Κείμενο 1
Η χρήση των greeklish από τους νέους
βλάπτει σοβαρά τη γλώσσα
[…] Έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η οποία διενεργήθηκε την περασμένη σχολική χρονιά σε μαθητές όλων των βαθμίδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε σχολεία της Κοζάνης και σε φιλολόγους, έδειξε ότι η χρήση των greeklish - σε πολλές περιπτώσεις από το δημοτικό - έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ορθογραφικών λαθών στα γραπτά. Τα είδη των λαθών των μαθητών εντοπίστηκαν κυρίως στην παράλειψη τονισμού ή σημείων στίξης και τη χρήση αγγλικών σημείων στίξης, τον συνδυασμό ελληνικών και λατινικών γραμμάτων σε μία λέξη, ορθογραφικά λάθη (όπως “ο” αντί για “ω”), φωνητικά λάθη (ιδιαίτερα στους φθόγγους “ks” αντί για “ξ”), καθώς και σύντμηση λέξεων (“tespa” αντί “τέλος πάντων”, “tpt” αντί για “τίποτα”).
Οι φιλόλογοι δήλωσαν ότι συνάντησαν λέξεις γραμμένες σε greeklish σε γραπτά του σχολείου σε ποσοστό 64,3% και ότι παρατηρήθηκαν και μη αναμενόμενα λάθη, όπως αλλαγή χρόνου ή προσώπου στα ρήματα, αλλαγή πτώσης στα ουσιαστικά, αντικατάσταση λέξης με άλλη, με εντελώς διαφορετική σημασία. Συνολικά, το 77,4% των μαθητών χρησιμοποιούν τα greeklish, με αξιοσημείωτη αύξηση χρηστών από το γυμνάσιο στο λύκειο. Οι μαθητές που παραδέχτηκαν ότι τα χρησιμοποιούν στο γυμνάσιο φτάνουν το 67,8%, στο ΕΠΑΛ το 70,2% και στο ΓΕΛ 88,5%. Απ’ αυτούς, περίπου το 50% τα χρησιμοποιεί από δύο έως και περισσότερα χρόνια, ενώ πάνω από το 63% καθημερινά ή πολλές φορές τη μέρα.
Δημοφιλέστερος λόγος χρήσης του συγκεκριμένου τρόπου γραφής είναι, σύμφωνα με τους μαθητές, η συνήθεια σε ποσοστό 83,9%. Ακολουθούν: εξοικονόμηση χρόνου 75,8%, χρήσιμο ή βολικό εργαλείο 71,4%, αποφυγή ορθογραφικών λαθών 38,7% και τάση της μόδας 33,9%.
Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο κ. Χαράλαμπο Στέρτζο: […] «Κάποιες φορές τα greeklish παίζουν τον ρόλο της στενογραφίας, μιας και στην εποχή μας είναι λίγοι εκείνοι που τη γνωρίζουν. Συμβολοποιείς όμως τα πράγματα γιατί θέλεις να τα συμπυκνώσεις. Στην ουσία λοιπόν, τα greeklish αποτελούν συμπιεστή της γλώσσας μας, εμπεριέχοντας ωστόσο μία ασπίδα να κρύβεται κανείς γραμματικά, γλωσσικά και εκφραστικά, λανσάροντας ταυτόχρονα μία μόδα. Συν ότι είναι και βολικά» και επισημαίνει ότι εκτός από μια σύντομη επικοινωνία, τα greeklish δεν βοηθούν τη γλώσσα ή τον πολιτισμό μας. «Μειώνοντας τις λέξεις, μειώνουμε ουσιαστικά και τον κόσμο μας, αφού τα όρια της γλώσσας μας είναι τα όρια του κόσμου μας».
Αγγελική Καραγεώργου, εφημερίδα "Το Βήμα", 21/04/2010
Κείμενο 2
Την ελληνική γλώσσα και τα μάτια σας
Την ανάγκη στήριξης της ελληνικής γλώσσας σε ένα επίπεδο ποιότητας τόνισε ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης, μιλώντας σε ημερίδα για την γλώσσα που οργάνωσε στα Χανιά, το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου. Παράλληλα χαρακτήρισε τη χρήση των greeklish από τους χρήστες SMS των κινητών αλλά και στο διαδίκτυο ως... δρόμο αποξένωσης από την εικόνα των ελληνικών λέξεων.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπαμπινιώτης: «Εγώ θα έλεγα στον κόσμο που μας ακούει τη γλώσσα και τα μάτια σας. Θα έλεγα ότι σε ημέρες κρίσης θα πρέπει να σκύψουμε σε ό,τι καλύτερο διαθέτει αυτός ο τόπος, που είναι ο πολιτισμός μας, η παράδοσή μας και με τον πιο εύγλωττο τρόπο η γλώσσα μας».
Όπως διευκρίνισε: «επειδή η γλώσσα συνδέεται άμεσα με τον τρόπο της σκέψης, κάθε πρόοδος βελτίωσης και ενίσχυσης της γλώσσας είναι στην πραγματικότητα μια ενίσχυση του τρόπου της σκέψης μας. Γι’ αυτό και επιμένω και στον τρόπο διδασκαλίας της γλώσσας στα σχολεία και στην προσέγγιση της γλώσσας, όχι μόνο εργαλειακά. Δεν είναι απλό εργαλείο η γλώσσα, είναι ο πολιτισμός μας, είναι η ιστορία μας, είναι η σκέψη μας, είναι η νοοτροπία μας, είναι η ταυτότητα μας, πάνω από όλα η γλώσσα είναι αξία».
Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με την πολύ διαδεδομένη χρήση των greeklish μεταξύ των νέων που στέλνουν SMS από τα κινητά ή μηνύματα μέσω του διαδικτύου, ο καθηγητής γλωσσολογίας απάντησε: «Τα greeklish είναι ο καλύτερος δρόμος αποξένωσης από την εικόνα της λέξης. Αυτό μπορούν νέοι άνθρωποι να το πληρώσουν ακριβά. Έχουμε ελληνικές γραμματοσειρές και μπορούμε, αξιοποιώντας το διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά μέσα, να χρησιμοποιούμε τις ελληνικές γραμματοσειρές που έχουν το προτέρημα να δίνουν την εικόνα της λέξης, το οπτικό ίνδαλμα και να μας συμφιλιώνουν με την ορθογραφία της λέξης και με τη σημασία της».
https://www.protothema.gr/, 11/06/2011
Κείμενο 3
Έλλην έμπορος εν Βαβυλωνία 600 π.Χ. - Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Επί βασιλείας Ναβουχοδονόσορα Β'
βρέθηκε στη Βαβυλωνία
ένας Έλληνας έμπορος.
Η πολλή βαβούρα που
επικρατούσε
στην πολυπολιτισμική αγορά
έφερνε στ’ αυτιά του
ηχορύπανση.
Κι ενώ ήταν ζαλισμένος και
απελπισμένος
από την ξεκούρδιστη
φασαρία,
ξάφνου άκουσε από μια γωνιά
μια μελωδική μουσική.
Παρασυρμένος από τον
ευχάριστο ήχο
ακολούθησε τις μαγικές
νότες
μέχρι που έφτασε στην πηγή
τους.
Τρεις Έλληνες είχαν ανοίξει
διάλογο.
Παρατηρήσεις
Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τις επιπτώσεις των greeklish, σύμφωνα με το κείμενο 1 (60-70 λέξεις).
Μονάδες 15
Β1. Να χαρακτηρίσετε ως
σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας
με βάση το περιεχόμενο των κειμένων 1 και 2.
α. Ο κύριος λόγος που
οι νέοι χρησιμοποιούν τα greeklish
είναι
η εξοικονόμηση χρόνου (κείμενο 1).
β. Ο κόσμος μας οριοθετείται
από τη γλώσσα μας (κείμενο 1).
γ. Τα greeklish αλλοτριώνουν
την ελληνική γλώσσα (κείμενο 2).
δ. Η γλώσσα μας είναι
ό,τι καλύτερο διαθέτει ο τόπος μας (κείμενο 2).
ε. Η γλώσσα πρέπει να
αντιμετωπίζεται στο σχολείο σαν εργαλείο (κείμενο 2).
Μονάδες 10
Β2α. Με ποιες γλωσσικές
επιλογές επιδιώκει η συντάκτρια του κειμένου 1 να ενισχύσει την ορθότητα του
λόγου της;
Μονάδες 10
Β2β. Στο παρακάτω
απόσπασμα του κειμένου 2 να αναγνωρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων και
να εξηγήσετε τη λειτουργία του: «Δεν είναι απλό εργαλείο η γλώσσα,
είναι ο πολιτισμός μας, είναι η ιστορία μας, είναι η σκέψη μας, είναι η
νοοτροπία μας, είναι η ταυτότητα μας, πάνω από όλα η γλώσσα είναι αξία».
Μονάδες 10
Β3. Συγκρίνοντας το ύφος των κειμένων 1 και 2, ποιο σας φαίνεται πιο αντικειμενικό και ποιο σας φαίνεται πιο υποκειμενικό; Να τεκμηριώσετε την επιλογή σας με αναφορές στα κείμενα.
Μονάδες 10
Γ. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το βασικό θέμα του κειμένου 3; Να γράψετε ένα ερμηνευτικό σχόλιο 150-200 λέξεων.
Μονάδες 15
Δ. Με αφόρμηση τα κείμενα 1 και 2, καλείστε να γράψετε ένα άρθρο γνώμης για το ιστολόγιο του σχολείου σας, στο οποίο να αναφέρετε ποιες είναι οι συνέπειες της χρήσης των greeklish και ποια στάση είναι χρήσιμο να κρατούν οι νέοι απέναντι σε αυτά. (350-400 λέξεις).
Μονάδες 30
Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
