ι
ΡΑΨΩΔΙΑ
Η περιπέτεια των Κικόνων είναι η μόνη ρεαλιστική περιπέτεια. Μετά,
περνάμε στο χώρο του μύθου και του παραμυθιού. Ο Οδυσσέας έρχεται αντιμέτωπος
με μάγισσες, γίγαντες, τέρατα. Μόνο στη Σχερία ξανασυναντά ανθρώπους.
ΣΤΙΧΟΙ 240-512
Κύκλωπες:
1)
Ζουν απομονωμένοι σε σπηλιές. Δεν έχουν θεσμούς
(φιλοξενία), ούτε κάποια κοινωνική και πολιτική οργάνωση (επικοινωνία,
συνέλευση), ούτε ηθικές δεσμεύσεις (αίσθηση δικαίου). Δε σέβονται τους θεούς.
Δεν έχουν τεχνίτες για την κατασκευή καραβιών, ώστε να επικοινωνούν με άλλους
τόπους και λαούς.
2)
Παρουσιάζονται τερατόμορφοι, ανθρωποφάγοι, υπερφυσικά
δυνατοί αλλά όμως ανήκουν στο ανθρώπινο γένος αφού μιλούν και σκέφτονται,
ανάβουν φωτιά, εκμεταλλεύονται γιδοπρόβατα.
Άρα, οι
Κύκλωπες αντικατοπτρίζουν περισσότερο πρωτόγονες καταστάσεις της ανθρωπότητας
παρά ανθρώπινα τέρατα.
Αναμέτρηση Οδυσσέα – Πολύφημου:
Σ’ αυτό τον προπολιτισμικό κόσμο εισβάλλει ο πολιτισμένος ήρωας που
θέλει να τον φέρει στο επίπεδο του δικού του πολιτισμού:
- Ο Οδυσσέας διεκδικεί τα δικαιώματα του ικέτη και του ξένου – ο Κύκλωπας δεν ξέρει από ηθικές αξίες
- Θεωρεί κακούργημα την ανθρωποφαγία – ο Κύκλωπας όμως συνηθίζει να τρώει ανθρώπινο κρέας όπως πίνει γάλα.
Κύκλωπας: Από τη μια
πελώριος και υπερφυσικά δυνατός (όταν κλείνει την είσοδο, όταν κομματιάζει),
αλλά αφελής όταν ζητάει πληροφορίες.
Οδυσσέας: Αφού δεν έχει
την ίδια σωματική δύναμη με τον Κύκλωπα, χρησιμοποιεί την πονηριά του και
εκμεταλλεύεται τη χοντροκεφαλιά του. Τον παραπλανά για το καράβι, το όνομα, τον
εξαπατά με το κρασί, τον τυφλώνει κοιμισμένο, τον εξουδετερώνει ως απειλή όχι
ως δύναμη.
Νικητής στην αναμέτρηση βγαίνει ο
πολυμήχανος Οδυσσέας μόνος του, χωρίς κάποια θεϊκή παρέμβαση, αλλά όχι και
χωρίς απώλειες (έχασε 6 συντρόφους).