Ό,τι και αν χρειαστεί να περάσει και να υποστεί το δυσλεκτικό παιδί στο σχολείο και στην κοινωνία, τους πιο ισχυρούς και καθοριστικούς επηρεασμούς τους δέχεται από πολύ νωρίς, από το σπίτι. Τα συστήματα (εκπαιδευτικό, κοινωνικό, πολιτικό κ.λ.π.) αλλάζουν όταν αλλάζουν οι άνθρωποι. Ας μην κηρύττουμε πόλεμο με το σύστημα αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε τον εαυτό μας.
Οι συμβουλές και οι λίστες τύπου «10 πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας»συνήθως βασίζονται στην κατάταξη του παιδιού σε κάποια κατηγορία, στηρίζονται στην συμπεριφορά (την επιφάνεια), αγνοώντας τις αιτίες (τα κρυμμένα κίνητρα) και αποκλείουν την ευκαιρία της άλλης θέασης. Όμως αυτές οι τακτικές κρύβουν αθέατες πεποιθήσεις και ανέκφραστες ανάγκες.
Ας δούμε όμως κάποια πράγματα που μπορούν όντως να κάνουν οι γονείς, μέσα από μια άλλη, διαφορετική οπτική.
• Το δυσλεκτικό παιδί έχει κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, σε αντίθεση με το αριστερό που έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι και βάσει του οποίου έχει οικοδομηθεί ο Δυτικός πολιτισμός. Αυτό σημαίνει ότι: Αν εσείς έχετε κυρίαρχο το αριστερό ημισφαίριο, ίσως είναι η ευκαιρία να κατανοήσετε και να καλλιεργήσετε το δημιουργικό, δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου σας. Αν έχετε κυρίαρχο το δεξί αλλά δεν το γνωρίζετε, μέσα από το παιδί σας μπορείτε να μάθετε και να αποδεχθείτε τον εαυτό σας.
• Το δυσλεκτικό παιδί δεν κατανοεί το χρόνο γραμμικά. Δυσκολεύεται να μάθει την ώρα, να είναι συνεπή, να οργανώνεται. Μην οργανώνετε το χρόνο του γι΄ αυτόν, μην το απορρίπτετε όταν ξεχνά, μην το αναγκάζετε να σκέφτεται όπως εσείς. Αυτό που εσείς θεωρείτε μειονέκτημα (και είναι ως προς τη λειτουργία του συστήματος και τις απαιτήσεις του) είναι ένα από τα μεγαλύτερα προτερήματα του. Μπορεί να αφοσιώνεται στο παρόν, μπορεί να «βλέπει» τη μεγάλη εικόνα, ψάχνει νόημα και σκοπό, δεν εκτελεί μηχανικά. Δείτε και κατανοήστε τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια, προτού επιχειρήσετε να του επιβάλετε τον δικό σας.
• Το δυσλεκτικό παιδί δεν κατανοεί σύμβολα, αριθμούς, δε σκέφτεται λεκτικά ή λογικά (αναλυτικά). Σκέφτεται με εικόνες, συναισθηματικά και βιωματικά. Μαθαίνει κιναισθητικά. Αντιστρέφει ή ξεχνά γράμματα και δεν εφαρμόζει τους κανόνες γιατί η εικονική σκέψη είναι πολύ πιο γρήγορη και πλούσια από τη λεκτική. Είναι άθλος η λεκτικοποίηση της εικόνας αφού ο αργός ρυθμός του χεριού και της γραφής δεν προλαβαίνει τη διαδικασία της εικονικής σκέψης. Έχει τεράστια φαντασία η οποία καταπιέζεται από τον περιορισμό του λόγου, τη μηχανική και θεωρητική μάθηση που βασίζεται στη μνήμη. Περιορίζεται από την έτοιμη εικόνα που του προσφέρει η τεχνολογία, την αποκοπή του από τη φύση, το περιβάλλον του και τον εαυτό του. Τολμήστε να μπείτε στον απέραντο, πολύχρωμο κόσμο του της σύνθεσης και αρχίστε να εξερευνάτε μαζί τον δικό του τρόπο σκέψης. Κλείστε την τηλεόραση και τον υπολογιστή και διαβάστε μαζί βιβλία κοινού ενδιαφέροντος. Κάντε συχνές εκδρομές στη φύση και αφεθείτε, χωρίς στόχευση, στη στιγμή. Παρακολουθήστε το παιδί σας. Βρεθείτε ουσιαστικά μαζί του. Εξερευνήστε τον εσωτερικό σας κόσμο μαζί: τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τα όνειρα, τους φόβους σας.
• Το δυσλεκτικό παιδί είναι απόλυτα ικανό να γράφει, να διαβάζει, να κατανοεί ότι διαβάζει, να είναι αποτελεσματικό, να έχει όραμα και να πετύχει αυτό που θέλει πραγματικά. Αρκεί να έχει την αυτοπεποίθηση να το κάνει με τον δικό του τρόπο. Μην κατεβάζετε τον πήχη επειδή είναι δυσλεκτικό. Βοηθήστε το να αποκαλύψει και να καλλιεργήσει τα ταλέντα του. Ολόκληρο το σύστημα το σπρώχνει έξω και μακριά από τον εαυτό του. Εξαρτάται από σας αν θα το αποδεχθείτε ειλικρινά και απόλυτα γι” αυτό που είναι (και όχι παρόλο που είναι αυτό που είναι).
• Το δυσλεκτικό παιδί δυσκολεύεται να θέτει στόχους, να ακολουθεί οδηγίες, να εστιάζεται στα «πρέπει» και στις υποχρεώσεις του. Φοβάται τη σύγκριση και την κριτική (όπως κάθε παιδί, απλά τα εισπράττει περισσότερο) και δεν μπορεί να έχει την ίδια απόδοση ή εικόνα καθημερινά. Προτού βιαστείτε να ονομάσετε, να κατατάξετε και να συμπεράνετε, μάθετε ότι υπάρχουν άγνωστοι σε σας λόγοι που συμβαίνουν όλα αυτά. Τολμήστε να εξερευνήστε μαζί του την αθέατη πλευρά των συμπεριφορών του. Σε αυτά τα «μειονεκτήματα» κρύβεται μια τελείως διαφορετική θέαση, ένας διαφορετικός τρόπος αντίληψης και λειτουργίας, που δεν χωράει στους διαχωρισμούς άσπρο – μαύρο, σωστό – λάθος.
Όπως αντιλαμβάνεστε, όλα αυτά είναι αδύνατον να επιτευχθούν χωρίς τη βοήθεια ειδικού που θα σας βοηθήσει να «μπείτε» στον κόσμο του, ενώ παράλληλα θα βοηθήσει το παιδί σας να καταλάβει τον δικό σας, χωρίς να νοιώθει μειονεκτικά γι” αυτό που είναι. Δεν έχουν οι γονείς τον τρόπο και την εκπαίδευση να εισχωρήσουν στον κόσμο του δυσλεκτικού παιδιού τους, λειτουργώντας ως αντικειμενικοί παρατηρητές που έχουν κατακτήσει τις βάσεις της αυτογνωσίας και έχουν την εμπειρία της δυσλεξίας με δημιουργικό και θετικό τρόπο.
Καμία θεωρία και κανένας ειδικός που ανήκει στο σύστημα δεν έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει ουσιαστικά εσάς και το παιδί σας να ελευθερωθεί, να γίνει ουσιαστικά ανεξάρτητο και ευτυχισμένο. Το ίδιο το σύστημα προωθεί υπάκουα, προσαρμοσμένα, ομοιόμορφα άτομα που λειτουργούν μεθοδικά και οργανωμένα για να είναι παραγωγικά αλλά όχι δημιουργικοί και ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι.
Ψάξτε τον άνθρωπο που είναι ο ίδιος δυσλεκτικός, που έχει τολμήσει να εξερευνήσει τον κόσμο μέσα από τη δική του οπτική, που έχει κατανοήσει βιωματικά τη δυσλεξία και έχει βρει τους τρόπους να συνυπάρχει δημιουργικά στον κόσμο και στην κοινωνία που ζει. Δουλέψτε με αυτόν που παραμένει πρόθυμος να μαθαίνει και να είναι ευέλικτος. Εμπιστευθείτε αυτόν που έχει πάθος γι” αυτό που κάνει και μπορεί να το μεταδώσει.
Ψάξτε τον άνθρωπο που είναι ο ίδιος δυσλεκτικός, που έχει τολμήσει να εξερευνήσει τον κόσμο μέσα από τη δική του οπτική, που έχει κατανοήσει βιωματικά τη δυσλεξία και έχει βρει τους τρόπους να συνυπάρχει δημιουργικά στον κόσμο και στην κοινωνία που ζει. Δουλέψτε με αυτόν που παραμένει πρόθυμος να μαθαίνει και να είναι ευέλικτος. Εμπιστευθείτε αυτόν που έχει πάθος γι” αυτό που κάνει και μπορεί να το μεταδώσει.
Ο κόσμος του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου είναι υποκειμενικός και μοναδικός. Ο κόσμος του αριστερού ημισφαιρίου είναι αντικειμενικός και στατικός. Ο ρόλος και των δυο είναι απόλυτα αναγκαίος και χρήσιμος, φτάνει να δώσουμε στο κάθε ημισφαίριο το ρόλο που πραγματικά του ανήκει και να καλλιεργήσουμε τις λειτουργίες που θα υποστηρίξουν τη δημιουργικότητα της δράσης και την ελευθερία της σκέψης.
Αν όλα αυτά σας φαίνονται δύσκολα ή εξωπραγματικά, σκεφτείτε τι ζητάτε από το δυσλεκτικό παιδί σας κάθε φορά που θέλετε να υπακούσει, να προσαρμοστεί και να λειτουργήσει έξω από τον εαυτό του. Αν όλα αυτά σας θυμώνουν, σκεφτείτε ότι κάπως έτσι θα έγραφε (αν είχε την τόλμη και το δικαίωμα) το κάθε δυσλεκτικό παιδί που αισθάνεται εξωγήινος σε έναν κόσμο που δεν έχει φτιαχτεί για αυτόν (και βλέπει ότι δεν έχει και πολλά να του προσφέρει). Αν τέλος όλα αυτά σας κάνουν να αισθάνεστε ότι έχετε μπροστά σας ένα βουνό, σκεφτείτε πώς νοιώθει καθημερινά ένας δυσλεκτικός που καλείται να λειτουργήσει σε ένα σύστημα που δεν τον αναγνωρίζει ισάξια και δεν δέχεται κανένα άλλο τρόπο ύπαρξης. Ποτέ δεν είναι αργά. Ό,τι και αν έχετε κάνει ή δεν έχετε κάνει μέχρι στιγμής, μπορείτε ΤΩΡΑ να ξεκινήσετε ξανά, μαζί με το παιδί σας, να ανακαλύπτετε και να μαθαίνετε μαζί τον κόσμο του. Χρειάζεται να δεχθείτε με σεβασμό και ευγνωμοσύνη το παιδί που σας έχει δοθεί, γιατί είναι η ευκαιρία σας να γνωρίσετε δυνατότητες και οπτικές που ούτε καν μπορείτε να φανταστείτε από τη θέση που βρίσκεστε τώρα.
Περισσότερα θέματα για μαθησιακές δυσκολίες εδώ.