Η επιδεξιότητα είναι ένα σημαντικό κομμάτι στη ζωή μας. Η ικανότητα να κάνουμε ακριβείς κινήσεις φαίνεται μόνο αν αναλογιστούμε πόσο αργοί και αδέξιοι γινόμαστε το σούρουπο και τη νύκτα.
Στη σύγχρονη εποχή κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος η άποψη ότι η κινητική επιδεξιότητα αποτελεί προϋπόθεση και για σχολική επιτυχία. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό, πχ πλέον η διδασκαλία βασίζεται παραπάνω σε πρακτική ιδιαίτερα από την πλευρά των μαθητών, όπως η διδασκαλία των μαθηματικών για παράδειγμα.
Επανέρχεται η άποψη ότι πρέπει να δίνουμε σημασία στην γραφή, αναβιώνει η αρχαία ελληνική άποψη «νους υγιής εν σώματι υγιή».
Έτσι, τα περισσότερα παιδιά όταν ξεκινούν το σχολείο, έχουν αποκτήσει ήδη κάποιες βασικές δεξιότητες. Πχ στην ηλικία των 6 όλα τα παιδιά μπορούν να ντυθούν μόνα τους, να βουρτσίσουν τα δόντια τους, και να φάνε τα δημητριακά τους με κουτάλι.
Έτσι, τα περισσότερα παιδιά όταν ξεκινούν το σχολείο, έχουν αποκτήσει ήδη κάποιες βασικές δεξιότητες. Πχ στην ηλικία των 6 όλα τα παιδιά μπορούν να ντυθούν μόνα τους, να βουρτσίσουν τα δόντια τους, και να φάνε τα δημητριακά τους με κουτάλι.
Τα παιδιά λοιπόν που δυσκολεύονται στην αδρή και λεπτή κίνηση χωρίς κάποιο νευρολογικό ή νοητικό πρόβλημα, έχουν κατά καιρούς χαρακτηριστεί ως «αδέξια», «άχαρα». Παρουσιάζουν πρόβλημα στο τρέξιμο, στο σκαρφάλωμα, στο άλμα, στο κουτσό, στην ισορροπία, στη γραφή στον χειρισμός του ψαλιδιού, στο παιχνίδι με τη μπάλα, στον χειρισμός των κουμπιών, του φερμουάρ του πιρουνιού ή και στο να μάθουν ποδήλατο. Τα περισσότερα επίσης παρουσιάζουν γενικά δυσκολία στο να οργανωθούν σωστά.
Στη σημερινή εποχή όλα αυτά τα παιδιά ανήκουν διαγνωστικά στην ομάδα της αναπτυξιακής δυσπραξίας ή αλλιώς αναπτυξιακής διαταραχής συντονισμού (developmentalCoordinationDisorder):
Παρατηρείται σε ποσοστό 6% και προσβάλλει πιο συχνά τα αγόρια αλλά και τα παιδιά που έχουν γεννηθεί πρόωρα. Κάποια από αυτά τα παιδιά παύουν αν είναι αδέξια μεγαλώνοντας, τα περισσότερα όμως είναι αδέξια και ως έφηβοι και ενήλικες ενώ 50% εμφανίζουν διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), 10-15% εμφανίζουνμαθησιακές δυσκολίες και άλλα παρουσιάζουν προβλήματα αυτοπεποίθησης και κοινωνικότητας.
Πώς να βοηθήσoυμε το παιδί μας όταν είναι αδέξιο;
1. Ελέγξτε την όραση και ακοή του παιδιού αλλά και έλεγχος αναιμίας και θυρεοειδοπάθειας. Κατόπιν συζήτησης με τον παιδίατρο καλό είναι να γίνεται προληπτικά και νευρολογική εξέταση (checkup) του παιδιού καθώς αρκετά από αυτά εμφανίζουν ήπια νευρολογικά σημεία (softsigns).
2. Κρατήστε ένα ημερολόγιο των «αδέξιων» στιγμών του παιδιού σας. Σημειώστε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές οδηγούν σε αυτή την αδεξιότητα.
3. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να είναι λιγότερο παρορμητικό (σκέπτομαι και πράττω) και δώστε πρώτοι εσείς το καλό παράδειγμα.
4. Παίξτε μαζί του παιχνίδια όπως «αγαλματάκια ακίνητα...»
5. Παίξτε μαζί του παιχνίδια αυτοσυγκέντρωσης και ισορροπίας και όχι παιχνίδια ταχύτητας.
6. Βεβαιωθείτε ότι τα παιχνίδια του είναι ακατάλληλα για την ηλικία του.
7. Βοηθήστε τον αν αυτοαξιολογεί ο ίδιος τον εαυτό του.
8. Ενθαρρύνετε το παιδί σε παιχνίδια που είναι ήδη καλός όπως πχ στο skateboard ή στο πατίνι.
9. Αθλήματα που ενδείκνυται είναι η κολύμβηση και η ιππασία.
10. Ενισχύστε δραστηριότητες όπου εμπλέκεται ο λόγος, πχ να φτιάξει ιστορίες, να περιγράψει τι σκέπτεται να ζωγραφίσει κτλ.
11. Μοιραστείτε μαζί του τις στιγμές που εσείς ήσασταν αδέξιοι σαν παιδιά.
12. Ζητήστε την πλήρη εκτίμηση του παιδιού από ειδικό παιδίατρο-αναπτυξιολόγο: Η σωστή διάγνωση και καθοδήγηση και η έναρξη αν χρειαστεί φυσικοθεραπευτικής ή εργοθεραπευτικής παρέμβασης, όχι μόνο θα βοηθήσει το παιδί στην καλύτερη λειτουργικότητα κι συμμετοχή σε κινητικές δραστηριότητες, αλλά και στην πρόληψη μαθησιακών δυσκολιών που συχνά παρατηρούνται στα παιδιά αυτά. Ο Αναπτυξιολόγος γνωρίζει καλά πως η κινητικές δεξιότητες αλληλεπιδρούν με το γνωστικό δυναμικό ( μαθαίνω να κινούμαι και κινούμαι για να μαθαίνω) και τη συναισθηματική ευεξία. Απώτερος στόχος είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της ποιότητας ζωής του παιδιού.
Δρ. Κωνσταντίνα Γκόλτσιου
Παιδίατρος –Αναπτυξιολόγος
Παιδίατρος –Αναπτυξιολόγος
Περισσότερες συμβουλές εδώ.