Σχεδιαγράμματα στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ' Γυμνασίου - Ενότητα 16 - Εξελίξεις στην αμερικανική ήπειρο, στην Κίνα και στην Ιαπωνία

ΕΝΟΤΗΤΑ 16

 Εξελίξεις στην αμερικανική ήπειρο, στην Κίνα και στην Ιαπωνία

Επαναστάσεις και νέα κράτη στη Λατινική Αμερική

Επαναστάσεις à δημιουργία ανεξάρτητων κρατών: Αργεντινή, Παραγουάη, Χιλή, Περού, Μεξικό, Βραζιλία, Βολιβία, Ισημερινός, Βενεζουέλα, Κολομβία.

Ηγετικές φυσιογνωμίες της επανάστασης:

·      Σιμόν Μπολίβαρ από τη Βενεζουέλα,

·      Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν από την Αργεντινή.

·      Εμιλιάνο Ζαπάτα και Πάντσο Βίλα από το Μεξικό

Η ανεξαρτησία δεν άλλαξε θεαματικά την κατάσταση:

Σε οικονομικό επίπεδο:

·      Η οικονομία παρέμεινε αγροτική.

·      Λίγοι μεγάλοι γαιοκτήμονες μονοπωλούσαν τη γη και την εξουσία.

·      Οι αγρότες ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες.

Σε πολιτικό επίπεδο:

·      Ακολούθησε μια περίοδος μεγάλης αστάθειας.

·      Ορισμένοι στρατιωτικοί εγκαθίδρυσαν δικτατορίες.

Οι εξελίξεις στις ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ σημειώθηκε ραγδαία ανάπτυξη με κύριες αιτίες:

·      τους πλούσιους φυσικούς πόρους,

·      τα άφθονα εργατικά χέρια,

·      το υψηλό μορφωτικό επίπεδο,

·      τη σταθερότητα,

·      τη ριψοκίνδυνη επιχειρηματική νοοτροπία.

Ο αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος:

Στα μέσα του 19^ου αι. οι σχέσεις μεταξύ βορείων και νοτίων πολιτειών οξύνθηκαν.

·      Στο νότο οι μεγάλοι γαιοκτήμονες διατηρούσαν φυτείες, στις οποίες εργάζονταν μαύροι δούλοι.

·      Στο βορρά οι αστοί ήταν ενάντιοι στο θεσμό της δουλείας, επειδή θεωρούσαν α) ότι είναι ηθικά απαράδεκτη και  β) ότι εμπόδιζε τη βιομηχανική ανάπτυξη.

Μετά το 1860, η κρίση στις σχέσεις των πολιτειών οδήγησε σε σκληρό εμφύλιο πόλεμο Βορείων και Νοτίων, ο οποίος έληξε με νίκη των Βορείων το 1865. 

·      Αποτέλεσματα του εμφύλιου πολέμου και της νίκης των Βορείων:

Ø  Η ενότητα των ΗΠΑ αποκαταστάθηκε.

Ø  Θεσμοθετήθηκε η κατάργηση της δουλείας.

Έπειτα, από το τέλος του εμφυλίου πολέμου οι ΗΠΑ:

• Άρχισαν τη συστηματική οικονομική διείσδυση στη Λατινική Αμερική. 
• Στις αρχές του 20ού αι. είχαν τον οικονομικό έλεγχο ολόκληρης της αμερικανικής ηπείρου.

Αίτια της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης των ΗΠΑ:

·       η βιομηχανία,

·       η άφιξη νέων μεταναστών,

·       η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου,

·       ο εποικισμός της αμερικανικής ενδοχώρας.

Η Κίνα

Δέχτηκε τις επιθέσεις ισχυρών αποικιακών δυνάμεων:

·      Έχασε από τους Γάλλους τον έλεγχο της Ινδοκίνας.

·      Οι Ιάπωνες απέσπασαν τον έλεγχο της Ταϊβάν.

·      Οι Ρωσία, Γερμανία, Μ. Βρετανία και Γαλλία τη χώρισαν σε ζώνες επιρροής.

Μορφές αντίδρασης σε αυτήν την κατάσταση υπήρξαν:

·      το κίνημα των Τάιπινγκ

·      η επανάσταση του 1911, με την οποία καθιερώθηκε η προεδρική δημοκρατία.

Η Ιαπωνία

Σημειώθηκαν σημαντικές μεταρρυθμίσεις λίγο μετά τα μέσα του 19^ου αιώνα:

·      Το παλαιό φεουδαλικό καθεστώς ανατράπηκε.

·      Δόθηκε έμφαση στη βιομηχανία και υιοθετήθηκαν δυτικοί θεσμοί.

Ενσωμάτωση της Ιαπωνίας στο δυτικό κόσμο -> εκβιομηχάνιση -> ιμπεριαλισμός.