- Τι είναι η δυσλεξία; Δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που συνεπάγεται δυσχέρεια στην επεξεργασία του γραπτού λόγου (ανάγνωση, ορθογραφημένη γραφή και γραπτή έκφραση), δυσανάλογα επίμονη με την ηλικία και το νοητικό επίπεδο του παιδιού. Οι δυσχέρειες αυτές μπορεί να συνοδεύονται από δυσκολίες στην εργασία με αριθμούς (δυσαριθμησία), στη χρήση της μουσικής γλώσσας, στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, στην ακουστική και οπτική αντίληψη και στις κινητικές δεξιότητες. Πάντως, η άρθρωση και η ομιλία είναι απολύτως φυσιολογικές εκτός αν συνυπάρχει και άλλη διαταραχή.
- Τι δεν είναι η δυσλεξία; Η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια, δεν σχετίζεται με εγκεφαλικές ή αισθητηριακές βλάβες, με ψυχολογικές και συναισθηματικές διαταραχές, με νοητική ανεπάρκεια ή με εξωτερικούς παράγοντες (ανεπαρκείς περιβαλλοντικές συνθήκες ή ακατάλληλη διδασκαλία).
- Υπάρχουν άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες; Η υπερκινητικότητα (Υ), η διαταραχή της ελλειμματικής προσοχής (ΔΕΠ) όπως και η δυσλεξία ανήκουν στην κατηγορία των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών. Έρευνες αποδεικνύουν τη συνύπαρξη ΔΕΠ – Υ με τη δυσλεξία, χωρίς όμως να έχει αποσαφηνιστεί αιτιώδης σχέση μεταξύ τους.
- Ποια είναι η ισχύουσα νομοθεσία; Βάσει της εγκυκλίου 12/224/15.1.93 του Υπουργείου Παιδείας οι δυσλεκτικοί μαθητές απαλλάσσονται από τις γραπτές εξετάσεις και εξετάζονται μόνο προφορικά με κατανόηση, αγάπη, επιείκεια και κυρίως διακριτικότητα, προκειμένου ν' αποφεύγονται τυχόν συμπλέγματα κατωτερότητας. Εξαιτίας δε του ότι δεν παρουσιάζουν αναπτυξιακή ανωριμότητα, η παραμονή τους στην ίδια τάξη θεωρείται παντελώς άχρηστη.
- Τι πρέπει να κάνουν δάσκαλοι, καθηγητές και γονείς; Προκειμένου να επιτευχθεί η σχολική ενσωμάτωση ενός δυσλεκτικού μαθητή, απαραίτητη θεωρείται η στενή συνεργασία δασκάλου-γονέα. Ένας δυσλεκτικός μαθητής χρειάζεται συνεχή ενθάρρυνση, περισσότερο χρόνο για τις γραπτές εργασίες του, αξιολόγηση της προσπάθειάς του. Τέλος, απαραίτητη θεωρείται η στενή συνεργασία με ειδικό παιδαγωγό.
- Τι δεν πρέπει να κάνουν δάσκαλοι, καθηγητές και γονείς; Γονείς και καθηγητές πρέπει ν' αποφεύγουν να δίνουν αρνητικούς χαρακτηρισμούς στους δυσλεκτικούς μαθητές, όπως «τεμπέλης», «αδιάφορος», ν' αποφεύγουν συγκρίσεις με αδέλφια ή συμμαθητές τους και φράσεις όπως «προσπάθησε περισσότερο», ενώ παράλληλα δεν πρέπει να τους ασκείται καμία μορφή πίεσης.
- Που τα καταφέρνουν καλά; Τα παιδιά με δυσλεξία διαθέτουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, έχουν πολύ καλή κριτική ικανότητα και έχουν έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς. Είναι συνήθως άτομα δημιουργικά και συχνά εμφανίζουν καλλιτεχνικές τάσεις.
- Που και πότε πρέπει να γίνεται η διάγνωση της δυσλεξίας; Τυπικά η διάγνωση της δυσλεξίας δεν μπορεί να γίνει πριν από την ηλικία των 7½ - 8 ετών, αφού τότε μόνο το παιδί έχει ωριμάσει πνευματικά και έχει κατακτήσει τόσο τη γραφημική – φωνημική αντιστοιχία (ανάγνωση) όσο και τη φωνημική – γραφημική αντιστοιχία (ορθογραφημένη γραφή). Εντούτοις, από την προσχολική ηλικία μπορεί να γίνει έγκαιρη ανίχνευση μαθησιακών δυσκολιών και να εντοπιστούν τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο (at risk). Η διάγνωση της δυσλεξίας πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένη ομάδα σε δημόσια ιατροπαιδαγωγικά κέντρα, νοσοκομεία, κέντρα ψυχικής υγείας ή / και σε ιδιωτικά κέντρα.
- Η δυσλεξία είναι κληρονομική; Πλήθος ιατρικών ερευνών αποδεικνύουν ότι η δυσλεξία έχει γενετική βάση, αφού συναντάται σε πολλά γενεαλογικά δέντρα πολλών γενεών ή οφείλεται σε δύσκολες εγκυμοσύνες.
- Η δυσλεξία θεραπεύεται; Εξαρτάται από πότε έχει γίνει η διάγνωσή της, πότε ξεκίνησε η παρέμβαση και πόσο βαριάς μορφής είναι. Εφόσον όμως γίνεται δεκτό ότι η ιατρική δεν θεραπεύει τη δυσλεξία, τότε αυτή θεωρείται ένα παιδαγωγικό «πρόβλημα», επομένως η αποκατάσταση της πρέπει να βασίζεται σε εξατομικευμένα παιδαγωγικά προγράμματα.