Βία - Έκθεση Γ' Λυκείου - Κριτήριο αξιολόγησης με απαντήσεις

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0


H οικονομική πλευρά της βίας των ανηλίκων

    Σε γήπεδα, σε σχολεία, σε πανεπιστήμια, στις διαδηλώσεις, και γενικότερα στην καθημερινότητα, φαίνεται να εξαπλώνεται στη χώρα μας η βία των νέων και των ανηλίκων, ακόμη και με τη μορφή σχετικά οργανωμένων ομάδων-συμμοριών.
    Οι συμπεριφορές ανομίας φανερώνουν, εκ πρώτης όψεως, κάποιου είδους κοινωνική αποσύνθεση ή και ενδημική παρακμή. Ωστόσο, ας μην είμαστε υπερβολικοί. Υπάρχει όπως φαίνεται έξαρση των ανωτέρω φαινομένων, αλλά επειδή ίσως η κοινή γνώμη δεν είναι εξοικειωμένη με όλα αυτά, η αγανάκτηση και η προσοχή της ίσως να είναι μεγαλύτερη από το πραγματικό διακύβευμα*, τουλάχιστον επί τους παρόντος.
    Χοντρικά, οι δύο συμβατικές σοφίες-απόψεις που διαμορφώνονται σχετικά με την ερμηνεία του φαινομένου είναι από τη μία πλευρά, το ζοφερό οικονομικό περιβάλλον και τα μελλοντικά οικονομικά αδιέξοδα (ανεργία κ.τ.λ) ιδίως στις υποβαθμισμένες περιοχές, γεγονός που ωθεί τους νέους σε παραβατικές συμπεριφορές, αφού δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Αντιθέτως, με την «εκπαίδευση στη βία και στην μικροπαρανομία» μπορεί αύριο να κερδίσουν το ψωμί τους στην αγορά του εγκλήματος.
    Όμως, το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ, δεν περιορίζεται στα σχολεία των φτωχών συνοικιών, αλλά επεκτείνεται και σε μεσοαστικές ή και σε συνοικίες και σχολεία των ευκατάστατων τάξεων.
    Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη τονίζει την απουσία κατάλληλης και επαρκούς…τιμωρίας ή και αυστηρών μέτρων αποτροπής. Σχετικά ο καθηγητής οικονομικών του Σικάγο Στίβεν Λέβιτ έχει βρει ότι στις ΗΠΑ, στις αυστηρές με την παραβατικότητα των ανηλίκων πολιτείες, τα ποσοστά των εγκλημάτων αυξάνουν κατά 23% με την ενηλικίωση, ενώ αντιστρόφως, εκεί που ο νόμος είναι «χαλαρός» με τους ανηλίκους, η αύξηση της παραβατικής συμπεριφοράς με την ενηλικίωση δεν αυξάνει παρά μόνο κατά 4%. Επομένως, η τιμωρία που αντιμετωπίζει ένας έφηβος οπωσδήποτε παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του.
     Όμως, σε κανένα από τα δύο συστήματα νομικών κινήτρων η συνολική παραβατικότητα δεν μειώνεται ή, έστω, δεν μειώνεται δραστικά. Αυτό σημαίνει ότι οι λόγοι της παραβατικής συμπεριφοράς υπάρχουν και δημιουργούνται πέρα και δίπλα από το κίνητρο που αφορά την τιμωρία. Στην Αγγλία για παράδειγμα, η συνολική βία γύρω από το ποδόσφαιρο δεν έχει μειωθεί, παρά το ότι δεν συμβαίνουν επεισόδια μέσα στα γήπεδα.
     Εκεί, ακριβώς, επειδή το ποδόσφαιρο είναι πια ένα εξαιρετικό εμπόρευμα στο οποίο εμπλέκονται πολυεθνικές και καταναλώνεται ευρύτερα (και) από τη μεσαία τάξη, η βία «σπρώχτηκε» έξω από τα γήπεδα. Σε τελική ανάλυση, βία υπάρχει και θα υπάρχει, εφόσον το σύστημα αναπτύσσεται και βαθαίνει και μαζί του βαθαίνουν και οι αντιθέσεις των ομάδων και των τάξεων.
    Όσον αφορά ιδιαίτερα τη σχολική ζωή, σημασία έχει η κυρίαρχη ομάδα που σχηματίζεται μέσα στο σχολείο, όπως φυσικά και οι πρώτες προσωπικότητες που ξεχωρίζουν για να τραβήξουν την προσοχή και να συγκεντρώσουν κάποια «ισχύ», αμφισβητώντας το status quo. Στη συνέχεια, η ομάδα επιρροής με τα κίνητρα που διαμορφώνει, καθορίζει και επιβάλλει εύκολα με τη συλλογική δράση της τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές στον ευρύτερο κύκλο των ανηλίκων, πολλώ δε μάλλον αφού πρόκειται για ευεπηρέαστα παιδιά που φυσιολογικά πειραματίζονται για πρώτη φορά με τις εντάξεις σε κοινωνικές ομάδες.
    Αν δεν συμμετάσχεις στην κατάληψη του σχολείου, μπορεί να αποκλειστείς από την κοινωνική ζωή του και τις προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται εκεί και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία για έναν έφηβο. Ο παράγοντας αυτός δεν πρέπει να υποτιμάται. Το παράδειγμα της Βέροιας δείχνει ότι η διαφορετικότητα, είτε ως διάκριση ή και ευφυΐα, σε ένα «ακατάλληλο» περιβάλλον είναι ρετσινιά, που οδηγεί σε κυρώσεις και περιθωριοποίηση, όπως τονίζει ο Λέβιτ.
Θοδωρής Πελαγίδης, Ελευθεροτυπία, 5 Νοεμβρίου 2006.

διακύβευμα: αυτό που μπορεί να χάσει ή να κερδίσει κανείς σε ένα εγχείρημα ή επιχείρηση. Αυτό που επιδιώκει να πετύχει, να κερδίσει κ.λπ. κανείς σε ανταγωνισμό: «το βασικό ^ της επόμενης εκλογικής μάχης θα είναι…» -ΣΥΝ (μτφ.) στοίχημα.

Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου. (100-120 λέξεις)
Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε 90-100 λέξεις το νόημα της φράσης: «Αν δεν συμμετάσχεις στην κατάληψη του σχολείου, μπορεί να αποκλειστείς από την κοινωνική ζωή του και τις προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται εκεί και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία για έναν έφηβο».
Μονάδες 10
Β2. α)παίζει, ζοφερό, δραστικά. Να δώσετε για την κάθε λέξη του κειμένου μια συνώνυμη.
Μονάδες 6
β)τιμωρία, εξαπλώνεται. Να βρείτε τα αντώνυμα.
Μονάδες 4
Β3. Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη… παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του: Ποια η δομή και ο τρόπος/τρόποι ανάπτυξης της 5ης παραγράφου;
Μονάδες 5
Β4. Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη… παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του: Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς μετέρχεται ο αρθρογράφος στην 5η παράγραφο. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 5
Β5.Όμως, το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ, δεν περιορίζεται στα σχολεία των φτωχών συνοικιών :
Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητική-παθητική) και να μετατραπεί στο αντίθετο είδος.
Μονάδες 5
Γ. Το σχολείο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας και ως εκ τούτου θέτει κάποιους κανόνες για να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του. Ωστόσο, αρκετά συχνά αυτή η λειτουργία παρεμποδίζεται από παραβατικές συμπεριφορές, από εκρήξεις θυμού και επιθετικότητας των εφήβων, που αργότερα έρχονται, όπως είναι φυσικό, αντιμέτωποι με ανάλογες ποινές. Σε άρθρο που καλείστε να δημοσιεύσετε στην εφημερίδα του σχολείου αναφέρεστε στις συνέπειες της εφηβικής επιθετικότητας τόσο εντός όσο και εκτός σχολικής τάξης και στην αξία της σχολικής ποινής ως μέσου υπευθυνοποίησης του νεαρού ατόμου ειδικά. (500-600 λέξεις)
Μονάδες 40 


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Περίληψη
Ο αρθρογράφος στο κείμενό του παρουσιάζει την παραβατική συμπεριφορά των ανηλίκων, σε συνάρτηση με την οικονομική πραγματικότητα. Αρχικά, τονίζεται η παρακμή της κοινωνίας, που ευθύνεται για την όξυνση του φαινομένου, καθώς και η μη εξοικείωση της σε αυτό. Επιπρόσθετα, η κατάσταση αυτή οδηγεί το νέο στην παραβατικότητα στις λιγότερο και όχι μόνο ανεπτυγμένες περιοχές. Καταλυτικής σημασίας παράγοντας είναι η τιμωρία, που, σύμφωνα με τον Λέβιτ, όσο πιο αυστηρή είναι τόσο αυξάνουν τα ποσοστά παραβατικότητας. Οι αιτίες της ωστόσο σχετίζονται και με την ύπαρξη ισχυρών αντιθέσεων στην κοινωνία, ενώ στο σχολείο μια ομάδα μαθητών με ισχύ, που αμφισβητεί και θέλει να ξεχωρίζει, επηρεάζει και τους υπόλοιπους. Αυτοί που δε θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους παραγκωνίζονται και ως διαφορετικοί «τιμωρούνται», πράγμα που επιβεβαιώνει και το παράδειγμα της Βέροιας.
Β1. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί η μαζοποίηση που χαρακτηρίζει πολλές φορές του μαθητές, οι οποίοι, προκειμένου να μην περιθωριοποιηθούν και θεωρηθούν ξένο σώμα, ακολουθούν τις παρέες τους σε οποιαδήποτε ενέργεια, επιλήψιμη ή μη, με αποτέλεσμα να οδηγούνται ακόμη και σε παραβατική συμπεριφορά.
Β2. α)
Παίζει: διαδραματίζει
Ζοφερό: σκοτεινό, απαισιόδοξο
Δραστικά: καταλυτικά, σημαντικά
Β2. β)
Τιμωρία: επιβράβευση, έπαινος, εγκώμιο
Εξαπλώνεται: περιορίζεται, συρρικνώνεται
Β3. ΔΟΜΗ
Θεματική περίοδος: «Από την άλλη, η «αυταρχική» άποψη τονίζει την απουσία κατάλληλης και επαρκούς…τιμωρίας ή και αυστηρών μέτρων αποτροπής».
Λεπτομέρειες-σχόλια: «Σχετικά ο καθηγητής οικονομικών… παρά μόνο κατά 4%».
Κατακλείδα: «Επομένως, η τιμωρία που αντιμετωπίζει ένας έφηβος οπωσδήποτε παίζει ρόλο στη συμπεριφορά του».
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
1) Σύγκριση-αντίθεση, αφού συγκρίνονται οι πολιτείες με αυστηρό νομικό σύστημα με εκείνες που διέπονται από πιο επιεικείς νόμους.
2) Αίτια – αποτελέσματα, καθώς οι αυστηροί νόμοι (αιτία) οδηγούν σε μεγάλη αύξηση της εγκληματικότητας (αποτέλεσμα) και οι επιεικείς νόμοι (αιτία) σε μικρότερη αύξηση της εγκληματικότητας (αποτέλεσμα).
Β4. Ο αρθρογράφος στην 5η παράγραφο χρησιμοποιεί την επίκληση στη λογική, καθώς αναπτύσσει το επιχείρημά του περί αναποτελεσματικότητας των αυστηρών ποινών στηρίζοντάς το με συγκεκριμένα τεκμήρια από στατιστικές έρευνες του καθηγητή Λέβιτ, τα ποσοστά των οποίων επιβεβαιώνουν την άποψή του.
Β5. Είδος σύνταξης:Παθητική (τονίζεται το αποτέλεσμα της ενέργειας)
Μετατροπή : Όμως, το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ, δεν περιορίζεται στα σχολεία των φτωχών συνοικιών
‘Ομως, τα σχολεία των φτωχών συνοικιών δεν περιορίζουν το φαινόμενο της βίας ή και των καταλήψεων που συνοδεύονται από καταστροφές σε υποδομές κ.τ.λ,
Γ.
ΤΙΤΛΟΣ: H πειθαρχία είναι θέμα παιδείας
Α. Συνέπειες εφηβικής επιθετικότητας:
α. Εντός σχολικής τάξης:
• Διαταράσσεται και αποπροσανατολίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία, ανακόπτεται η εξέλιξη των παιδιών.
• Επικρατεί κλίμα φόβου και διχόνοιας, καθώς η αλλεπάλληλες συγκρούσεις μεταξύ των μαθητών ή μεταξύ των μαθητών – καθηγητών τούς καθιστούν αντιπάλους και όχι συνοδοιπόρους.
• Προκαλούνται υλικές καταστροφές, αλλοιώνεται η αισθητική εικόνα του σχολείου και καταστρέφονται εκπαιδευτικά μέσα (π.χ. θρανία, πίνακες).
• Κακοποίηση της γλώσσας, καθώς το υβρεολόγιο αποτυπώνει το θυμό και τη μανία των επιτιθέμενων εφήβων.
β. Εκτός σχολικής τάξης:
• Οξύνονται τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας και ειδικά αυτό του χουλιγκανισμού, που αμαυρώνει την αξία του αθλητισμού και της ομαδικότητας.
• Επικρατεί ανταγωνισμός και μισαλλοδοξία, ευτελίζονται οι ανθρώπινες σχέσεις.
• Το μέλλον της κοινωνίας καθίσταται αβέβαιο, καθώς οι νέοι που αποτελούν το μέλλον διοχετεύουν την ενεργητικότητά τους στη βία και στην επιθετικότητα και όχι στη δημιουργικότητα.
• Επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας και ο φόβος, με αποτέλεσμα να χάνεται η εμπιστοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, να δυσχεραίνεται η επικοινωνία τους και να διαταράσσεται η κοινωνική συνοχή και ηρεμία.

Β. Αξία της σχολικής ποινής:
• Επισημαίνει την ανάγκη υπακοής στους κανόνες που διέπουν την ενδεδειγμένη κοινωνική συμπεριφορά και βοηθούν το νεαρό άτομο στην ομαλή κοινωνικοποίηση και πολιτικοποίησή του, καθιστώντας το έτσι ζωντανό κύτταρο του κοινωνικού οργανισμού.
• Αποτελεί παραδειγματισμό για ολόκληρη τη σχολική κοινότητα.
• Επιτυγχάνεται ο σωφρονισμός και η ανάπλαση της προσωπικότητας του νέου.
• Εδραιώνεται η δικαιοσύνη και η αλληλοσεβασμός μέσα στο χώρο του σχολείου, που αποτελούν διαχρονικές ανθρωπιστικές αξίες.
• Ο έφηβος αποκτά ηθική συνείδηση, εσωτερικό έλεγχο και αντιστάσεις, καθώς μαθαίνει να χρησιμοποιεί περισσότερο τη λογική υπακούοντας σε κανόνες, παρά να παρασύρεται από τις ενστικτώδεις παρορμήσεις του.

Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για το Λύκειο εδώ.

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)