Η φράση της σημερινής ημέρας συνοψίζεται στο «Καλή χρονιά». Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι το καταλαβαίνουν. Αυτοί που έχουν βέβαια μια προϊστορία στα μαθητικά θρανία. Οι άλλοι, οι μικροί μας φίλοι της Α” δημοτικού και του νηπιαγωγείου, ακούν και μάλλον δεν μπορούν να νιώσουν τι ακριβώς εννοούν όλοι εκείνοι τριγύρω τους που με χαμόγελα ανταλλάσσουν το «Καλή χρονιά». Πού να “ξεραν…
Σήμερα μια νέα ζωή ξεκινά για τα «πρωτάκια». Ένας νέος κόσμος ανοίγεται μπροστά τους, ο κόσμος εκείνος που θα τα «φωτίσει», που θα τους δώσει τη χαρά να μάθουν τα πρώτα τους γράμματα για να συνεχίσουν έπειτα με τη δύναμη της γνώσης, της μόρφωσης και της καλλιέργειας το δρόμο της ζωής με ευγένεια και ανωτερότητα.
Δεν είναι όμως εύκολο πάντα για τα «πρωτάκια» να αποδεχτούν το νέο μεγάλο σχολείο. Εδώ, τότε, χρειάζεται η συμβολή των γονιών ώστε να γίνει η μετάβαση όσο το δυνατό πιο ευχάριστα. Τι χρειάζεται όμως για να το πετύχουμε αυτό; Καταρχάς, όπως μάς λέει η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αλέξάνδρα Καππάτου, υπομονή και επιμονή. Τα «πρωτάκια» καλούνται να αντεπεξέλθουν στα καινούργια τους σχολικά καθήκοντα και κάτι τέτοιο χρειάζεται υπομονή και επιμονή τόσο από την πλευρά των γονέων όσο και από το δάσκαλο.
«Η πρώτη δημοτικού είναι κομβικό σημείο στη ζωή μας γιατί σηματοδοτείται η αρχή των σχολικών καθηκόντων και απαιτήσεων για το παιδί. Θα αρχίσει δηλαδή σταδιακά να αποκτά συστηματικές γνώσεις που θα γίνονται με την πάροδο του χρόνου πολύπλοκες και κάποιες φορές ενδεχομένως δεν θα είναι και ιδιαίτερα ευχάριστες για το ίδιο.»
«Η πρώτη δημοτικού είναι κομβικό σημείο στη ζωή μας γιατί σηματοδοτείται η αρχή των σχολικών καθηκόντων και απαιτήσεων για το παιδί. Θα αρχίσει δηλαδή σταδιακά να αποκτά συστηματικές γνώσεις που θα γίνονται με την πάροδο του χρόνου πολύπλοκες και κάποιες φορές ενδεχομένως δεν θα είναι και ιδιαίτερα ευχάριστες για το ίδιο.»
«Συνήθως το παιδί μέσα σε δέκα, δεκαπέντε ημέρες έχει προσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον, επειδή έχει προηγηθεί η φοίτησή του στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο. Υπάρχουν όμως και παιδιά που είναιυπερπροστατευμένα, τα οποία αντιδρούν αρνητικά στην πρώτη τάξη», τονίζει η Αλεξάνδρα Καππάτου.Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, το παιδί με την είσοδό του στο δημοτικό αλλάζει τις συνήθειές του με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να δημιουργηθεί άρνηση, ακόμη και φοβία, για το σχολείο.
Οι μικροί μαθητές καλούνται πλέον να κάθονται και να παρακολουθούν με προσοχή τον δάσκαλο, να μοιράζονται τον χώρο με πρόσωπα που δεν τους είναι οικεία και στο τέλος της ημέρας να παίρνουν «δουλειά» στο σπίτι. Στις μέρες μας είναι λίγα τα περιστατικά όπου τα παιδιά αρνούνται έντονα να προσαρμοστούν στο περιβάλλον του σχολείου, γιατί τα περισσότερα παιδάκια έχουν συνηθίσει τη φοίτηση στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο, παρ” όλα αυτά όταν συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως», προσθέτει η κ. Καππάτου.
Συμπτώματα άρνησης του παιδιού να πάει στο σχολείο
1. Η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Κατ’ αρχάς το παιδί παρουσιάζει έντονες αντιδράσεις άγχους ή πανικού στην προσπάθεια του γονιού να το πείσει να πάει στο σχολείο. Υπόσχεται ότι θα πάει την επόμενη μέρα για να κερδίσει χρόνο, κλείνεται στο δωμάτιο, κλαίει και ουρλιάζει. Πολλές φορές γίνεται επιθετικό προς τους γονείς του.
2. Σε μερικές περιπτώσεις διαμαρτύρεται για σωματικά συμπτώματα, όπως πόνους στην κοιλιά. Όταν οι γονείς το πηγαίνουν στον παιδίατρο δεν διαπιστώνουν κάτι οργανικό.
3. Μπορούν να παρατηρηθούν κι άλλα συμπτώματα, όπως εμετοί ή παλινδρόμηση σε προηγούμενο στάδιο όπως η ούρηση και οι νυχτερινοί εφιάλτες. Επίσης μπορεί να αρνείται να φάει. «Το άγχος του παιδιού παίρνει μια δραματική τροπή. Του δημιουργείται πανικός στην ιδέα ότι θα πάει σχολείο. Πολλές φορές αυτή η άρνηση απορρέει και από υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων. Ο γονιός πρέπει αμέσως να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Τα παιδιά με σχολική φοβία φαίνονται αρκετά εξαρτημένα και δεν είναι πολύ κοινωνικά. Οταν βρίσκονται μακριά από την οικογένεια είναι δειλά, συνεσταλμένα», εξηγεί η ψυχολόγος κ. Καππάτου.
1. Η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Κατ’ αρχάς το παιδί παρουσιάζει έντονες αντιδράσεις άγχους ή πανικού στην προσπάθεια του γονιού να το πείσει να πάει στο σχολείο. Υπόσχεται ότι θα πάει την επόμενη μέρα για να κερδίσει χρόνο, κλείνεται στο δωμάτιο, κλαίει και ουρλιάζει. Πολλές φορές γίνεται επιθετικό προς τους γονείς του.
2. Σε μερικές περιπτώσεις διαμαρτύρεται για σωματικά συμπτώματα, όπως πόνους στην κοιλιά. Όταν οι γονείς το πηγαίνουν στον παιδίατρο δεν διαπιστώνουν κάτι οργανικό.
3. Μπορούν να παρατηρηθούν κι άλλα συμπτώματα, όπως εμετοί ή παλινδρόμηση σε προηγούμενο στάδιο όπως η ούρηση και οι νυχτερινοί εφιάλτες. Επίσης μπορεί να αρνείται να φάει. «Το άγχος του παιδιού παίρνει μια δραματική τροπή. Του δημιουργείται πανικός στην ιδέα ότι θα πάει σχολείο. Πολλές φορές αυτή η άρνηση απορρέει και από υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων. Ο γονιός πρέπει αμέσως να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Τα παιδιά με σχολική φοβία φαίνονται αρκετά εξαρτημένα και δεν είναι πολύ κοινωνικά. Οταν βρίσκονται μακριά από την οικογένεια είναι δειλά, συνεσταλμένα», εξηγεί η ψυχολόγος κ. Καππάτου.
Χειρισμοί γονέων
Η ομαλή εξέλιξη μιας τέτοιας κατάστασης χρειάζεται σωστούς χειρισμούς ιδίως από την πλευρά των γονιών, που είναι και οι σημαντικότεροι άνθρωποι για το παιδί αυτή τη στιγμή. Συγκεκριμένα οι γονείς:
Η ομαλή εξέλιξη μιας τέτοιας κατάστασης χρειάζεται σωστούς χειρισμούς ιδίως από την πλευρά των γονιών, που είναι και οι σημαντικότεροι άνθρωποι για το παιδί αυτή τη στιγμή. Συγκεκριμένα οι γονείς:
* Είναι πολύ σημαντικό, κάτω από τις αντιδράσεις αυτές, το παιδί να μη μείνει στο σπίτι. Όταν λείπει συχνά από το σχολείο, του δημιουργούνται κενά και ενισχύονται οι δυσκολίες.
* όταν αντιληφθείτε το πρόβλημα, μην προσπαθήσετε μόνοι σας να το ξεπεράσετε, η βοήθεια των δασκάλων είναι καθοριστική. Η προτροπή και ο έπαινος θα βοηθήσουν το παιδί σημαντικά.
* Αν αντιδρά πολύ έντονα, θα χρειαστεί να ξεκινήσετε σταδιακά πρόγραμμα επιστροφής και ενθάρρυνσής του, σε συνεργασία με κάποιον ειδικό.
* Επίσης, η συμπεριφορά των δασκάλων παίζει σπουδαίο ρόλο στην προσαρμογή του παιδιού. Ο δάσκαλος πρέπει να έχει υπομονή, να προσπαθεί να είναι γλυκός μαζί τους, να έχει στο μυαλό του να τα οριοθετήσει σταδιακά και να τα βοηθήσει να αποδεχτούν ότι θα έχουν κάποιες εργασίες στο σπίτι. «Το διάβασμα ειδικά στην Α’ δημοτικού πρέπει να είναι από μισή έως μία ώρα. Είναι λάθος κατεύθυνση να μην παίζει το παιδί. Είναι σε μια ηλικία όπου η φαντασία του είναι παραγωγική και μέσα από το παιχνίδι μαθαίνει να αντιμετωπίζει τα συναισθήματά του, τις δυσκολίες του κ.λπ.», συμπληρώνει η Αλεξάνδρα Καππάτου.* όταν αντιληφθείτε το πρόβλημα, μην προσπαθήσετε μόνοι σας να το ξεπεράσετε, η βοήθεια των δασκάλων είναι καθοριστική. Η προτροπή και ο έπαινος θα βοηθήσουν το παιδί σημαντικά.
* Αν αντιδρά πολύ έντονα, θα χρειαστεί να ξεκινήσετε σταδιακά πρόγραμμα επιστροφής και ενθάρρυνσής του, σε συνεργασία με κάποιον ειδικό.
Περισσότερα θέματα για τα σχολεία εδώ.