Μόδα - Έκθεση Α' Λυκείου - Κριτήριο αξιολόγησης με απαντήσεις

Κείμενο: Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο

Η ενδυμασία αποτελείται από κάθε τι με το οποίο ο άνθρωπος καλύπτει και στολίζει το σώμα του. Περιλαμβάνει δηλαδή τα ρούχα και τα συμπληρώματά τους (αξεσουάρ), όπως είναι τα παπούτσια, οι τσάντες, τα καπέλα, τα γάντια και άλλα. Σ’ αυτήν περιλαμβάνονται επίσης τα κοσμήματα, το μακιγιάζ, ακόμα και το χτένισμα.

Η ενδυμασία έχει πολύ μεγάλη σημασία στη ζωή του ανθρώπου. Καταρχάς, είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώμα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Όμως, συνδέεται και με τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Καθένας διαλέγει τον τρόπο με τον οποίο ντύνεται ανάλογα με την προσωπικότητά του. Ακόμη, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ ενδυμασίας και ανθρώπινης συμπεριφοράς. Γι’ αυτό, όταν κάποιος θέλει να κάνει μια σημαντική αλλαγή στη ζωή του, φροντίζει να αλλάξει το ντύσιμό του προς το καλύτερο. Εκφράζει μ’ αυτόν τον τρόπο τη διάθεσή του για αλλαγή και βελτίωση του εαυτού του. Εξάλλου, όταν κάποιος είναι ωραία ντυμένος, νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, γεγονός που αντανακλάται στη συμπεριφορά του. Τέλος, τα χρώματα που διαλέγει ο άνθρωπος για το ντύσιμό του όχι μόνο αποκαλύπτουν την προσωπικότητά του, αλλά επιδρούν και στη διάθεσή του.

Η ενδυμασία μπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του μέσα σ’ αυτήν (π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυμασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν. Επιπλέον, φανερώνει το φύλο του ανθρώπου. Για παράδειγμα, στον δυτικό πολιτισμό το φόρεμα αποτελούσε το χαρακτηριστικό γυναικείο ρούχο και τα παντελόνια το αντίστοιχο αντρικό. Η ενδυμασία μπορεί, επίσης, να δείχνει την ηλικία, όπως συνέβαινε με τα κοντά παντελόνια που παλαιότερα τα φορούσαν μόνο τα μικρά αγόρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ρούχα, ιδίως οι στολές, φανερώνουν το επάγγελμα ενός ατόμου. Άλλες φορές, η ενδυμασία δηλώνει την εθνικότητα (π.χ. οι χαρακτηριστικές εθνικές ενδυμασίες),τη θρησκεία (π.χ. το μαντήλι που καλύπτει συχνά το πρόσωπο των μουσουλμάνων γυναικών) ή την ιδεολογία του ανθρώπου (π.χ. το ντύσιμο των χίπις).

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ενδυμασίας αποτελεί η μόδα. Μόδα είναι οι αλλαγές στον τρόπο ντυσίματος που χαρακτηρίζουν μια χρονική περίοδο. Oι αλλαγές της μόδας εξαρτώνται από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, από τις αισθητικές αντιλήψεις κάθε περιόδου, καθώς και από την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σήμερα η μόδα καθορίζεται κυρίως από τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ενδυμασία.

Σε γενικές γραμμές, η ενδυμασία αποτελεί ένα είδος κώδικα επικοινωνίας. Είναι μια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι μόνο για τα άτομα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν.

Οικιακή Οικονομία (2012). Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο, 90-91.Υπ.ΠΔΒΜΘ."Διόφαντος" ΙΤΥ και Εκδ. (διασκευή).

Θέματα

Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου, η ενδυμασία έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή του ανθρώπου;(60-80 λέξεις)

Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Η ενδυμασία....... το χτένισμα) και την τρίτη παράγραφο (Η ενδυμασία....... των χίπις) του κειμένου.

Β1.α. Να γράψετε μία συνώνυμη λέξη για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: καταρχάς, διαλέγει, αλλάξει,δηλώνει, αντιλήψεις.

Β1.β. Να γράψετε από μία πρόταση χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις συνώνυμες λέξεις.

Β2. Να επισημάνετε ποιες λέξεις/φράσεις στις περιόδους λόγου που ακολουθούν χρησιμοποιούνται με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:

1. Η ενδυμασία είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώμα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες.
2. Η ενδυμασία μπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του μέσα σ’ αυτήν(π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυμασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν.
3. [Η μόδα] είναι μια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι μόνο για τα άτομα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν.

Γ. Σε ένα άρθρο 400 περίπου λέξεων να αναλύσετε τα αίτια και τις συνέπειες (θετικές και αρνητικές της μόδας.

Απαντήσεις

Α1. απαραίτητη για την προστασία από καιρικές συνθήκεςσυνδέεται με χαρακτήρα, προσωπικότηταβελτιώνει τη διάθεση όταν κανείς αλλάζει το ντύσιμό του προς το καλύτερο

Α2. 1η§: “ρουχισμός και συμπληρώματα, στοιχεία ενδυμασίας”
3η§: “η ενδυμασία δηλωτικό της κοινωνικής τάξης”

Β1. καταρχάς: αρχικά, πρωτίστως
διαλέγει: επιλέγει, εκλέγει, ξεχωρίζει
αλλάξει: τροποποιήσει, μεταβάλλει, διαφοροποιήσει
δηλώνει: προσδιορίζει, ορίζει, επιβεβαιώνει, γνωστοποιεί, φανερώνει
αντιλήψεις: απόψεις, ιδέες, ιδεολογίες

Β2. Πρωτίστως: Αυτό που καθίσταται, πρωτίστως, αδήριτη ανάγκη να εξαλειφθεί είναι η ανεργία, μιας και το τελευταίο διάστημα έχει πάρει διαστάσεις κοινωνικής μάστιγας.
Επιλέγει: Οφείλει κανείς να επιλέγει ρούχα, δηλωτικά της προσωπικότητάς του.
Μεταβάλλεται: Στα πλαίσια εξέλιξης του γλωσσικού κώδικα, μεταβάλλεται η σημασία των λέξεων.
Προσδιορίζουν:Η ειλικρίνεια, η εντιμότητα και η ευσυνειδησία είναι αρετές που προσδιορίζουν έναν άνθρωπο με ήθος και παιδεία.
Απόψεις: Διίστανται οι απόψεις αναφορικά με τα αίτια πρόκλησης της πυρκαγιάς στον εθνικό δρυμό.

Γ. Τίτλος

Αφορμή από επικαιρότητα

1ο ζητούμενο - αίτια μόδας

Οικονομικά

Οι επιχειρήσεις δημιουργούν εφήμερα και παροδικά πρότυπα μόδας, για να οδηγούν διαρκώς τον καταναλωτή στην αγορά νέων προϊόντων και να αντεπεξέρχονται έτσι οι ίδιες στον ανταγωνισμό αυξάνοντας τα κέρδη τους
Η διαφήμιση δημιουργεί πλασματικές ανάγκες και ωθεί τον σημερινό άνθρωπο να αγοράζει συνεχώς τα είδη που θεωρούνται της μόδας
Το υψηλό βιοτικό επίπεδο και η τάση νεοπλουτισμού οδηγούν τους καταναλωτές στην απόκτηση προϊόντων που ακολουθούν τη μόδα.

Κοινωνικά

1. Επικρατεί η τάση της υιοθέτησης κοινών αισθητικών κριτηρίων από όλα τα μέλη της κοινωνίας και της μίμησης προτύπων που θεωρούνται αποδεκτά από όλους.
2. Η σύγχρονη κοινωνία, που ευνοεί τις διακρίσεις, οδηγεί τους ανθρώπους στο να ακολουθούν τη μόδα, προκειμένου να πετύχουν την κοινωνική ανέλιξή τους, την αναγνώριση και τη συμπάθεια των άλλων.
3. Η ξενομανία.

Ιδεολογικά

1. Η σύγχρονη εποχή ταυτίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα με την καταναλωτική ικανότητα. Μεγαλύτερη σημασία δίνεται στο «έχειν» και όχι στο «είναι».
2. Ο άνθρωπος έχει την τάση για νεοτερισμό και προοδευτικότητα. Ταυτίζει το μοντέρνο με το προοδευτικό ενώ το παραδοσιακό με το συντηρητικό.

Ψυχολογικά

1. Το άτομο επιθυμεί την αλλαγή, ώστε να αποφεύγει τη μονοτονία και να μην πλήττει.
2. Η αυταπάτη ότι η κάλυψη των υλικών αναγκών σημαίνει ταυτόχρονα και κάλυψη των ψυχικών αναγκών. Το αίσθημα της χαράς και της ικανοποίησης που η εργασία στερεί στον άνθρωπο, το αναπληρώνει η μόδα.
3. Καλύπτεται η ανάγκη για αυτοεπιβεβαίωση και ικανοποιείται το αίσθημα της φιλαρέσκειας.
4. Οι επιλογές που ακολουθούν τις επιταγές της μόδας εξασφαλίζουν το κύρος και την αναγνώριση από τους άλλους.
5. Τα άτομα που έχουν συμπλέγματα κατωτερότητας πιστεύουν ότι ακολουθώντας τη μόδα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος αποκτούν αναγνώριση από αυτό.

2o ζητούμενο - συνέπειες

Θετικές συνέπειες της μόδας

Προσφέρει εργασία σε πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, αφού γίνονται νέες βιομηχανίες και βιοτεχνίες έτοιμων ενδυμάτων, οίκοι μόδας κτλ.
Ενισχύει την εθνική οικονομία με την εξαγωγή ειδών μόδας (έτοιμων ενδυμάτων, υποδημάτων, καλλυντικών), αλλά και με τη διεύρυνση των εμπορικών επιχειρήσεων.
Ικανοποιεί τις υλικές, ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων. Καλύπτει την ανάγκη της αυτοεπιβεβαίωσης αλλά και της αναγνώρισης από τον κοινωνικό περίγυρο.
Ευνοεί την ανάπτυξη καλαισθητικών κριτηρίων.
Ικανοποιεί την ανθρώπινη επιθυμία για αλλαγή, καταπολεμώντας την ανία και τη μονοτονία.

Αρνητικές συνέπειες της μόδας

Στερεί την ελευθερία και την πρωτοβουλία του ανθρώπου, αφού στην πραγματικότητα υποτάσσεται στη μίμηση. Γίνεται μέλος της μάζας και παθητικός δέκτης των επιλογών που άλλοι κάνουν γι' αυτόν.
Εκμηδενίζει την προσωπικότητα του ατόμου αλλοτριώνοντας τη συνείδησή του.
Τρέφει το αίσθημα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας και βοηθά στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού, καθώς, για να είναι κάποιος κοινωνικά αναγνωρίσιμος, πρέπει να συμμορφώνεται στους κανόνες της μόδας.
Δημιουργεί άγχος και ψυχοσωματικά προβλήματα καθώς το άτομο, προσπαθώντας να ακολουθεί διαρκώς τη μόδα, εργάζεται περισσότερες ώρες προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα, για να αγοράζει νέα προϊόντα.
Καθιερώνει υλιστικά πρότυπα ζωής δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην εξωτερική εικόνα του ατόμου και στην κατοχή πλούτου και αδιαφορώντας για την πνευματική του καλλιέργεια.
Οδηγεί τον άνθρωπο στην άμετρη ικανοποίηση δευτερευόντων κι επίπλαστων αναγκών, αποπροσανατολίζοντάς τον από προβλήματα.
Αλλοτριώνεται η πολιτιστική ταυτότητα των λαών εξαιτίας: α) της μίμησης και της ξενομανίας, β) της απόρριψης στοιχείων της παράδοσης, γιατί θεωρούνται ξεπερασμένα.

Περισσότερο πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό για το Λύκειο εδώ.