ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ iPad...
Τις προάλλες παρατηρούσα τις δίδυμές μου να παίζουν ένα από τα αγαπημένα τους παιχνίδια στο iPad: Ζαχαροπλαστική! Καταρχήν έπρεπε να διαβάσουν τη συνταγή στα αγγλικά, να μετρήσουν τις ποσότητες και να φτιάξουν φανταστικές τούρτες, που τις στόλιζαν, διάλεγαν γράμματα για να γράψουν ευχές γενεθλίων, ταίριαζαν τα σωστά χρώματα, διάλεγαν διακοσμητικά στοιχεία και υπολόγιζαν πόσο κοντά ή μακριά το ένα από το άλλο πρέπει να μπουν για να δείχνουν όμορφα… Με δυο λόγια, το παιχνίδι αυτό εκτός από διασκέδαση τους πρόσφερε και πολλά στοιχεία μάθησης.
Όταν κάποια στιγμή μπήκαμε στην κουζίνα να φτιάξουμε cupcakes μαζί, τα κορίτσια συνειδητοποίησαν διάφορα πράγματα: όσο εύκολο είναι να φτιάξεις τη συνταγή σου στο παιχνίδι του iPad, τόσο δύσκολο είναι να την εκτελέσεις μόνη σου (ως πεντάχρονο) στην πραγματικότητα! Θα αναφερθώ σε μικροπράγματα: δυσκολεύτηκαν να βάλουν τα υλικά από τη σακούλα τους στο σκεύος μέτρησης, τους χύθηκαν κάτω πράγματα, λερώθηκαν, τους έπεσε ένα αυγό και έσπασε… Προς μεγάλη τους απογοήτευση, δεν τις άφησα να χειριστούν το μίξερ, ενώ όταν πήραν την ξύλινη κουτάλα να ανακατέψουν το μίγμα συνειδητοποίησαν πόση δύναμη και ώρα χρειάζεται αυτή η δουλειά…
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Για να έρθω στο θέμα μου, στη χρήση του iPad από τα παιδιά.
Είμαι κατά της τεχνολογίας; ΟΧΙ! Έχουν τα δικά μου παιδιά iPad; ΝΑΙ!
Ποιο το πρόβλημά μου, τότε; Ότι καλό είναι να γνωρίζουμε τον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά, ώστε να κρίνουμε πότε και πόσο θα ασχοληθούν με iPad.
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ
Καταρχήν, για να γίνει ένα παιδί χαρούμενος, κοινωνικός, έξυπνος και υγιής ενήλικας, θα πρέπει να περνάει χρόνο σε δραστηριότητες με άλλα άτομα! Τα άτομα και τα πράγματα με τα οποία ασχολείται το παιδί θα πρέπει να αντιδρούν απέναντί του με διαφορετικό τρόπο, δηλαδή να εξελίσσονται μαζί του. Για παράδειγμα, οι γονείς στην αρχή αντιδρούν στο μωρό τους λέγοντας του «αγκού!», αλλά πόσες φορές έχετε δει τους γονείς ενός 5χρονου ή ενός 8χρονου να του απευθύνονται έτσι; Οι γονείς παραλλάσσουν την αντίδρασή τους προς το παιδί τους καθώς αυτό μεγαλώνει και αλλάζουν οι ανάγκες του. Το ίδιο πρέπει να κάνει και το παιχνίδι του παιδιού, να ακολουθεί τις ανάγκες ανάπτυξης του παιδιού.
ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Θυμάστε τους χρωματιστούς κύβους που μπαίνουν ο ένας μέσα στον άλλον; Το μωρό ξεκινάει προσπαθώντας να πιάσει αδέξια έναν κύβο, να τον μεταφέρει από το ένα χέρι στο άλλο, αργότερα βάζει τους κύβους στο στόμα του, μετά τους χτυπάει μεταξύ τους, ύστερα ανακαλύπτει ότι μπορεί να τους πετάξει ή να τους κάνει να κυλήσουν και αργότερα, με τη μέθοδο της δοκιμής και του λάθους, μαθαίνει να τους βάζει τον έναν μέσα στον άλλον. Για να το πετύχει αυτό χρησιμοποιεί την όραση, τη λεπτή και την αδρή κίνηση, την αίσθηση της αφής, την αίσθηση της πίεσης και συντονίζει διαφορετικές πληροφορίες για να φτάσει στο τελικό αποτέλεσμα. Έτσι έχει κατακτήσει ένα σημαντικό στάδιο της μάθησης! Ο εγκέφαλος του παιδιού εξελίσσεται!
Και στη συνέχεια το παιδί μαθαίνει και άλλα πράγματα: ότι τους κύβους μπορεί να τους κάνει έναν ψηλό πύργο και ότι είναι πιο σταθερά στο πάτωμα απ’ ότι στο κρεβάτι του, ότι μπορεί να βάλει και κουτιά τροφίμων το ένα πάνω στο άλλο, αλλά όχι άλλα αντικείμενα, επειδή θα πέσουν. Με αυτό τον τρόπο το παιδί δημιουργεί μια ‘σκαλωσιά μάθησης’, όπου σταδιακά ‘χτίζει’ την μάθησή του, προσθέτοντας χρήσιμες πληροφορίες στο οικοδόμημά του.
Και πώς μαθαίνουν τα παιδιά καλύτερα; Σύμφωνα με τον Vygotsky, όταν ασχολούνται με δραστηριότητες που είναι ένα ‘κλικ’ πάνω από αυτό που μπορούν να κάνουν μόνα τους, οπότε το κάνουν με τη βοήθεια κάποιου άλλου.
Πώς το iPad Βοηθάει τη Μάθηση
Πολλά παιχνίδια στο iPad είναι σχεδιασμένα ανάλογα με την ηλικία και τις διανοητικές ανάγκες του παιδιού σε κάθε στάδιο.
- Παίζοντας παιχνίδια στο iPad, το παιδί μπορεί να κάνει πολλά πράγματα, μόνο του ή με έναν γονιό: να διαβάσουν, να ζωγραφίσουν, να κάνουν κατασκευές, να φτιάξουν παζλ, να φτιάξουν έναν μικρόκοσμο… χίλιες-δυο δημιουργικές ιδέες, πράγματα που γίνονται γρήγορα, ανέξοδα (εκτός του κόστος του ipad και της εφαρμογής, αν δεν κατεβαίνει δωρεάν), το ipad προσφέρει έναν υπέροχο, μαγικό κόσμο παιχνιδιού και διασκέδασης!
- Υπάρχουν πολλές εφαρμογές σχεδιασμένες κατάλληλα ώστε να προσφέρουν στο παιδί την πρόκληση του να κάνει κάτι λίγο πιο δύσκολο και έτσι το βοηθάνε να μάθει, να εξασκηθεί, να προχωρήσει, χωρίς να απογοητευτεί και να τα παρατήσει. Οι καλές εφαρμογές δίνουν βοήθεια στον παίκτη, αλλά και πολλά επίπεδα, ανάλογα με τις ικανότητές του.
- Οι εφαρμογές στο iPad συχνά προσφέρουν την απαραίτητη γνωσιακή ‘σκαλωσιά’, τον σκελετό δηλαδή όπου το παιδί σταδιακά θα χτίσει το οικοδόμημα της γνώσης. Για παράδειγμα, η εφαρμογή μπορεί να απεικονίζει αντικείμενα που όταν το παιδί δεν τα αγγίζει για ώρα αρχίζουν να λάμπουν ή να κουνιούνται, οπότε καταλαβαίνει τι πρέπει να κάνει και τα αγγίζει. Έτσι μπορεί και συνεχίζει χωρίς τη βοήθεια κάποιου ενήλικα το παιχνίδι –και αν αυτό είναι εκπαιδευτικό μαθαίνει- και δεν απογοητεύεται ούτε τα παρατάει.
- Στα παιδιά αρέσουν ιδιαίτερα τα διαδραστικά παιχνίδια και μαθαίνουν περισσότερα πράγματα μέσα από αυτά, επειδή παίρνουν feedback για τις επιδόσεις τους. Καθώς μαζεύουν πόντους ή άλλες μορφές ανταμοιβής, έχουν ένα κίνητρο να τελειώσουν την πίστα (κάτι σαν την ανταμοιβή με αυτοκόλλητα που προτείνουμε εμείς οι ψυχολόγοι).
- Παίζοντας –με όρους και όρια- εκπαιδευτικά και κατάλληλα για την ηλικία τους παιχνίδια σε τάμπλετς, τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία από νωρίς, κάτι που θα το χρειαστούν σε μεγαλύτερο βαθμό αργότερα.
- Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια! Με εκπαιδευτικές εφαρμογές, όπως το Hippo Math, τα παιδιά μαθαίνουν ταυτόχρονα αγγλικά και μαθηματικά! Έτσι, ακόμα και λίγα λεπτά παιχνιδιού είναι χρήσιμα! Με εκπαιδευτικές εφαρμογές είναι σαν να κουβαλάει το παιδί τη σχολική του τσάντα παντού και σε κάθε ευκαιρία μαθαίνει και εξασκείται!
- Είναι ευχάριστη δραστηριότητα και μαθαίνεις παίζοντας! Όπως ξεκίνησα να λέω σε αυτό το άρθρο, τα παιδιά μαθαίνουν παίζοντας! Ας τα βοηθήσουμε μέσω της τεχνολογίας! Η μάθηση δε χρειάζεται να είναι αποκλειστικά ‘επίσημη’ και βαρετή.
Τα αρνητικά του iPad
- Δυστυχώς, συχνά οι γονείς χρησιμοποιούν το iPad αντί για μπέιμπισιτερ ή αντί να περάσουν οι ίδιοι χρόνο με το παιδί τους, ακόμα και παίζοντας μαζί iPad. Μαντέψτε λοιπόν ποιο είναι το πρόβλημα: η συμπεριφορά του γονιού ή το iPad;
- Ένα άλλο πρόβλημα είναι η επιλογή των εφαρμογών/παιχνιδιών: αν οι γονείς δεν επιλέγουν εκπαιδευτικά παιχνίδια, τότε δεν υπάρχει και πολύ μεγάλο όφελος για το παιδί. Μαντέψτε λοιπόν ποιο είναι το πρόβλημα: η συμπεριφορά του γονιού ή το iPad;
- Οι εφαρμογές στο iPad –ακόμα και οι καλύτερες- είναι απεικονίσεις της πραγματικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν περιορισμούς. Το κυριότερο είναι ότι αυτές οι απεικονίσεις δε προσφέρουν τελικά πραγματική γνώση για το πώς να κάνει κάτι το παιδί στην πραγματικότητα. Στην περίπτωση με τις κόρες μου, πέρασαν πολύ ωραία μαγειρεύοντας εικονικά στο iPad, αλλά όταν έφτασε η ώρα να φτιάξουν ένα αληθινό κέικ δε μπορούσαν. Αυτό γιατί το παιχνίδι είναι μονοδιάστατο και δε δίνει πραγματικές πληροφορίες ώστε τα παιδιά να υπολογίσουν πόσο σύνθετη είναι η πραγματικότητα και να ανταποκριθούν.
- Τα παιχνίδια στο iPad δε μεγαλώνουν με το παιδί, είναι στατικά, σε αντίθεση με τα παιδικά παιχνίδια. Για παράδειγμα, το παιδί ξεκινάει χτυπώντας 2 τουβλάκια μαζί, αλλά μεγαλώνοντας τα χρησιμοποιεί για να φτιάξει ολοένα και πιο σύνθετες κατασκευές.
Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Περισσότερες συμβουλές εδώ.