Μάθετε να ακούτε. Απλώς καθίστε και ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί σας. Χωρίς σχόλια, χωρίς παρεμβάσεις. Προσπαθήστε να αντιληφθείτε τις λεπτές αποχρώσεις, παρατηρήστε τη γλώσσα του σώματος. Και έτσι θα μάθετε πολύ περισσότερα από το να τον/τη βομβαρδίσετε με ερωτήσεις.
Κάθε μέρα να ρωτάτε το παιδί σας πώς ήταν η μέρα του. Ακόμα και αν αυτό δε σας φαίνεται σπουδαίο, ωστόσο περνάει το μήνυμα στο παιδί σας ότι νοιάζεστε για το ίδιο και τη ζωή του. Μην κατακρίνετε, μην βομβαρδίζετε με ερωτήσεις, απλώς ακούστε. Προτιμήστε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, ώστε η απάντηση να μην είναι ναι/όχι και συγκεκριμένες ερωτήσεις που δείχνουν ότι θυμάστε αυτά που σας είπε σε προηγούμενες συζητήσεις.
Να είστε το σωσίβιο, αλλά όχι ο ναυαγοσώστης! Αν ακούτε με προσοχή, το έφηβο παιδί σας θα σας μιλάει. Όμως, δε θέλει να πάρετε τον έλεγχο και να του λύσετε τα προβλήματα, γιατί έτσι νιώθει ότι του στερείτε την ανεξαρτησία και την αυτονομία του και το κάνετε να νιώθει εξαρτημένο και άχρηστο! Κάντε στρατηγικές ερωτήσεις για να διαπιστώσετε πώς αισθάνεται το παιδί σας και να το κινητοποιήσετε να βρει τις καλύτερες λύσεις. Στο τέλος της συζήτησης θα νιώθει κοντά σας.
Στο αυτοκίνητο, δώστε στο έφηβο παιδί σας το ρόλο του DJ! Η μουσική είναι σημαντικό μέρος της εφηβικής ζωής και ταυτότητας. Στο αυτοκίνητο αφήστε το παιδί σας να διαλέξει ραδιοφωνικό σταθμό ή CD. Μην αρχίσετε τα αρνητικά σχόλια και τις συγκρίσεις με την εποχή σας! Σεβαστείτε το γούστο του παιδιού σας και αντιμετωπίστε τις μουσικές του προτιμήσεις σαν ένα παράθυρο που σας δείχνε τη θέα στο συναισθηματικό του κόσμο και στις σκέψεις του. Και γιατί όχι,ξεκινήστε μια συζήτηση για μουσική!
Δημιουργήστε το δικό σας οικογενειακό κλαμπ βιβλίου. Ζητήστε από το παιδί σας να επιλέξει ένα βιβλίο της αρεσκείας του ή διαλέξτε εσείς ένα και διαβάστε το παράλληλα. Βρείτε χρόνο να συζητήσετε αυτό που διαβάζετε: τι σας αρέσει, ποιος είναι ο αγαπημένος σας χαρακτήρας, τι επιλογές έκανε, εσείς θα κάνατε τις ίδιες επιλογές; Κλπ.
Διοργανώστε ένα ‘δείπνο’ για μερικούς φίλους του παιδιού σας και ζητήστε του να ασχοληθεί και το ίδιο με το μενού και το μαγείρεμα! Έτσι θα γνωρίσετε τους φίλους του, θα διδάξετε στο παιδί σας πώς να φτιάχνει απλά πιάτα, και θα του δείξετε ότι το αντιμετωπίζετε σαν μεγάλο άνθρωπο και ότι ενδιαφέρεστε για τη ζωή του.
Επιτρέψτε του να φέρει έναν φίλο σε μια οικογενειακή έξοδο ή διακοπές. Πολλοί γονείς θεωρούν ότι αν κάνουν κάτι τέτοιο αφαιρούν κάτι από την οικογενειακή ατμόσφαιρα: η πραγματικότητα όμως είναι ότι έτσι γλιτώνουν τα ‘μούτρα’ του εφήβου που δεν έχει κάποιον συνομήλικο μαζί του και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να περάσει καλά το παιδί με τον φίλο και την οικογένειά του..
Γυμναστείτε μαζί. Δοκιμάστε να πάτε παρέα στο γυμναστήριο, σε μια τάξη χορού ή πολεμικών τεχνών, να κάνετε ποδήλατο ή να περπατήσετε παρέα. Ακόμα και χωρίς πολλά λόγια, ο βαθμός σύνδεσης είναι τεράστιος.
Δέστε παρέα μια ταινία ή ένα σόου κάθε εβδομάδα. Φτιάξτε ποπκόρν, καθίστε δίπλα και απολαύστε μια ταινία παρέα μια στο τόσο. Κυριακή βράδυ πριν ξεκινήσει το σχολείο είναι μια καλή επιλογή.
‘Δεθείτε’ κάνοντας δουλειές μαζί. Tην ώρα που το παιδί σας κάνει τα μαθήματά του κάντε του παρέα κάνοντας κάποια δουλειά στο κομπιούτερ σας ή διαβάζοντας ένα βιβλίο. Ή ζητήστε του να σας βοηθήσει σε κάποια δουλειά του σπιτιού, δουλεύοντας δίπλα-δίπλα (πχ στρώνει το τραπέζι κι εσείς κόβετε σαλάτα) και κάνετε κάποιο θετικό σχόλιο που δείχνει ότι συνεργάζεστε για κάτι καλό.
Παρακολουθήστε τις δραστηριότητές του. Δείξτε ενδιαφέρον και πηγαίνετε να δείτε το παιδί σας στις διάφορες δραστηριότητές του: μην υποθέτετε ότι δε θέλει ή ότι θα ντραπεί αν είστε εκεί.
Γκρινιάξτε παρέα για το πόσο πολλά και δύσκολα μαθήματα έχει για το σπίτι! Έτσι του ελαφρώνετε συναισθηματικά τουλάχιστον το φορτίο και του δείχνετε ότι κατανοείτε τα προβλήματά του και τη δουλειά που κάνει καθημερινά. Προσφερθείτε να βοηθήσετε όπου μπορείτε (αλλά όχι να κάνετε εσείς τη δουλειά του παιδιού!). Προσφέρετέ παράλληλα του ένα αγαπημένο του σνακ.
Αγκαλιάστε το παιδί σας καθημερινά. Η αγκαλιά είναι μια ένδειξη αγάπης και νοιαξίματος και τη χρειαζόμαστε όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας. Πέστε «σε αγαπώ» χωρίς να φοβάστε.
Και αν δε θέλει αγκαλιές, κάντε του μασάζ στο σβέρκο (την ώραπου διαβάζει) ή στα πόδια (την ώρα που ξεκουράζεται).
Δημιουργήστε τις δικές σας μικρές καλές συνήθειες. Mια βόλτα στα μαγαζιά παρέα, πίτσα από ένα αγαπημένο μέρος κάθε Κυριακή, θέατρο μια φορά το μήνα, κλπ. Βρείτε κάτι που αρέσει στο παιδί σας και εντάξτε το στο πρόγραμμα με συχνότητα. Το έφηβο παιδί σας θα το περιμένει και θα βασίζεται σε αυτές τις στιγμές σύνδεσης μαζί σας.
Δοκιμάστε κάτι καινούργιο παρέα. Έτσι δίνετε στο παιδί σας την αίσθηση ότι είστε κοντά και εξομαλύνετε τα πράγματα.
Να θυμάστε να περνάτε ωραία μαζί. Ξέρετε τι αρέσει στο παιδί σας; Ρωτήστε, παρατηρήστε, πληροφορηθείτε! Και στη συνέχεια κάντε μια προσπάθεια να το συναντήσετε εκεί που αυτό βρίσκεται και όχι εκεί που εσείς επιθυμείτε. Το να περνάτε όμορφα μαζί βοηθά το παιδί σας να σας εμπιστευτεί και να σας μιλάει.
Ζητήστε από το έφηβο παιδί σας να σας διδάξει κάτι νέο. Οι έφηβοι επιθυμούν να είναι πιο ώριμοι, να ακούν οι άλλοι τη γνώμη τους και να τους σέβονται. Να η ευκαιρία! Θα εκπλαγείτε με το πόσα παραπάνω ξέρει το παιδί σας απ’ ότι νομίζετε.
Πάτε για κάμπινγκ ή μίνι διακοπές σε ξενοδοχείο για ένα βράδυ. Μακριά από την καθημερινότητα και κατά προτίμηση και την τεχνολογία, βρείτε μια ευκαιρία να έρθετε ψυχικά κοντά.
Αγοράστε εισιτήρια και πάτε παρέα σε έναν αγώνα, θεατρικό έργο ή κάτι που ξέρετε ότι αρέσει στο παιδί σας. Και μόνο ότι κάθεστε ήσυχα-ήσυχα δίπλα είναι αρκετό για να έρθετε ψυχικά κοντά.
Προσφέρετε εθελοντική εργασία μαζί. Οι έφηβοι θέλουν να βελτιώσουν τον κόσμο. Ξεκινήστε δίνοντάς τους την ευκαιρία να προσφέρουν εθελοντικά εργασία και συμμετάσχετε κι εσείς.
Ρωτήστε αν θέλει να γίνετε φίλοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υποσχεθείτε ότι δε θα κάνετε σχόλια, αλλά ρωτήστε αν μπορείτε να κάνετε "like" σε αυτά που σας αρέσουν. Αν πάλι το παιδί αρνηθεί, δεχτείτε το χωρίς δεύτερη κουβέντα!
Στείλτε στο έφηβο παιδί σας sms αντί να του τηλεφωνήσετε, κάτι που μπορεί να το νιώσει ως εισβολή εκ μέρους σας ή να ντραπεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να σας μιλήσει μπροστά στους φίλους του. Με το γραπτό μήνυμα διατηρείτε την επαφή σας και επικοινωνείτε χωρίς πρόβλημα.
Δαγκώστε τη γλώσσα σας! Το έφηβο παιδί σας δεν είναι τέλειο και είναι φυσικό να κάνει λάθη. Όσο του τα τονίζεται όμως, τόσο περισσότερο το έφηβο παιδί σας αισθάνεται ότι δεν το αγαπάτε και απομακρύνετε από εσάς. Στα μικροπράγματα προτιμήστε να μην πείτε τίποτα.
Μη κάνετε συγκρίσεις. Μια συνηθισμένη παγίδα είναι όταν οι γονείς συγκρίνουν το έφηβο παιδί τους με κάποιον φίλο, αδερφό/ή, ή συγγενή για να του δείξουν ότι το άλλο παιδί είναι καλύτερο και ότι πρέπει να ακολουθήσει το καλό παράδειγμα του άλλου. Ακόμα και αν φέρνετε κάποιο άλλο παιδί ως κακό παράδειγμα, οι συγκρίσεις είναι σίγουρος τρόπος να απομονώσετε και να εκνευρίσετε το παιδί σας. Οι έφηβοι θέλουν να αισθάνονται μοναδικοί και θέλουν να εκτιμάτε τις δικές τους ικανότητες και προσωπικότητα.
Επιτρέψτε βαθμούς ελευθερίας. Δώστε στο έφηβο παιδί σας τη δυνατότητα να κάνει πράγματα που επιθυμεί. Διατηρήστε καλή επικοινωνία και θέστε λογικά όρια. Κατευνάστε τις ανησυχίες σας και αποδεχτείτε ότι υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει ένας έφηβος χωρίς να κινδυνεύσει.
Μιλήστε στο έφηβο παιδί σας για τις σχέσεις και το σεξ. Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι σήμερα οι έφηβοι πειραματίζονται με τις σχέσεις και το σεξ πολύ νωρίτερα. Κι επειδή δεν υπάρχει τρόπος να γυρίσει κανείς το χρόνο σε παλαιότερες εποχές ή να βάλει στο παιδί του… ζώνη αγνότητας και να το απομονώσει, καλό είναι οι γονείς να μιλήσουν ανοιχτά με τα παιδιά τους για τις σχέσεις και το ασφαλές σεξ. Αν παριστάνετε ότι τίποτα δε συμβαίνει, είναι πολύ πιθανό ότι το παιδί σας θα μπλέξει σε κάποια άσχημη σχέση και κακές σεξουαλικές συνήθειες χωρίς να το καταλάβετε και με όλες τις αρνητικές συνέπειες για τη ζωή του.
Ξεχάστε τις παραδοσιακές τιμωρίες. Χρησιμοποιήστε τα παραδείγματα κακής συμπεριφοράς ή τα λάθη του έφηβου παιδιού σας ως ευκαιρία να έρθετε πιο κοντά και να το βοηθήσετε να αποκτήσει σωστή κρίση. Παρόλο που μπορεί να ακούγεται ουτοπικό, ωστόσο είναι ο καλύτερος τρόπος να συμμαχήσει ο γονιός με το έφηβο παιδί του, να έρθει κοντά του, να το ακούσει και να το βοηθήσει με τη συζήτηση να αναπτύξει σωστή κρίση. Βοηθήστε το παιδί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του και να βρει λύσεις και αυτό θα βοηθήσει πολύ περισσότερο από μια τιμωρία.
Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι είναι μοναδικό. Μικρά σχόλια, μικρές χειρονομίες και δείξτε στο παιδί ότι είστε περήφανοι για την προσωπικότητά του. Επαινέστε το όταν κάνει μια καλή προσπάθεια, επαινέστε το για πράγματα που είναι σημαντικά για το ίδιο (και όχι απαραίτητα και για εσάς).
Δείξτε στο έφηβο παιδί σας αγάπη άνευ όρων. Αποδεχτείτε το παιδί σας όπως είναι και δείξτε του αγάπη, πολλή αγάπη. Δε μπορείτε να καθορίσετε την πορεία ζωής του παιδιού σας, αλλά μπορείτε να το υποστηρίξετε σε αυτά που αγαπάει και να το ενθαρρύνετε να γίνει ό,τι καλύτερο μπορεί.
Περισσότερα θέματα για την εφηβεία εδώ.