Οι ημέρες των πανελληνίων εξετάσεων, η περίοδος αναμονής και γνωστοποίησης των αποτελεσμάτων που έπονται του απαιτητικού σχολικού έτους της Γ’ Λυκείου, μπορούν να επιφέρουν εξαιρετικό στρες στους έφηβους μαθητές. Παρόλο που το ήπιο άγχος βοηθά στην επίτευξη στόχων, τα υψηλά επίπεδα άγχους μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία καθώς και στη δυνατότητα των εφήβων να αποκτήσουν εκείνες τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να διαχειριστούν υγιώς στρεσογόνα γεγονότα αργότερα στη ζωή τους. Το στρες της απόδοσης αλληλεπιδρά και με άλλους παράγοντες όπως είναι η στάση των γονιών και το γενικότερο κλίμα μέσα στην οικογένεια, η προσωπικότητα του εφήβου και η όποια προϋπάρχουσα ευαλωτότητα, οι προηγούμενες εμπειρίες, η αυτοεικόνα του, η ύψιστη σημασία που αποδίδεται στις πανελλήνιες εξετάσεις από το εκπαιδευτικό μας σύστημα και από το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
Από την επιστημονική ομάδα της Μη κυβερνητικής Οργάνωσης Κλίμακα
Ο συνδυασμός των ανωτέρω παραγόντων μπορεί να κινητοποιήσει, σε ήδη ευάλωτους εφήβους, ακραίες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές όπως είναι οι απόπειρες αυτοκτονίας. Με αφορμή την αύξηση των κλήσεων και των ηλεκτρονικών μηνυμάτων που δεχόμαστε τις τελευταίες ημέρες από γονείς και μαθητές που προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες εξετάσεις επιθυμούμε να υπενθυμίσουμε τα προειδοποιητικά σημάδια που δίνει ένα άτομο που σκέφτεται να αυτοκτονήσει, τους τρόπους που μπορούμε να το προσεγγίσουμε καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονία της ΚΛΙΜΑΚΑ.
Περισσότερο από «Καλή επιτυχία» θέλουμε να ευχηθούμε όλοι και όλες να προχωρήσουν μπροστά στη ζωή ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των οποιονδήποτε εξετάσεων.
Υπάρχουν κάποια προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να αντιληφθούν οι φίλοι του αυτοκαταστροφικού εφήβου, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί. Οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στις επιδόσεις στο σχολείο, στην παρακολούθηση των μαθημάτων, στην προσωπικότητα ή στη συμπεριφορά πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Τέτοιες αλλαγές είναι:
•Έχει καταθλιπτική διάθεση. Μπορεί να είναι ευσυγκίνητος ή ευερέθιστος και θυμωμένος. Μπορεί επίσης να είναι κυκλοθυμικός και συναισθηματικά ασταθής.
• Αρνείται να παραστεί στις εξετάσεις
•Έντονη αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος
•Έντονες αγχώδεις εκδηλώσεις, εφίδρωση, πανικός, ημικρανίες, πονοκέφαλοι, διάρροιες
• Έντονες συναισθηματικές εκδηλώσεις, κλάματα, εκρήξεις θυμού
• Πενθεί για σημαντική απώλεια (θάνατος φίλου, θάνατος μέσα στην οικογένεια, χωρισμός από ερωτικό σύντροφο)
• Αρνείται να παραστεί στις εξετάσεις
•Έντονη αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος
•Έντονες αγχώδεις εκδηλώσεις, εφίδρωση, πανικός, ημικρανίες, πονοκέφαλοι, διάρροιες
• Έντονες συναισθηματικές εκδηλώσεις, κλάματα, εκρήξεις θυμού
• Πενθεί για σημαντική απώλεια (θάνατος φίλου, θάνατος μέσα στην οικογένεια, χωρισμός από ερωτικό σύντροφο)
• Παραμελεί την εμφάνιση και την προσωπική υγιεινή
• Δείχνει να μην ενδιαφέρεται για όσα συμβαίνουν γύρω του
• Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που τον ευχαριστούσαν
•Σκέφτεται ή μιλά για το θάνατο. Μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις για το θάνατο γράφοντας κάποια έκθεση ή ζωγραφίζοντας στο μάθημα των καλλιτεχνικών.
•Απομονώνεται από τους φίλους και από την οικογένεια. Περνά πολύ χρόνο μόνος του και δε μοιράζεται τις σκέψεις του με τους άλλους.
•Δυσκολεύεται να κάνει φίλους, κάνει παρέα με συνομηλίκους που κάνουν χρήση αλκοόλ ή ουσιών, απομακρύνεται από συνομηλίκους με πιο υγιή συμπεριφορά.
•Αυτοτραυματίζεται. Πολλοί αυτοκαταστροφικοί έφηβοι χαράσσονται με μαχαίρια, ξυράφια και άλλα αιχμηρά αντικείμενα.
•Κάνει χρήση ουσιών.
•Έχει στην κατοχή του όπλο ή άλλο θανατηφόρο μέσο.
• Υπάρχουν ενδείξεις διαταραχής διατροφής (μεταβολή στο βάρος, άρνηση να φάει μπροστά σε κόσμο, υπερβολική άθληση κλπ.)
• Δείχνει να μην ενδιαφέρεται για όσα συμβαίνουν γύρω του
• Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που τον ευχαριστούσαν
•Σκέφτεται ή μιλά για το θάνατο. Μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις για το θάνατο γράφοντας κάποια έκθεση ή ζωγραφίζοντας στο μάθημα των καλλιτεχνικών.
•Απομονώνεται από τους φίλους και από την οικογένεια. Περνά πολύ χρόνο μόνος του και δε μοιράζεται τις σκέψεις του με τους άλλους.
•Δυσκολεύεται να κάνει φίλους, κάνει παρέα με συνομηλίκους που κάνουν χρήση αλκοόλ ή ουσιών, απομακρύνεται από συνομηλίκους με πιο υγιή συμπεριφορά.
•Αυτοτραυματίζεται. Πολλοί αυτοκαταστροφικοί έφηβοι χαράσσονται με μαχαίρια, ξυράφια και άλλα αιχμηρά αντικείμενα.
•Κάνει χρήση ουσιών.
•Έχει στην κατοχή του όπλο ή άλλο θανατηφόρο μέσο.
• Υπάρχουν ενδείξεις διαταραχής διατροφής (μεταβολή στο βάρος, άρνηση να φάει μπροστά σε κόσμο, υπερβολική άθληση κλπ.)
Αν αντιληφθείτε τα παραπάνω σημάδια:
o Να παίρνετε πάντα στα σοβαρά τα αυτοκαταστροφικά σχόλια.
Δεν υπάρχει περίπτωση να ωθήσουμε κάποιον στην αυτοκτονία απλά και μόνο ρωτώντας τον αν σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του. Ρωτήστε τον: αισθάνεσαι τόσο άσχημα που σκέφτεσαι την αυτοκτονία; έχεις σκεφτεί πώς θα το κάνεις; έχεις ότι χρειάζεσαι για να το κάνεις; έχεις σκεφτεί πότε θα το κάνεις;
o Προσπαθήστε να μην φανείτε σοκαρισμένος και ακούστε προσεχτικά όλα όσα έχει να σας πει. Ενδυναμώστε και ενθαρρύνετε, πείτε του ότι ανησυχείτε πολύ γι’ αυτόν.
o Μην χειριστείτε την κατάσταση μόνοι σας και αν διατρέχει υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας μην τον/την αφήσετε μόνο του/της
Ζητήστε βοήθεια αμέσως, Καλέστε το 1018 την 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία
Περισσότερα θέματα για τις εξετάσεις εδώ.