Ερωτήσεις 1ου κεφαλαίου
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Α. Η ένταξη του ατόμου στην κοινωνία
1.1 Η κοινωνικοποίηση του ατόμου
1. Τι είναι η κοινωνικοποίηση;
2. Ποιος ο στόχος της κοινωνικοποίησης ως προς το άτομο και ποιος ως προς την κοινωνία;
3. Πότε αρχίζει και πότε τελειώνει η διαδικασία της κοινωνικοποίησης;
4. Γιατί λέμε ότι η διαδικασία της κοινωνικοποίησης τροποποιείται στον χώρο και στον χρόνο;
5. Γιατί λέμε ότι η διαδικασία της κοινωνικοποίησης είναι μια πολυδιάστατη και πολύπλοκη διαδικασία;
6. Πώς διαμορφώνει το άτομο τη συμπεριφορά του;
1.2 Παράγοντες διαμόρφωσης της προσωπικότητας
1.2.1 Φορείς κοινωνικοποίησης
7. Γιατί η οικογένεια θεωρείται πρωτογενής και πρωταρχικός φορέας κοινωνικοποίησης;
8. Γιατί το σχολείο θεωρείται παράγοντας αναπαραγωγής και αλλαγής του υπάρχοντος κοινωνικού συστήματος;
9. Γιατί η θρησκεία λειτουργεί ως ενοποιητικός παράγοντας αλλά και πολλές φορές ως παράγοντας διαχωρισμού των μελών μιας κοινωνίας;
10. Γιατί το κράτος είναι ένας από τους σημαντικότερους φορείς κοινωνικοποίησης;
1.2.2 Ο ρόλος του ατόμου στη διαδικασία κοινωνικοποίησής του
11. Με ποιους τρόπους ή μηχανισμούς εσωτερικεύουν τα άτομα τους κανόνες και τις αξίες των φορέων κοινωνικοποίησης;
12. Η μίμηση-ταύτιση ως τρόπος ή μηχανισμός κοινωνικοποίησης
13. Γιατί θεωρείται ότι σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση διαδραματίζει η σαφήνεια των συστάσεων και εντολών και η συνέπεια λόγων και έργων των φορέων κοινωνικοποίησης
14. Αναφέρατε παραδείγματα ελέγχου της συμπεριφοράς από τις πρώτες στιγμές ύπαρξης του παιδιού αλλά και τις μετέπειτα.
15. Οι φορείς κοινωνικοποίησης ευθύνονται απεριόριστα για την προβληματική συμπεριφορά του ατόμου;
1.3 Οι κοινωνικές αξίες
1.3.1 Έννοια, κατηγορίες
16. Έννοια κοινωνικών αξιών
17. Κατηγορίες αξιών (παραδείγματα)
18. Ποιες οι βασικές αξίες της Ελληνικής κοινωνίας, που υπάρχουν και στο Σύνταγμα;
1.3.2 Διαφοροποίηση των αξιών στον χώρο και στον χρόνο
19. Που αποδίδεται η μεταβολή των αξιών στον χώρο;
20. Που αποδίδεται η μεταβολή των αξιών στο χρόνο;
21. Με ποιο τρόπο μεταβάλλονται οι αξίες στο χρόνο;
1.4 Οι κοινωνικοί κανόνες
1.4.1 Έννοια, κατηγορίες
22. Τι είναι οι κοινωνικοί κανόνες και γιατί είναι απαραίτητοι στην κοινωνία;
23. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι κοινωνικοί κανόνες; (παραδείγματα
1.4.2 Σχέση κοινωνικών αξιών και κοινωνικών κανόνων
24. Ποια η σχέση κοινωνικών αξιών και κοινωνικών κανόνων;
1.4.3 Προσαρμογή, συμμόρφωση και κοινωνική ανανέωση
25. Από τι εξαρτάται η προσαρμογή, η συμμόρφωση και τελικά η ένταξη του ατόμου στην κοινωνία;
26. Ποιος παράγοντας μπορεί να συντελέσει στην κοινωνική πρόοδο και την κοινωνική ανανέωση;
27. Τι δηλώνει η καθολική και συνεχής αμφισβήτηση και άρνηση των πάντων;
1.5 Ο κοινωνικός έλεγχος - Μορφές κοινωνικού ελέγχου
28. Γιατί λέμε ότι ο κοινωνικός έλεγχος δρα συμπληρωματικά με την κοινωνικοποίηση;
29. Τι περιλαμβάνει ο κοινωνικός έλεγχος;
30. Τι είναι ο προληπτικός και τι ο κατασταλτικός κοινωνικός έλεγχος; -
31. Να παρουσιάσετε τους δύο τρόπους με τους οποίους ασκείται ο κοινωνικός έλεγχος και να δώσετε ανάλογα παραδείγματα.
32. Σε ποια είδη διακρίνεται ο κοινωνικός έλεγχος;
33. Με τι μέσα ασκείται ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος; Που στηρίζεται; Με ποιους τρόπους ασκείται; Στα πλαίσια ποιών ομάδων ασκείται; Είναι αποτελεσματικός;
34. Από ποιους ασκείται ο τυπικός κοινωνικός έλεγχος; Με ποιον τρόπο ασκείται; Γιατί το κράτος θεωρείται ο σημαντικότερος φορέας κοινωνικού ελέγχου;
35. Τι είναι ο αυτοέλεγχος; Τι συντελεί στην άσκηση του αυτοελέγχου από το άτομο; Από τι εξαρτάται ο βαθμός αυτοελέγχου;
Β. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά
1.6 Αποκλίνουσα συμπεριφορά
1.6.1 Παράβαση και έγκλημα
36. Ποια συμπεριφορά των ατόμων ή ομάδων χαρακτηρίζεται ως αποκλίνουσα;
37. Τι μορφή παίρνει η αντίδραση του ανθρώπου που αδικείται;
38. Ποιοι λόγοι εξηγούν την αντικοινωνική συμπεριφορά ενός ατόμου;
1.6.2 Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ως αποκλίνουσα συμπεριφορά
39. Γιατί κάποιες εξαρτήσεις χαρακτηρίζονται ως αποκλίνουσες συμπεριφορές;;
40. Ποιες είναι αυτές;
41. Τι συνέπειες έχουν;
1.7 Το έγκλημα ως κοινωνικό φαινόμενο
1.7.1 Τύποι εγκλημάτων
42. Τι είναι έγκλημα για το δίκαιο;
43. Τι είναι έγκλημα για την εγκληματολογία;
44. Διακρίσεις εγκλημάτων
45. Διακρίσεις εγκλημάτων με κριτήριο τη βαρύτητα της ποινής
46. Τι δέχονται οι θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το έγκλημα είναι βιολογικό φαινόμενο;
47. Τι δέχονται οι θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το έγκλημα είναι ατομικό φαινόμενο;
48. Τι δέχονται οι θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το έγκλημα είναι κοινωνικό φαινόμενο;
49. Τι υποστηρίζει η θεωρία του κοινωνικού χαρακτηρισμού;
50. Γιατί καμιά θεωρία δεν μπορεί να εξηγήσει από μόνη της το έγκλημα;
1.7.2 Νεανική παραβατικότητα - εγκληματικότητα
51. Πού οφείλεται η εγκληματικότητα των ανηλίκων και γιατί χρησιμοποιείται γι' αυτούς ο όρος παραβάτης;
52. Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη γένεση της παραβατικής συμπεριφοράς στους νέους;
1.8 Σύγχρονες μορφές εγκλημάτων
1.8.1 Ηλεκτρονικό έγκλημα
53. Ποιες πράξεις θεωρούνται ως ηλεκτρονικό έγκλημα;
54. Χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού εγκλήματος
55. Γιατί κινδυνεύουν τα παιδιά από το ηλεκτρονικό έγκλημα;
1.8.2 Τρομοκρατία
56. Τι είναι τρομοκρατία;
57. Από ποιους ασκείται;
58. Αίτια
59. Επιπτώσεις
1.9 Πρόληψη και κυρώσεις στην αποκλίνουσα συμπεριφορά
1.9.1 Πρόληψη αποκλίνουσας συμπεριφοράς
60. Τι είναι η αντεγκληματική πολιτική
61. Διακρίσεις αντεγκληματικής πολιτικής
62. Τι μέτρα περιλαμβάνει καθεμιά;
63. Πού απευθύνονται τα μέτρα που παίρνει η πολιτεία για να προλαμβάνει αξιόποινες πράξεις;
1.9.2 Κυρώσεις στην αποκλίνουσα συμπεριφορά
64. Ποιος τις επιβάλλει και σε ποια βάση;
65. Ποια θεμελιώδης αρχή υπάρχει στο ποινικό δίκαιο;
66. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι ποινές;
67. Ποιες ποινές περιλαμβάνει η κάθε κατηγορία;
1.9.3 Σωφρονισμός, φυλακή και επανένταξη
68. Τι μέτρα περιλαμβάνει ο σωφρονισμός;
69. Πώς λειτουργεί η φυλακή; (τυπικά, άτυπα, μικροκοινωνία)
70. Τι προβλέπει μεταξύ άλλων ο Σωφρονιστικός κώδικας;
71. Ποια είναι τα βασικά μέτρα σωφρονισμού;
72. Γιατί η πολιτεία πρέπει να παίρνει μέτρα για την ομαλή ένταξη του αποφυλακισμένου στην κοινωνία;
Ερωτήσεις 2ου κεφαλαίου
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
2.1 Το ΑΕΠ και η οικονομική ευημερία
73. Διακρίσεις οικονομίας.
74. Τι μελετά η μικρο-οικονομία και τι η μακρο-οικονομία;
75. Ποιοι είναι οι βασικοί εθνικοί λογαριασμοί;
76. Τι είναι το ΑΕΠ και τι δείχνει;
77. Ποια αγαθά ονομάζονται τελικά;
78. Τι είναι απόσβεση;
79. Τι είναι Καθαρό Εγχώριο Προϊόν;
80. Πώς προκύπτει το Κατά Κεφαλήν Εισόδημα; Πού είναι χρήσιμο; Τι δεν δείχνει;
81. Γιατί το ΑΕΠ είναι σημαντικός και χρήσιμος δείκτης;
82. Ποιες οι αδυναμίες του ΑΕΠ;
83. Σε τι ποσοστό του Α.Ε.Π. υπολογίζεται η παραοικονομία;
2.2 Ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας
84. Ποιοι είναι οι βασικοί φορείς που ασκούν δραστηριότητα στην οικονομία;
85. Ποιοι φορείς αποτελούν τον ιδιωτικό και ποιος το δημόσιο τομέα μιας οικονομίας;
86. Γιατί το κράτος αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα;
87. Ποιες οι επιδιώξεις και οι στόχοι των φορέων;
88. Τι είδους σχέσεις διαμορφώνονται μεταξύ των φορέων; Αναπτύξτε τες.
89. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτών των σχέσεων.
90. Τι δείχνει το οικονομικό κύκλωμα;
91. Τι είναι οι συντελεστές παραγωγής;
92. Πότε το οικονομικό σύστημα χαρακτηρίζεται ως καπιταλιστικό;
93. Πότε το οικονομικό σύστημα χαρακτηρίζεται ως σοσιαλιστικό;
94. Γιατί το κράτος θεωρείται ο μεγαλύτερος φορέας οικονομικής δραστηριότητας;
95. Ποια αγαθά χαρακτηρίζονται ως δημόσια; Ποιος τα παρέχει, τα παράγει και τα χρησιμοποιεί;
96. Ποιος ο στόχος των δημοσίων επιχειρήσεων και πώς τον πετυχαίνουν;
2.3 Ο ρόλος του κράτους στην οικονομία
97. Ποιο είναι το θεμελιώδες οικονομικό πρόβλημα;
98. Ποια προβλήματα απορρέουν από αυτό;
99. Πώς λύνονται τα προβλήματα στις ελεύθερες οικονομίες (στον καπιταλισμό);
100. Ποιες αδυναμίες παρουσιάζει ο μηχανισμός της αγοράς και πώς αντιμετωπίζονται;
101. Ποιος είναι ο στόχος του κρατικού παρεμβατισμού; Τον πετυχαίνει;
102. Πώς προσπαθεί να λύσει τα βασικά οικονομικά προβλήματα το σοσιαλιστικό σύστημα;
103. Ποιο σύστημα ισχύει σήμερα σε όλες τις χώρες;
2.4 Ο κρατικός προϋπολογισμός
104. Τι περιλαμβάνει και πως βοηθά την κυβέρνηση (ή για ποιο λόγο συντάσσεται);
105. Τι είναι ο προϋπολογισμός;
106. Ποιες μορφές μπορεί να πάρει ο προϋπολογισμός ως λογαριασμός;
2.4.1 Δημόσια έσοδα
107. Ποιες είναι οι βασικές κατηγορίες εσόδων του κράτους;
108. Τι αποτελούν οι φόροι για το κράτος; Διακρίσεις φόρων
109. Να εξηγήσετε ποιοι φόροι ονομάζονται άμεσοι και ποιοι έμμεσοι, δίνοντας παράλληλα σχετικά παραδείγματα. - Ποιο είναι το κυριότερο πλεονέκτημα και ποιο το κυριότερο μειονέκτημά τους;
110. Ποιοι φόροι αποτελούν την κύρια πηγή εσόδων του κράτους στις ανεπτυγμένες χώρες και ποιοι στις αναπτυσσόμενες;
2.4.2 Δημόσιες δαπάνες
111. Τι εξυπηρετούν;
112. Να εξηγήσετε, με τη χρήση ενός παραδείγματος (για κάθε περίπτωση), με ποιο τρόπο μπορεί να χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση τις δημόσιες δαπάνες, για να επιλύσει τα οικονομικά προβλήματα;
Ερωτήσεις 3ου κεφαλαίου
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
3.1 Μορφές πολιτευμάτων
113. Τι ονομάζουμε «πολίτευμα»;
114. Να περιγράψετε τις μορφές των πολιτευμάτων που διέκρινε ο Αριστοτέλης ?ε κριτήριο το ποιος και γιατί κυβερνάει (ορθά και παρεκβάσεις ).
115. Ποιος είναι ο στόχος του ολοκληρωτισμού;
116. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του κομμουνιστικού συστήματος και σε ποιες χώρες εφαρμόστηκε;
117. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του φασισμού και σε ποιες χώρες εφαρμόστηκε;
3.2 Το πολίτευμα της Αθηναϊκής δημοκρατίας
118. Να αναλύσετε τα θεμέλια της δημοκρατίας που τέθηκαν στην αρχαία Ελλάδα.
119. Που έγκειται η ουσία της αθηναϊκής δημοκρατίας;
3.3 Το πολίτευμα της Ελλάδας
120. Ποιο είναι το πολίτευμα της Ελλάδας;
121. Η δημοκρατία στηρίζεται σε δύο θεμελιώδεις και αδιαπραγμάτευτες αρχές, την ελευθερία και την ισότητα. Τι σημαίνουν οι αρχές αυτές και γιατί χαρακτηρίζονται έτσι;
122. Το περιεχόμενο της Δημοκρατίας χαρακτηρίζεται πολυδιάστατο. Ποια στοιχεία της Δημοκρατίας δικαιολογούν αυτό το χαρακτηρισμό;
123. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους η δημοκρατία θεωρείται ένα απαιτητικό και ευάλωτο πολίτευμα.
124. Να εξηγήσετε τι ακριβώς σημαίνει «κοινοβουλευτική δημοκρατία».
125. Να παρουσιάσετε τα πολιτεύματα: της προεδρευόμενης, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, της προεδρικής δημοκρατίας.
126. Να αναφέρετε του θεσμούς άμεσης δημοκρατίας στην κοινοβουλευτική δημοκρατία.
3.4 Εκλογές και εκλογικά συστήματα
127. Ποιοι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν στην Ελλάδα;
128. Ποιες αρχές ψηφοφορίας καθιερώνει το Σύνταγμά μας;
129. Τι ονομάζουμε «εκλογικό σύστημα»;
130. Να αναλύσετε τις κατηγορίες εκλογικών συστημάτων (χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα)
131. Ποιο σύστημα εφαρμόζεται στη χώρα μας;
3.5 Έννοια και ρόλος του Συντάγματος
132. Τι είναι το Σύνταγμα;
133. Ποιος το συντάσσει;
134. Να αναλύσετε τους λόγους για τους οποίους θεωρείται αναντίρρητη η σημασία του Συντάγματος.
135. Γιατί παρουσιάζεται η ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος;
136. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις αναθεώρησης του Συντάγματος της χώρας μας;
3.6 Βασικές αρχές του Συντάγματος
3.6.1 Η λαϊκή κυριαρχία
137. Να περιγράψετε την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, έτσι όπως κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της χώρας μας και να αναλύσετε τις δύο βασικές συνέπειές της.
3.6.2 Το κράτος δικαίου
138. Από τις βασικές αρχές του Συντάγ?ατος, να αναλύσετε την αρχή του κράτους δικαίου.
3.6.3 Το κοινωνικό κράτος
139. Από τις βασικές αρχές του Συντάγματος να αναλύσετε το κοινωνικό κράτος.
3.6.4 Η διάκριση των λειτουργιών
140. Για ποιους λόγους οι εξουσίες ή λειτουργίες του κράτους κατανέμονται σε διάφορα όργανα;
141. Ποια είναι η διάκριση των λειτουργιών ή εξουσιών, που καθιερώνει το Σύνταγμά μας (Άρθρο 26) και σε ποια όργανα έχει ανατεθεί η κάθε λειτουργία;
Ερωτήσεις 4ου κεφαλαίου
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
4.1 Η νομοθετική λειτουργία
142. Για να εκλεγεί κάποιος βουλευτής ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί;
143. Πώς εκλέγονται οι βουλευτές και πώς οι βουλευτές επικρατείας;
144. Ποιες οι αρμοδιότητες της Βουλής;
145. Να αναφέρετε επιγραμματικά τις τρεις φάσεις της νομοθετικής διαδικασίας .
146. Να περιγράψετε τον ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας στη διαδικασία παραγωγής ενός νόμου, σύμφωνα με το Σύνταγμά μας .
4.2 Η εκτελεστική λειτουργία
4.2.1 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
147. Ποια προσόντα πρέπει να έχει κάποιος, σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας μας, για να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
148. Από ποιους εκλέγεται, πώς, για πόσο διάστημα;
149. Ποιες οι αρμοδιότητές του;
150. Ποια είναι η απαιτούμενη πλειοψηφία για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας στη χώρα ?ας;
4.2.2 Η κυβέρνηση
151. Από ποιους αποτελείται;
152. Ποια προσόντα πρέπει να έχουν αυτοί που θα διοριστούν στην κυβέρνηση;
153. Ποιες είναι οι αρμοδιότητές της ;
154. Να παρουσιάσετε τη διαδικασία σχηματισμού Κυβέρνησης που προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας μας, μετά τη διενέργεια εκλογών.
4.2.3 Η δημόσια διοίκηση
155. Πώς ασκείται η δημόσια διοίκηση σύμφωνα με το «συγκεντρωτικό σύστημα» και πώς σύμφωνα με το «αποκεντρωτικό σύστημα»;
156. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματά τους
157. Να αναφέρετε τους λόγους της δυσκυβερνησίας του ελληνικού κράτους.
158. Ποιες οι σημαντικές συνέπειες της πολυνομίας;
159. Να περιγράψετε τέσσερα από τα μέσα της καλής νομοθέτησης που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση των νόμων.
4.3 Η δικαστική λειτουργία
160. Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης αποτελεί βασικό στοιχείο του κράτους δικαίου;
161. Πώς διασφαλίζει το Σύνταγμα την ανεξαρτησία σε σχέση με τους δικαστές και τις αποφάσεις τους;
162. Ποιες υποθέσεις εκδικάζουν τα διοικητικά, ποιες τα πολιτικά και ποιες τα ποινικά δικαστήρια;
163. Αναφέρατε τα διοικητικά, πολιτικά και ποινικά δικαστήρια.
164. Βαθμοί απονομής δικαιοσύνης
165. Ποιες εγγυήσεις υπέρ των ατόμων παρέχει το Σύνταγμα για την απονομή της δικαιοσύνης;
166. Ποιες εγγυήσεις υπέρ των δικαστών καθιερώνει το Σύνταγμα και πού αποβλέπουν;
167. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι όροι λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία των δικαστών.
