Ορισμός
Η συστηματική και με έντεχνους ως ύπουλους μηχανισμούς διάδοση κάποιων ιδεών με σκοπό την εξυπηρέτηση συμφερόντων .
Μορφές Προπαγάνδας
Πολιτική , Εμπορική , Θρησκευτική , Εθνική – Εθνικιστική , Κοινωνική , Επιστημονική , Αθλητική
Μέσα – Φορείς
Οικογένεια , Σχολείο , ΜΜΕ , Πολιτικοί Ηγέτες , Τέχνη , Στρατός , Πνευματικοί – Θρησκευτικοί ηγέτες
Μηχανισμοί – Μέθοδοι πολιτικής προπαγάνδας
· Λογοκρισία και έλεγχος των πληροφοριών ώστε να ελέγχονται οι αντιδράσεις των πολιτών
· Υπερπληροφόρηση : Παροχή υπερβολικού όγκου πληροφοριών , κυριαρχία του επουσιώδους έναντι του σημαντικού , αποπροσανατολισμός
· Επαναληπτική και διαρκής μετάδοση προπαγανδιστικών μηνυμάτων
· Κατασκευή πραγματικότητας : α ) Τονισμός αρνητικής πραγματικότητας , καταστροφολογία , β ) Εξωραϊσμός της πραγματικότητας
· Υποσχεσιολογία – Λαϊκισμός : Υπεραπλούστευση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων
· Έντονη χρήση της εικόνας σε βάρος της πολιτικής επιχειρηματολογίας
· Εκμετάλλευση αθλητικών επιτυχιών
· Χρήση καλλιτεχνικής δημιουργίας . Μουσική , λογοτεχνία και κυρίως ο κινηματογράφος αναπαράγουν στερεότυπα , εγκλωβίζουν τις μάζες πολώνοντας την πραγματικότητα και δημιουργώντας μια ονειρική πραγματικότητα φυγής
· Συνθηματολογία , βαρύγδουποι τίτλοι , εντυπωσιακές εικόνες , ήχοι στα ΜΜΕ
Αίτια προπαγάνδας
Από τον πομπό ( Γιατί την προωθούν ; )
· Συμφέροντα οικονομικά
· Συμφέροντα πολιτικά– επεκτατικές βλέψεις
· Προσωπικές φιλοδοξίες
· Φανατισμός
· Κρίση αξιών – ηθική χαλάρωση
Από τους δέκτες – θύματα προπαγάνδας
( Γιατί οι άνθρωποι παρασύρονται ; )
· Επικράτηση υλικού ευδαιμονισμού και καταναλωτισμού , θεοποίηση του χρήματος > υπερεργασία > αδιαφορία για τα κοινά , εγκλωβισμός στο « εγώ » , αβασάνιστη αποδοχή μηνυμάτων , εύκολη χειραγώγηση
· Τυφλή προσκόλληση στην ειδίκευση > πνευματική μονομέρεια = πνευματική , κριτική αδράνεια
· Στείρα τεχνοκρατική αντίληψη , σύγχρονος βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής > ηθικοπνευματική απογύμνωση , πνευματικός υποσιτισμός
· Πολυπλοκότητα και συνθετότητα των σύγχρονων κοινωνιών , ταχύτατοι και απαιτητικοί ρυθμοί ζωής , καταιγιστικά μηνύματα , πολλαπλοί και αλληλοσυγκρουόμενοι ρόλοι > απορρόφηση του ενδιαφέροντος των ανθρώπων > στέρηση του αναγκαίου χρόνου για επεξεργασία των μηνυμάτων
· Αστικοποίηση , ανωνυμία , χαλάρωση των κοινωνικών δεσμών , αποξένωση > μαζοποίηση
Φορείς αγωγής
· Οικογένεια – Σχολείο : Έλλειψη κατάλληλης παιδείας , αδυναμία ανάπτυξης κριτικής σκέψης , διάθεσης για αυτοβουλία , αυτοδιάθεση .
· ΜΜΕ : Μετατροπή τους σε πανίσχυρους διαύλους προπαγανδιστικών μηνυμάτων λόγω οικονομικών ή πολιτικών συμφερόντων > βομβαρδισμός του ανθρώπου με μηνύματα , χρήση της « αντικειμενικής » εικόνας για την παραπλάνηση του δέκτη
Σύγχρονο Πλαίσιο
- Η κοινωνική παθογένεια : η φτώχεια , η εγκληματικότητα , η λαθρομετανάστευση , ο ρατσισμός
Σύγχρονο Πλαίσιο
- Η κοινωνική παθογένεια : η φτώχεια , η εγκληματικότητα , η λαθρομετανάστευση , ο ρατσισμός
Αποτελέσματα προπαγάνδας
· Μαζοποίηση , χειραγώγηση , αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης
· Εύκολη επιβολή των φαινομένων του φανατισμού και του δογματισμού
· Εθνικισμοί , πόλεμοι , βία – εγκληματικότητα , παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων , ρατσισμός
· Διαιώνιση στερεοτύπων , προκαταλήψεων , αναχρονιστικών αντιλήψεων
· Καταναλωτισμός – υπερεντατικοποίηση της εργασίας
· Κομματικός φανατισμός , πόλωση , απουσία διαλόγου , πολυφωνίας , ελαχιστοποίηση ελέγχου της εξουσίας , κρίση δημοκρατίας
· Έλλειψη σεβασμού στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια , στέρηση πνευματικής ελευθερίας , εξαγρίωση , βαρβαρότητα
· Επικράτηση ξένη κουλτούρας , πολιτιστική διείσδυση από αναπτυγμένες χώρες , ξενομανία
Τρόποι αντιμετώπισης
· Καλλιέργεια υγιούς πολιτικής συνείδησης
· Ευρύτερη πνευματική συγκρότηση και εγρήγορση του ατόμου . Ιδιαίτερη σημασία λοιπόν έχει η οικογένεια και το σχολείο .
· Επιδίωξη της πλουραλιστικής , σφαιρικής ενημέρωσης
· Απαλλαγή από ιδεοληψίες , δογματισμό και φανατισμό
· Αυτοέλεγχος , αυτοκριτικής > κατάκτηση αυτογνωσίας
· Γνώση όλων των παραμέτρων της προπαγάνδας , των μέσων , μεθόδων και τεχνικών που χρησιμοποιεί
Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για το Λύκειο εδώ.
Πολύ καλό!!
ΑπάντησηΔιαγραφή