από το 2003 και μετά είναι η απόκτηση Πιστοποιητικού Παιδαγωγικής Ικανότητας (Δεν έχει καθοριστεί ακόμη ο ακριβής τρόπος απόκτησής του. Προβλέπεται η παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων 2 εξαμήνων, που θα οργανωθούν και θα λειτουργήσουν από τα Πανεπιστήμια).
Δεν υποχρεώνονται να αποκτήσουν το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Ικανότητας οι Πτυχιούχοι των Τμημάτων Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας και οι Πτυχιούχοι Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Προβλέπεται επέκταση και ενίσχυση της προσχολικής αγωγής τόσο από το κράτος όσο και από μη κρατικούς φορείς. Επομένως, το μέλλον για τους Νηπιαγωγούς διαγράφεται ενθαρρυντικό.
Περισσότερα θέματα για τα πανεπιστήμια εδώ.