Α. Με τους χρόνους των ρημάτων
Οι τύποι του ρήματος, που φανερώνουν πότε ενεργεί το υποκείμενο ή πότε βρίσκεται σε μια κατάσταση ή πότε παθαίνει κάτι, λέγονται χρόνοι του ρήματος.
Οι χρόνοι είναι παροντικοί, παρελθοντικοί και μελλοντικοί.
Ο Ενεστώτας δείχνει κάτι που γίνεται τώρα π.χ. Τώρα διαβάζω...
Ο Παρατατικός δείχνει κάτι που γινόταν στο παρελθόν συνέχεια π.χ. Χθες όλη τη μέρα έπαιζα...
Ο Εξακολουθητικός Μέλλοντας δείχνει κάτι που θα γίνεται συνέχεια στο μέλλον π.χ. Από εδώ και πέρα θα είμαι καλός μαθητής...
Ο Συνοπτικός Μέλλοντας δείχνει κάτι που θα γίνει κάποια στιγμή στο μέλλον π.χ. Του χρόνου θα είμαι σημαιοφόρος...
Ο Αόριστος δείχνει κάτι που έγινε κάποια στιγμή στο παρελθόν και τλείωσε π.χ. Χθες πήγα για προπόνηση...
Ο Παρακείμενος δείχνει κάτι που έχει αρχίσει στο παρελθόν αλλά τώρα έχει τελειώσει π.χ. Έχω ετοιμάσει τη ζωγραφιά μου...
Ο Υπερσυντέλικος δείχνει κάτι που είχε τελειώσει στο παρελθόν, πριν γίνει κάτι άλλο π.χ. Όταν με πήρες τηλέφωνο, είχα ήδη ετοιμαστεί...
Ο Συντελεσμένος Μέλλοντας δείχνει ότι κάτι θα γίνει στο μέλλον πριν ξεκινήσει να γίνεται κάτι άλλο π.χ. Το Μάιο τα λουλούδια του κήπου μου θα έχουν ανθίσει...
Β. Με τα χρονικά επιρρήματα
Χρονικά είναι τα Επιρρήματα που δείχνουν (όπως λέει και το όνομά τους) χρόνο και απαντούν στην ερώτηση πότε
Χρονικά επιρρήματα είναι :
σήμερα, αύριο, μεθαύριο, χθες, προχθές, πέρυσι, πρόπερσι, φέτος, του χρόνου, τώρα, πρώτα, ύστερα, έπειτα, μετά, κατόπιν, πριν, απόψε, αμέσως, μόλις, ευθύς, συχνά, συνεχώς, διαρκώς, ξανά, γρήγορα, αργά, νωρίς, πάντα,
πάντοτε, κάποτε, ποτέ, όποτε, πότε, πότε - πότε, οποτεδήποτε, κάπου - κάπου, άλλοτε, συνήθως, πια, πολύ.
Γ. Με τους χρονικούς συνδέσμους
Όταν μια πρόταση αρχίζει με έναν χρονικό σύνδεσμο, είναι χρονική και χωρίζεται από την κύρια πρόταση με κόμμα.
Οι χρονικοί σύνδεσμοι είναι : όταν, όποτε, αφού, μόλις, πριν να, καθώς, άμα, ενώ, ώσπου, ώσπου να, σαν.
Δ. Με επιρρηματικούς προσδιορισμούς του χρόνου
Κάποιες φορές χρησιμοποιούμε κάποια ουσιαστικά ή επίθετα ως επιρρήματα και τα ονομάζουμε επιρρηματικούς προσδιορισμούς. Τέτοιοι προσδιορισμοί που δείχνουν χρόνο είναι :
Ουσιαστικά : πρωί, μεσημέρι, βράδυ, ημέρα, νύχτα, εβδομάδα, μήνας, χρόνος, μέλλον, παρελθόν κ.λπ.
Επίθετα : σύντομος, μακρόχρονος, μονοετής, διετής, ισόβιος, χθεσινός, επόμενος, σημερινός κ.λπ.
Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για το Δημοτικό εδώ.
Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για το Γυμνάσιο εδώ.
Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για το Λύκειο εδώ.