Κριτήριο Αξιολόγησης
Ιστορία - Παράδοση - Εθνισμός
Η ελληνική λέξη Ιστορία που έγινε διεθνής, αρχικά σήμαινε την καθολική γνώση. (Ιστορία ονόμαζε ο Ηράκλειτος την επιστήμη του Πυθαγόρα που ήταν κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία μαζί, ένα είδος συνολικής ερμηνείας του σύμπαντος). Και στους χρόνους μας όμως που το περιεχόμενο της ειδικεύτηκε και η λέξη σημαίνει μιαν ορισμένη μάθηση, εκείνην που αντικείμενο της έχει το παρελθόν του ανθρώπου ως όντος κοινωνικού και τη μακρά πορεία του από την πρωτόγονη κατάσταση έως σήμερα, η Ιστορία είναι μια επιστήμη με πολύ μεγάλη έκταση και βαθιά σημασία για τη μόρφωση του νέου.
Στο πρόγραμμα των μαθημάτων, η Ιστορία έχει (οφείλει να έχει) πρωτεύουσα θέση. Γιατί είναι μάθημα συνθετικό. Ουσιαστικά προς αυτό τείνουν και μέσα στο δικό του πλαίσιο ενυφαίνονται όλες ή τουλάχιστον οι πλείστες μαθήσεις που φιλοδοξεί να προσφέρει στους νέους το σχολείο στην ανώτερη βαθμίδα του. Αφού ένας από τους κύριους σκοπούς της παιδείας είναι να μυήσει τον νέο άνθρωπο στα αγαθά του ανθρώπινου πολιτισμού και να τον κάνει να συνειδητοποιήσει την αξία που έχει ο ίδιος σαν άνθρωπος, εξέχουσα θέση μέσα στο πρόγραμμα πρέπει να έχει το μάθημα που δείχνει παραστατικά τους αγώνες και τις κατακτήσεις του ανθρώπινου γένους και των μεγάλων φυλετικών ομάδων του κατά τη διαδρομή των αιώνων στη σφαίρα και του υλικού, αλλά κυρίως του πνευματικού πολιτισμού.
Εκτός από τη γενικά μορφωτική αξία του, το μάθημα της Ιστορίας έχει και έναν ειδικά φρονηματιστικό σκοπό. Καλλιεργεί, εξευγενίζει, υψώνει την εθνική συνείδηση των νέων, παράλληλα προς το αίσθημα που ολοένα θα αποσαφηνίζεται μέσα τους ότι είναι πολίτες του κόσμου, αλληλέγγυοι με τους συνανθρώπους των και συνυπεύθυνοι για το μέλλον και την τύχη της ανθρωπότητας ολόκληρης. Στο Ιστορικό μάθημα θα διδαχτεί ο νέος τη ζωή του έθνους του από τότε που πρωτοεμφανίζεται στον ιστορικό στίβο έως σήμερα, τους μόχθους και τις θυσίες που έκανε για να βεβαιώσει τον εαυτό του, για ν' αναδείξει την ιδιοτυπία του, για να καλυτερέψει τους όρους και τις μορφές της ύπαρξης του. Εκεί θα γνωρίσει τους εθνικούς άθλους και τις εθνικές δυστυχίες, τους εκλεκτούς ανθρώπους και τα μεγάλα συμβάντα του φυλετικού του παρελθόντος, και συνειδητά πια θα νιώσει να εντάσσεται μέσα στην εθνική του οικογένεια, θα αισθανθεί ότι το ίδιο παρελθόν όπως και η ίδια μοίρα τον ενώνει με τους ομοεθνείς του.
Και εδώ ακριβώς θα προσέξει όποιος διδάσκει την Ιστορία στους νέους. Η έξαρση του πατριωτικού φρονήματος και της εθνικής συνοχής δεν συμπίπτει ούτε λογικά ούτε ψυχολογικά με τον εθνικισμό, τον φανατισμό και το μίσος προς τους άλλους λαούς της γης. Οι έννοιες του έθνους και της πανανθρώπινης αλληλεγγύης μπορούν άριστα να συναιρεθούν μέσα στους παιδευτικούς σκοπούς των ορθά νοούμενων ανθρωπιστικών σπουδών. Η ανθρωπότητα δεν είναι αφηρημένο πλάσμα, αλλά ένα συγκεκριμένο σύνολο από εθνικές οικογένειες. Η καθεμιά εργάζεται για το σύνολο αποδοτικά όχι απαρνούμενη την ιδιοτυπία της ή υψώνοντας τον εαυτό της αγέρωχα και καταφρονετικά πάνω από τις άλλες, αλλά ίσα-ίσα καλλιεργώντας τις δικές της δυνάμεις και τις δικές της αρετές, βαθαίνοντας το πνεύμα και εξευγενίζοντας το ήθος της (…)
Άλλωστε ούτε ο έξαλλος σωβινισμός ούτε ο διεθνισμός που θέλει να θεμελιώσει απάνω στην αποξένωση από την εθνική συνείδηση και Ιστορία, είχαν ποτέ ή μπορούν να έχουν απήχηση στα αισθήματα και στις ιδέες του λαού μας που σεμνύνεται για τους αγώνες και τις θυσίες του, αλλά ποτέ δεν καταφρονεί τούς αντιπάλους, και πολλές φορές έδειξε τη μεγαλοψυχία του απέναντι σ' εκείνους που σκληρά τον εβασάνισαν, χωρίς όμως και να δέχεται την ερμηνεία ότι η αδέλφωση των εθνών πρέπει να εξαγοραστεί με την κάμψη της εθνικής του φιλοτιμίας. Μια φωτισμένη διδασκαλία της Ιστορίας, της παγκόσμιας και της εθνικής, χρέος έχει να προσπαθήσει με λεπτότητα να κάνει αυτές τις διακρίσεις και να επιμείνει να γίνουν κατανοητές από τους νέους μας, ώστε και νοητικά και συναισθηματικά εγκαίρως να δοθεί σ' αυτούς ο ορθός προσανατολισμός σε τούτο το ζήτημα το τόσο σπουδαίο για τη μόρφωση τους και για τον εθνικό μας πολιτισμό.
σεμνύνομαι = υπερηφανεύομαι, καυχιέμαι
Ε. Π. Παπανούτσος
«Παιδεία το μεγάλο μας πρόβλημα»
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (100 λέξεις)
(Μονάδες 25)
Β.1. «Η έξαρση του πατριωτικού φρονήματος και της εθνικής συνοχής δεν συμπίπτει ούτε λογικά ούτε ψυχολογικά με τον εθνικισμό, τον φανατισμό και το μίσος προς τους άλλους λαούς της γης»: Να αναπτυχθεί μέσα σε 100 περίπου λέξεις η παραπάνω φράση.
(Μονάδες 10)
Β.2. Να βρεθούν η δομή και ο τρόπος ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου του κειμένου.
(Μονάδες 5)
Β.3. Το κείμενο είναι αποδεικτικό δοκίμιο. Να βρείτε μέσα σ’ αυτό τρία (3) χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν τη γραμματειακή του κατάταξη.
(Μονάδες 6)
Β.4. Να βρεθούν οι τρόποι με τους οποίους εξασφαλίζεται η συνοχή ανάμεσα τις παραγράφους του κειμένου.
(Μονάδες 4)
Β.5. α. «Στο Ιστορικό μάθημα θα διδαχτεί ο νέος τη ζωή του έθνους του»
β. «Ιστορία ονόμαζε ο Ηράκλειτος την επιστήμη του Πυθαγόρα που ήταν κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία μαζί»:
Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης, να τραπεί στην αντίθετή της και να επισημανθεί η νοηματική διαφορά ανάμεσα στα δύο είδη σύνταξης
(Μονάδες 5)
Β.6. εξέχουσα, καλλιεργεί, ιδιοτυπία, σωβινισμός, καταφρονεί:
Να γραφεί ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις
(Μονάδες 5)
Γ. Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου σας γίνεται μια Ημερίδα για την Παράδοση. Σε μία τοποθέτησή σας καλείστε α. να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σχετικά με τη σημασία (θετικά) της σπουδής του ιστορικού και πολιτισμικού παρελθόντος για την υγιή ανάπτυξη των ατόμων και της κοινωνίας και β. να προτείνετε τρόπους ενίσχυσης και καλλιέργειας της ιστορικής και πολιτισμικής συνείδησης των νέων.
(Μονάδες 40)
Απαντήσεις
Η ελληνική λέξη Ιστορία που έγινε διεθνής, αρχικά σήμαινε την καθολική γνώση. (Ιστορία ονόμαζε ο Ηράκλειτος την επιστήμη του Πυθαγόρα που ήταν κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία μαζί, ένα είδος συνολικής ερμηνείας του σύμπαντος). Και στους χρόνους μας όμως που το περιεχόμενο της ειδικεύτηκε και (1) η λέξη σημαίνει μιαν ορισμένη μάθηση, εκείνην που αντικείμενο της έχει το παρελθόν του ανθρώπου ως όντος κοινωνικού και τη μακρά πορεία του από την πρωτόγονη κατάσταση έως σήμερα, η Ιστορία είναι μια επιστήμη με πολύ μεγάλη έκταση και βαθιά σημασία για τη μόρφωση του νέου.
(2) Στο πρόγραμμα των μαθημάτων, η Ιστορία έχει (οφείλει να έχει) πρωτεύουσα θέση. Γιατί είναι μάθημα συνθετικό. Ουσιαστικά προς αυτό τείνουν και μέσα στο δικό του πλαίσιο ενυφαίνονται όλες ή τουλάχιστον οι πλείστες μαθήσεις που φιλοδοξεί να προσφέρει στους νέους το σχολείο στην ανώτερη βαθμίδα του. (3) Αφού ένας από τους κύριους σκοπούς της παιδείας είναι να μυήσει τον νέο άνθρωπο στα αγαθά του ανθρώπινου πολιτισμού και να τον κάνει να συνειδητοποιήσει την αξία που έχει ο ίδιος σαν άνθρωπος, εξέχουσα θέση μέσα στο πρόγραμμα πρέπει να έχει το μάθημα που δείχνει παραστατικά τους αγώνες και τις κατακτήσεις του ανθρώπινου γένους και των μεγάλων φυλετικών ομάδων του κατά τη διαδρομή των αιώνων στη σφαίρα και του υλικού, αλλά κυρίως του πνευματικού πολιτισμού.
Εκτός από τη γενικά μορφωτική αξία του, το μάθημα της Ιστορίας έχει και έναν ειδικά φρονηματιστικό σκοπό.(4) Καλλιεργεί, εξευγενίζει, υψώνει την εθνική συνείδηση των νέων, παράλληλα προς το αίσθημα που ολοένα θα αποσαφηνίζεται μέσα τους ότι είναι πολίτες του κόσμου, αλληλέγγυοι με τους συνανθρώπους των και συνυπεύθυνοι για το μέλλον και την τύχη της ανθρωπότητας ολόκληρης. Στο Ιστορικό μάθημα θα διδαχτεί ο νέος τη ζωή του έθνους του από τότε που πρωτοεμφανίζεται στον ιστορικό στίβο έως σήμερα, τους μόχθους και τις θυσίες που έκανε για να βεβαιώσει τον εαυτό του, για ν' αναδείξει την ιδιοτυπία του, για να καλυτερέψει τους όρους και τις μορφές της ύπαρξης του. Εκεί θα γνωρίσει τους εθνικούς άθλους και τις εθνικές δυστυχίες, τους εκλεκτούς ανθρώπους και τα μεγάλα συμβάντα του φυλετικού του παρελθόντος, και συνειδητά πια θα νιώσει να εντάσσεται μέσα στην εθνική του οικογένεια, θα αισθανθεί ότι το ίδιο παρελθόν όπως και η ίδια μοίρα τον ενώνει με τους ομοεθνείς του.
Και εδώ ακριβώς θα προσέξει όποιος διδάσκει την Ιστορία στους νέους. (5) Η έξαρση του πατριωτικού φρονήματος και της εθνικής συνοχής δεν συμπίπτει ούτε λογικά ούτε ψυχολογικά με τον εθνικισμό, τον φανατισμό και το μίσος προς τους άλλους λαούς της γης. Οι έννοιες του έθνους και της πανανθρώπινης αλληλεγγύης μπορούν άριστα να συναιρεθούν μέσα στους παιδευτικούς σκοπούς των ορθά νοούμενων ανθρωπιστικών σπουδών. Η ανθρωπότητα δεν είναι αφηρημένο πλάσμα, αλλά ένα συγκεκριμένο σύνολο από εθνικές οικογένειες. Η καθεμιά εργάζεται για το σύνολο αποδοτικά όχι απαρνούμενη την ιδιοτυπία της ή υψώνοντας τον εαυτό της αγέρωχα και καταφρονετικά πάνω από τις άλλες, αλλά ίσα-ίσα καλλιεργώντας τις δικές της δυνάμεις και τις δικές της αρετές, βαθαίνοντας το πνεύμα και εξευγενίζοντας το ήθος της (…)
(6) Άλλωστε ούτε ο έξαλλος σωβινισμός ούτε ο διεθνισμός που θέλει να θεμελιώσει απάνω στην αποξένωση από την εθνική συνείδηση και Ιστορία, είχαν ποτέ ή μπορούν να έχουν απήχηση στα αισθήματα και στις ιδέες του λαού μας που σεμνύνεται για τους αγώνες και τις θυσίες του, αλλά ποτέ δεν καταφρονεί τούς αντιπάλους, και πολλές φορές έδειξε τη μεγαλοψυχία του απέναντι σ' εκείνους που σκληρά τον εβασάνισαν, χωρίς όμως και να δέχεται την ερμηνεία ότι η αδέλφωση των εθνών πρέπει να εξαγοραστεί με την κάμψη της εθνικής του φιλοτιμίας. Μια φωτισμένη διδασκαλία της Ιστορίας, της παγκόσμιας και της εθνικής, χρέος έχει να προσπαθήσει με λεπτότητα να κάνει αυτές τις διακρίσεις και να επιμείνει να γίνουν κατανοητές από τους νέους μας, ώστε και νοητικά και συναισθηματικά εγκαίρως να δοθεί σ' αυτούς ο ορθός προσανατολισμός σε τούτο το ζήτημα το τόσο σπουδαίο για τη μόρφωση τους και για τον εθνικό μας πολιτισμό.
σεμνύνομαι = υπερηφανεύομαι, καυχιέμαι
Ε. Π. Παπανούτσος
"Παιδεία το μεγάλο μας πρόβλημα"
Α. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το κείμενο πραγματεύεται το ζήτημα της διδασκαλίας της Ιστορίας στην εκπαίδευση. (1) Ως γνώση του ανθρώπινου παρελθόντος η Ιστορία πρέπει να κατέχει, κατά το συγγραφέα, (2) πρωτεύουσα θέση στο σχολείο, (3) διότι διδάσκει στους νέους την αξία και τις κατακτήσεις του ανθρώπου. (4) Επιπλέον η σπουδή του ιστορικού παρελθόντος καλλιεργεί την εθνική συνείδηση των νέων, παράλληλα με το αίσθημα ότι αποτελούν πολίτες του κόσμου. (5) Ωστόσο η ανάταση του πατριωτισμού δεν θα πρέπει να οδηγεί στον εθνικισμό και το μίσος εναντίον άλλων λαών. (6) Αυτό που χρειάζεται, σύμφωνα με το συγγραφέα, είναι μια εξισορρόπηση του ανάμεσα στα άκρα του σωβινισμού και του διεθνισμού, μια υγιής διδασκαλία της Ιστορίας που θα αναδεικνύει τον αλληλοσεβασμό ανάμεσα στα έθνη (110 λέξεις)
Β.1. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
«[Η ανάγκη καλλιέργειας του πατριωτισμού και η ενίσχυση της εθνικής συνοχής δεν θα πρέπει να οδηγούν στον εθνικισμό, το μίσος και την υποτίμηση των άλλων λαών]. [Πράγματι,] Η θεμιτή αγάπη προς την πατρίδα και η ανάγκη τόνωσης των δεσμών με τους ομοεθνείς δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγηθούν στην ακραία και επικίνδυνη υπερβολή του εθνικισμού. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε μίσος και φανατισμό εναντίον των άλλων, όξυνση των αντιθέσεων και μεγέθυνση των διαφορών, επιθετικότητα και ρατσισμό, καταστάσεις που αργά ή γρήγορα θα οδηγούσαν νομοτελειακά στη σύγκρουση και τoν πόλεμο. Η υποτιμητική και προσβλητική αντιμετώπιση των άλλων ανθρώπων καθώς και των εθνών όπου εντάσσονται, αποτελεί έναν εξώφθαλμο και οδυνηρό παραλογισμό, που δηλητηριάζει τις σχέσεις των ανθρώπων σε έναν παγκοσμιοποιημένο πολιτισμό και δεν τους αφήνει να ζήσουν εν ειρήνη, να ευημερήσουν και να ευτυχήσουν» (130)
Β.2. α. ΔΟΜΗ
Θ.Π: «Στο πρόγραμμα των μαθημάτων, η Ιστορία έχει (οφείλει να έχει) πρωτεύουσα θέση».
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ – ΣΧΟΛΙΑ: «Γιατί είναι… πνευματικού πολιτισμού»
ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ: Δεν έχει
β. ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Αιτιολόγηση, διότι με την ανάγνωση της Θ.Π. αναδύεται ένα «γιατί» και στις επόμενες περιόδους αιτιολογεί γιατί η Ιστορία πρέπει να έχει πρωτεύουσα θέση
Β.3. Τρία χαρακτηριστικά αποδεικτικού δοκιμίου στο κείμενο
(1) Αποδεικνύει μια θέση (= Η Ιστορία πρέπει να έχει πρωτεύουσα θέση στην εκπαίδευση) με επιχειρήματα και τεκμήρια
(2) Έχει ξεκάθαρη δομή (Θέμα= η χρησιμότητα της ιστορικής γνώσης, Θέση= Η αναγκαιότητα και ο τρόπος διδασκαλίας της Ιστορίας στην εκπαίδευση, Απόδειξη, Τελική θέση= αποφυγή ακροτήτων στην αντίληψη του παρελθόντος και ορθή διδασκαλία της Ιστορίας
(3) Προσεγγίζει την επιστήμη (Ορθολογισμός, αντικειμενικότητα, νηφαλιότητα, επιχειρηματολογία)
(4) Ύφος επίσημο, σοβαρό, τυπικό, αντικειμενικό
(5) Πλεονάζει η αναφορική λειτουργία της γλώσσας
Β.4. Η συνοχή εξασφαλίζεται
α. Στη 2η με την 1η παράγραφο με τη λέξη-κλειδί «Ιστορία»
β. Στην 3η με τη 2η παράγραφο με τη διαρθρωτική φράση «εκτός από» που δηλώνει προσθήκη
γ. Στην 4η με την 3η παράγραφο με τη διαθρωτική έκφραση «εδώ ακριβώς» που δηλώνει έμφαση
δ. Στην 5η με την 4η παράγραφο με τη διαρθρωτική λέξη «άλλωστε» που δηλώνει προσθήκη
Β.5. Ενεργητική – Παθητική σύνταξη
α. «Στο Ιστορικό μάθημα θα διδαχτεί ο νέος τη ζωή του έθνους του»: Έχουμε Παθητική Σύνταξη
Μετατροπή (ΕΣ) --> «Στο Ιστορικό μάθημα η δάσκαλοι θα διδάξουν στο νέο τη ζωή του έθνους του»
β. «Ιστορία ονόμαζε ο Ηράκλειτος την επιστήμη του Πυθαγόρα που ήταν κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία μαζί» = Ενεργητική Σύνταξη
Μετατροπή (ΠΣ) --> «Η επιστήμη του Πυθαγόρα, που ήταν κοσμοαντίληψη και βιοθεωρία μαζί, ονομαζόταν/ονομάστηκε Ιστορία από τον Ηράκλειτο»
Με την ΕΣ δίνεται έμφαση στο υποκείμενο της ενέργειας ενώ με την ΠΣ δίνεται έμφαση στην επιτελούμενη πράξη
Β.6. ΣΥΝΩΝΥΜΑ
εξέχουσα ≈ πρωτεύουσα, κυρίαρχη, βασική, κύρια, σημαντική, σπουδαία
καλλιεργεί ≈ διαμορφώνει, διαπλάθει, αναπτύσσει, ενισχύει
ιδιοτυπία ≈ ιδιομορφία, ιδιοπροσωπία, ιδιαιτερότητα, ιδιορρυθμία [εκκεντρικότητα, παραξενιά]
σωβινισμός ≈ εθνικισμός
καταφρονεί ≈ υποτιμά, περιφρονεί, μειώνει, [δε λογαριάζει]
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Γ. Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου σας γίνεται μια Ημερίδα για την Παράδοση. Σε μία τοποθέτησή σας καλείστε α. να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σχετικά με τη σημασία (θετικά) της σπουδής του ιστορικού και πολιτισμικού παρελθόντος για την υγιή ανάπτυξη των ατόμων και της κοινωνίας και β. να προτείνετε τρόπους ενίσχυσης και καλλιέργειας της ιστορικής και πολιτισμικής συνείδησης των νέων.
Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ομιλία
Προσφώνηση: «Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί συμπολίτες/συνδημότες»
Αποφώνηση: «Σας ευχαριστώ για το χρόνο και την προσοχή σας»
Α. ΣΗΜΑΣΙΑ (ΘΕΤΙΚΑ) ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΗΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
1. ΑΤΟΜΑ
- Διαμόρφωση ατόμων που εμφορούνται από ανθρωπιστικές αρχές και αξίες, από δικαιοσύνη και απουσία μισαλλοδοξίας στην προσέγγιση των άλλων, αλληλοσεβασμός, φιλανθρωπία
- Εξασφάλιση πολύτιμης εμπειρίας, γνωστική ανέλιξη, ολοκλήρωση της προσωπικότητας, πολύπλευρη σφαιρική ανάπτυξη του πνεύματος, κριτική σκέψη, απομάκρυνση κινδύνου χειραγώγησης
2. ΚΟΙΝΩΝΙΑ
- Ενίσχυση των εθνικών δεσμών, τόνωση της κοινωνικής συνοχής, σφυρηλάτηση ομόνοιας, αγάπη, αγωνία και μέριμνα για τον τόπο
- Υγιής λειτουργία της δημοκρατίας, σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου
- Επικράτηση του ορθολογισμού στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο. Οι άνθρωποι δε θα κατέχονται από παράλογες και επικίνδυνες ιδέες
- Πρόοδος του πολιτισμού, ανάπτυξη των γραμμάτων των τεχνών και των επιστημών
- Ειρηνική συνύπαρξη λαών και ανθρώπων, απουσία τριβών και συγκρούσεων, απομάκρυνση του απόλυτου κακού του πολέμου
- Δυνατότητες ανάπτυξης, ευημερίας, ευδοκίμησης για τα άτομα και τις κοινωνίες, ενίσχυση των δεσμών φιλίας και τόνωση της συνεργασίας με τους γειτονικούς λαούς
Β. ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
- Εκπαίδευση, Σχολείο, ανανέωση του μαθήματος και των περιεχομένων του μαθήματος της Ιστορίας
- Εκπαιδευτικές εκδρομές, επισκέψεις μουσείων ιστορικών και αρχαιολογικών τόπων
- Σύλλογοι καλλιέργειας και προώθησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, Εκλαϊκευμένες εκδόσεις, εκδηλώσεις
- Οικογένεια, παροχή προτύπων και αξιών
- Μέσα ενημέρωσης, εκπομπές, ντοκιμαντέρ, ταινίες
- Προσωπική μέριμνα και συνείδηση της εθνικής και ιστορικής ευθύνης από τον καθένα
Περισσότερο πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό για το Λύκειο εδώ.