Το κάθε αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, η κάθε ηλικία και τάξη, έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τα οποία μπορεί να διαφέρουν πολύ από αυτά των προηγούμενων σταδίων. Τα παιδιά μεγαλώνουν, αλλάζουν και μαζί με αυτά αλλάζουν και οι εύλογες ανησυχίες των γονιών για τις συμπεριφορές και τις μεταξύ τους σχέσεις.
Η ψυχολόγος κα. Λαμπρινή Καλαντζή δίνει στους γονείς πολύτιμες συμβουλές για το πώς να διαχειριστούν την κάθε αναπτυξιακή φάση του παιδιού τους με τον πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να μπορούν να το προφυλάσσουν από κακοτοπιές.
Ο φιλικός περίγυρος του παιδιού και του εφήβου
Οι νέοι φίλοι που το παιδί θα δημιουργήσει στο σχολείο αποτελούν για τους γονείς έγνοια –πώς θα το αποτρέψουν από το να «μπλέξει με λάθος άτομα;». Τι σημαίνει, όμως, λάθος άτομα; Και γιατί οι γονείς ανησυχούν αν το παιδί γίνει φίλος με άτομα που οι ίδιοι δεν εγκρίνουν;
Η κα. Καλαντζή εξηγεί πως «όσο μεταβατική και γεμάτη εσωτερική αναζητήσεις φαντάζει από έναν γονέα η διαδρομή του παιδιού, άλλο τόσο είναι και για το ίδιο το παιδί. Έτσι, σε αυτή την κοινή πορεία αναζήτησης για το τι είναι καλό, σωστό και πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε μία κατάσταση, οι γονείς οφείλουν να είναι κοντά στα παιδιά τους, για να κατανοήσουν τις ανησυχίες τους και να δώσουν απαντήσεις σε όσα τα απασχολούν».
Το δύσκολο για πολλούς γονείς, όμως, είναι συχνά το να προσεγγίσουν το παιδί, να κατανοήσουν τι το απασχολεί και να το στηρίξουν. «Η συζήτηση κατέχει ιδιάζουσα σημασία στη σχέση γονιών-παιδιών και για να διευκολυνθεί αυτή οι γονείς θα πρέπει να αναφέρουν κάποια ζητήματα ανοιχτά και να μη μιλούν με υπαινιγμούς» λέει η κ. Καλαντζή και εξηγεί ότι «αναφορικά με το ζήτημα της φιλίας και της παρέας, θέμα σημαντικό τόσο για την κοινωνική ζωή του παιδιού όσο και για τον αυτοπροσδιορισμό του, οι γονείς μπορούν να συζητούν ήδη από πολύ μικρή ηλικία με τα παιδιά, για να διασαφηνίσουν τι είναι σημαντικό στη φιλία. Δηλαδή, τι φίλους προτιμά το παιδί, με ποια χαρακτηριστικά και τι κερδίζει από αυτούς».
Ο φιλικός περίγυρος του παιδιού και ειδικά του εφήβου είναι ο κόσμος του. Είναι εκεί όπου νιώθει να βρίσκει παρηγοριά, κατανόηση, εκεί βρίσκει κοινά ενδιαφέροντα και απόψεις και γι'αυτό ο γονιός χρειάζεται να δείχνει σεβασμό προς τις σκέψεις και τις επιθυμίες του παιδιού. Τι γίνεται, όμως, όταν το παιδί συναναστρέφεται με άτομα που δυσαρεστούν τους γονείς; «Τότε χρειάζεται να διερευνηθούν τα κίνητρα και η αιτία που ωθούν το παιδί να σχετίζεται μαζί τους, αλλά και το κατά πόσο η παρέα αυτή αποδεδειγμένα λειτουργεί ως αρνητικό πρότυπο για το παιδί», λέει η ειδικός.
Όπως συμπληρώνει η κ. Καλαντζή, πολλές φορές οι γονείς μπορεί να βιαστούν να βγάλουν συμπεράσματα για πρόσωπα που δημιουργούν μία αρνητική εντύπωση, χωρίς να λαμβάνουν υπ'όψιν την ανεξάντλητη συνθετότητα του κάθε ανθρώπου. Μπορεί, δηλαδή, να υπάρχουν στοιχεία που δεν τους αρέσουν σε έναν φίλο του παιδιού τους, όμως μπορεί να υπάρχουν και άλλα τόσα που κάνουν το παιδί να ταιριάζει με το άτομο αυτό. «Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά με υποστηρικτικούς και διαθέσιμους γονείς, τείνουν τα ίδια να αναγνωρίζουν τι μπορεί να τους βλάψει και δύνανται να αποφεύγουν άτομα που θα τα έβαζαν σε κίνδυνο», καταλήγει η ψυχολόγος.
Ο ρόλος των γονιών
Όταν ένα παιδί παρασύρεται από παρέες που μπλέκονται σε φασαρίες είναι δικαιολογημένο για τον γονιό να ανησυχεί. «Μία ψύχραιμη και ανοιχτή στάση για διάλογο, μα πάνω από όλα η διάθεση κατανόησης του ίδιου του παιδιού και του ψυχοσυναισθηματικού του κόσμου θα κατευνάσει από τη μία τους φόβους και τον πανικό των γονιών ενώ θα τους φέρει πιο κοντά με τα παιδιά», προτείνει η κ. Καλαντζή και συμπληρώνει πως «το να προκαλέσουμε έναν τσακωμό ή να απαγορεύσουμε στο παιδί να σχετίζεται με συγκεκριμένα άτομα επειδή το θέλουμε εμείς δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να καταλάβει πόσο αρνητική επιρροή μπορεί να του ασκούν τα άτομα αυτά. Επιπλέον, αν ένα παιδί στρέφεται προς άτομα πολύ διαφορετικά από αυτό, τότε σημαίνει ότι ένα κομμάτι του εαυτού του βρίσκει ανάπαυση εκεί ή ότι δεν έχει βρεθεί κάποιος άλλος να το καταλάβει πραγματικά».
Οι γονείς πολλές φορές δυσκολεύονται να μπουν στον κόσμο του παιδιού και ειδικά του εφήβου, ο οποίος συχνά έχει ανάγκη να αναζητήσει μόνος την ταυτότητά του ή ίσως μέσα από μία παρέα που αναδεικνύει κομμάτια του εαυτού του και τον ακούει. Έτσι, πριν πανικοβληθείτε από τα άτομα με τα οποία μπορεί να κάνει παρέα το παιδί, αναρωτηθείτε τι μπορεί αυτά να του προσφέρουν και τι μπορεί να έχει ανάγκη το παιδί: Κάλυψη της μοναξιάς του ή πειραματισμό μέσω της συναναστροφής με άλλους;
Περισσότερες συμβουλές εδώ.