Σύνταξη συνήθων λέξεων στα αρχαία ελληνικά

ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΩΝ: ὡς, ὅτι, ὅπως, ἄν, εἰ

Το  ὡς συντάσσεται:

α) εισάγει αναφορικές, πλάγιες ερωτηματικές, ειδικές, αιτιολογικές, τελικές, χρονικές, συμπερασματικές προτάσεις.

β) συνοδεύει αιτιολογικές, τελικές, κατηγορηματικές μετοχές.

γ) με αριθμητικά δηλώνει ποσό κατά προσέγγιση (περίπου).

δ) με επίθετα και επιρρήματα υπερθετικού βαθμού σημαίνει όσο το δυνατό.

ε) με επιρρήματα τροπικά επιτείνει τη σημασία τους.

στ) συνοδεύει απόλυτο απαρέμφατο.

ζ) συνοδεύει κατηγορούμενο (εννοείται η μετοχή του εἰμί).

η) λειτουργεί ως καταχρηστική πρόθεση και σημαίνει προς.

Να εξηγήσετε τη σύνταξη του ὡς στα παρακάτω αποσπάσματα:

1.  ἀπωλοφύροντο τὴν ἑαυτῶν συμφοράν, ὡς ἀδίκως φεύγοιεν ἅπαντες παρὰ τὸν νόμον·

2.  ἅπαντας παρέταξε παρὰ τὸ Λύκειον γυμνάσιον, ὡς μαχούμενος.

3.  ἅπαντας τοὺς ἐκ Μιλήτου ἐκτὸς ὀλίγων, καὶ ἀσπίδας ἔλαβον ὡς διακοσίας.

4.  ἐξεβίβαζεν, ὡς μὴ καταδήλους εἶναι τοῖς πολεμίοις ταῦτα ποιοῦντας.

5.  ἀνήγετο περὶ μέσας νύκτας, ὡς ἐξαπιναίως προσπέσοι·

6.  ἀναμνήσθητε ὡς ἀλγεινὸν καὶ ἀνωφελὲς ἤδη ἐστί.

7.  πεμφθεὶς οὐκ ἔχω τί ἄλλο ποιῶ ἢ τὰ κελευόμενα ὡς ἂν δύνωμαι κράτιστα.

8.  οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι ἔδοσαν τὸν Λύσανδρον ὡς ἐπιστολέα.

9.  καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς κατέστησαν ὡς ἐδόκει αὐτοῖς.

10.     ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν, εἷλκε μὲν ἀπὸ τοῦ βωμοῦ.

11.     Θαυμαστὸν δὲ φαίνεταί μοι καὶ τὸ πεισθῆναί τινας ὡς Σωκράτης τοὺς νέους διέφθειρεν.

12.     συνεληλύθασιν ὡς ἐμὲ καταλελειμμέναι ἀδελφαί τε καὶ ἀδελφιδαῖ.

13.     καὶ τοὐναντίον γε τούτου ἔνιοι, ὄντες ὡς ἀληθῶς τοῦ δήμου, τὴν φύσιν οὐ δημοτικοί εἰσι.

14.     φύεται ἄξιον λόγου οὐδὲν ἐν τῇ θαλάττῃ, οὔτε τέλειον ὡς ἔπος εἰπεῖν οὐδέν ἐστι, σήραγγες δὲ καὶ ἄμμος καὶ πηλὸς.

15.     τὸ δὲ σύμπαν δῆλος ἦν Κῦρος ὡς σπεύδων πᾶσαν τὴν ὁδὸν καὶ οὐ διατρίβων.

Το  ὅτι συντάσσεται:

α) εισάγει ειδικές, αιτιολογικές προτάσεις.

β) με υπερθετικό βαθμό σημαίνει όσο το δυνατό.

γ) μαζί με τα αρνητικά μόρια οὐ και μὴ συνδέει επιδοτικά.

Να  εξηγήσετε το συντακτικό ρόλο του  ὅτι στα παρακάτω αποσπάσματα:

1.  ὀργισθεὶς καὶ εἰπὼν ἀθλιωτάτους εἶναι τοὺς ῞Ελληνας, ὅτι βαρβάρους κολακεύουσιν ἕνεκα ἀργυρίου.

2.  καὶ τοῦτο μὲν οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι ταῦτα ἀποφθέγματα οὐκ ἀξιόλογα.

3.  ἐκέλευσεν ὡς πολλὴν χάριν αὐτῷ ἔχοι, ὅτι ἐπιορκήσας αὐτὸς μὲν πολεμίους τοὺς θεοὺς ἐκτήσατο, τοῖς δ᾿ ῞Ελλησι συμμάχους ἐποίησεν.

4.  ὅτι δὲ πολλῶν ἄρχουσι, μὴ φοβηθῆτε, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον διὰ τοῦτο θαρρεῖτε, ἐνθυμούμενοι ὅτι καὶ ὑμεῖς ὅτε πλείστων ἤρχετε, τότε πλείστους ἐχθροὺς ἐκέκτησθε.

5.  ἐλογίζοντο δὲ καὶ τὸ ἱππικὸν ὡς τὸ μὲν ἀντίπαλον πολύ, τὸ δὲ αὑτῶν ὀλίγον εἴη, τὸ δὲ μέγιστον, ὅτι οἱ νεκροὶ ὑπὸ τῷ  τείχει ἔκειντο.

6.  τεκμήριον δ᾿ ἔτι ἔστω ὑμῖν καὶ τοῦτο ὅτι ἰσχυρῶς αὗται αἱ πόλεις πεφόβηνται·

7.  ἀφικόμενος δὲ εἰς ῾Ηράκλειαν κατέβαλε τὸ ῾Ηρακλεωτῶν τεῖχος, δῆλον ὅτι οὐ τοῦτο φοβούμενος.

8.  δῆλον ἐγένετο ὅτι ἰσχυρῶς ἔδεισαν οἱ ῞Ελληνες αὐτὸν μὴ τύραννος γένοιτο.

9.  ἐζήλουν τήνδε τὴν πόλιν ὅτι πάντας καὶ τοὺς ἀδικουμένους καὶ τοὺς φοβουμένους ἐνθάδε καταφεύγοντας ἐπικουρίας ἤκουον τυγχάνειν.

10.δοκεῖ μοι χρῆναι τοῦτο σκοπεῖν, ὅπως ἡ φιλία ὅτι πλεῖστον χρόνον συμμενεῖ. 

11.     οἱ δὲ ἀπεκρίναντο ὅτι ἡ μὲν συμμαχία οὐκ εἰρήνη, ἀλλὰ πολέμου μεταλλαγὴ εἴη·

12.     ἐγώ μὴ ὅτι ὑπὲρ ἄλλου, ἀλλ᾿ οὐδὲ ὑπὲρ ἐμαυτοῦ πώποτε δίκην εἴρηκα.

Το ὅπως συντάσσεται:

α) εισάγει αναφορικές, πλάγιες ερωτηματικές, ενδοιαστικές (μαζί με το μή), τελικές προτάσεις.

β) με ρήματα φροντίδας σημαντικά μπορεί να είναι πλάγιες, ενδοιαστικές και τελικές.

β) με τα αρνητικά μόρια οὐ και μὴ συνδέει επιδοτικά.

Να βρεθεί ο συντακτικός ρόλος του ὅπως στα παρακάτω αποσπάσματα:

1.  καθελκύσας τὰς ἑαυτοῦ τριήρεις ἀπέπλει, ὅπως ἀναλάβοι τὰς μετὰ Δωριέως.

2.  ἐβουλεύετο ὅπως ἂν μὴ ἐν τῇ φιλίᾳ χειμάζων βαρὺς εἴη τοῖς συμμάχοις.

3.  ὁρᾶτε, ἔφη, ὅπως μὴ οὐκέτι εὐμεταχείριστα ἔσται ἐκεῖνα ὑμῖν.

4.  οὐχ ὅπως τῆς κοινῆς ἐλευθερίας μετέχομεν, ἀλλ᾿ οὐδὲ δουλείας μετρίας ἠξιώθημεν. 

5.  οὐχ ὅπως πλείονος ἄξιος γένηται ἐπιμελεῖται, ἀλλ' ὅπως αὐτὸς ὅτι πλεῖστα ὡραῖα καρπώσεται.

6.  ὅπως μὴ ὁ σοφιστής ἐξαπατήσῃ ἡμᾶς.

7.  τοῖς καρποῖς ἐῶσι τοὺς νομέας χρῆσθαι οὕτως, ὅπως ἂν αὐτοὶ βούλωνται.

8.  οὐ φυλάξεσθ' ὅπως μὴ δεσπότην εὕρητε;

9.  δεῖ πειρᾶσθαι ὅπως καλῶς νικῶντες σῳζώμεθα.

10.     οἱ Περσικοὶ νόμοι ἐπιμέλονται ὅπως μὴ τοιοῦτοι ἔσονται οἱ πολῖται.

11.     δέδοιχ' ὅπως μὴ πάνθ' ἅμ' ὅσ' οὐ βουλόμεθα ποιεῖν ἡμῖν ἀνάγκη γενήσεται.

12.     ἀλλ' ἐκεῖνο μόνον ἐτήρουν, ὅπως μηδὲν τῶν πατρίων καταλύσουσι.

Το ἄν συντάσσεται:

α) όταν είναι δυνητικό με οριστική, ευκτική, απαρέμφατο, μετοχή.

β) όταν είναι αοριστολογικό με υποτακτική σε χρονικές, αναφορικές, πλάγιες ερωτηματικές, τελικές προτάσεις.

γ) όταν είναι υποθετικό με υποτακτική σε υποθετικές, εναντιωματικές (με τους συνδέσμους καί, οὐδέ, μηδέ) προτάσεις.

Να  εξηγήσετε  το συντακτικό ρόλο του  ἄν  στα  παρακάτω  αποσπάσματα:

1.  ἕως ἂν οἱ παρὰ βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν.

2.  πεμφθεὶς οὐκ ἔχω τί  ἄλλο ποιῶ ἢ τὰ κελευόμενα ὡς ἂν δύνωμαι κράτιστα.

3.   ἅπαντας παρέταξε παρὰ τὸ Λύκειον γυμνάσιον, ὡς μαχούμενος, ἂν προσίωσιν.

4.  εἰ εἷς ἦν ὁ Ἔρως, καλῶς ἂν εἶχε.

5.  οἶμαι ἂν ὑμᾶς κάλλιστα κρίνειν.

6.  μάλιστα δ' ἂν γνοίητε, εἰ ἀναλογίσαισθε.

7.  ὅπου γὰρ ἂν ὦ, πειράσομαι ἐν καιρῷ σοι εἶναι.

8.  δεῖ δ᾿ ὑμᾶς ἐξηγεῖσθαι τοῖς ἄλλοις συμμάχοις ὅπως ἂν τάχιστά τε καὶ μάλιστα βλάπτωμεν τοὺς πολεμίους.

9.  πόλλ' ἂν ἔχων εἰπεῖν παραλείπω.

10.     πολιτείαν τὴν ὀρθῶς ἂν τοῖς πράγμασι χρησαμένην οὔτ' ἔχομεν οὔτε καλῶς ζητοῦμεν.

11.     καὶ τὸν ἀνέλεγκτον αὖ νομιστέον, ἂν καὶ τυγχάνῃ βασιλεὺς ὁ μέγας ὤν, τὰ μέγιστα ἀκάθαρτον ὄντα.

12.     τὰς ἀρετὰς ἐπιτηδεύομεν, ὅπως ἂν μετὰ πλείστων ἀγαθῶν τὸν βίον διάγωμεν.

Το   εἰ   συντάσσεται:

με οριστική και ευκτική και εισάγει υποθετικές, πλάγιες ερωτηματικές, αιτιολογικές, εναντιωματικές (με τους συνδέσμους καί, οὐδέ, μηδέ) προτάσεις.

Να  εξηγήσετε  το συντακτικό ρόλο του  εἰ  στα  παρακάτω  αποσπάσματα:

1.  ἐβόα δεινὸν εἶναι εἰ μή τις ἐάσει τὸν δῆμον πράττειν ὃ ἂν βούληται.

2.  ἐπηρώτα τὸν θεὸν εἰ ὁσίως ἂν ἔχοι αὐτῷ μὴ δεχομένῳ τὰς σπονδὰς τῶν Ἀργείων.

3.  ἐπήρετο αὖ τὸν Ἀπόλλω εἰ κἀκείνῳ δοκοίη περὶ τῶν σπονδῶν καθάπερ τῷ πατρί.

4.  ἀπιέναι Μήδους κελεύει, καὶ εἰ Κῦρος μένειν βούλεται.

5.  σὺ δὲ εἰπὲ εἴ τινα οἶσθα ὑπ' ἐμοῦ γεγενημένον ἐξ εὐσεβοῦς ἀνόσιον.

6.  ὦ ἄνδρες καλοὶ κἀγαθοί, θαυμάζω, εἰ μὴ βοηθήσετε ὑμῖν αὐτοῖς.

7.  εἰ μὲν δὴ δίκαια ποιήσω οὐκ οἶδα, αἱρήσομαι δ' οὖν ὑμᾶς.

8.  εἰ δέ τινες φοβοῖντο τῶν ἐξ ἄστεως, ἔδοξεν αὐτοῖς Ἐλευσῖνα κατοικεῖν.

9.  καὶ αὐτοὶ ἐβουλεύοντο εἰ αὐτοῦ μείναντες τὰ σκευοφόρα ἐνταῦθα ἄγοιντο.

10.     σκέψασθε εἰ ἄρα τοῦτο καὶ μωρότατον πεποιήκασιν οἱ βάρβαροι.

11.     δεινὸν ἂν εἴη εἰ ἡμεῖς ἐπὶ τῷ σῴζεσθαι οὐ δαπανήσομεν·

12.  εἰρήσεται τἀληθές, εἰ καί τισι δόξω λίαν παράδοξα λέγειν.

Περισσότερα θέματα για τα αρχαία ελληνικά εδώ.