Ανάλυση 14ης ενότητας
Ενεστώτας μέσης φωνής
Οι μύθοι είναι λαϊκά δημιουργήματα με ηθικό και αλληγορικό χαρακτήρα. Πρωταγωνιστές είναι οι άνθρωποι ή τα ζώα που έχουν φωνή.
Συνήθως στο τέλος του μύθου βρίσκεται το επιμύθιο, δηλ. το συμπέρασμα.
Στον Αίσωπο, που ήταν δούλος από τη Φρυγία της Μ. Ασίας, αποδίδονται περίπου 358 μύθοι.
Στο μύθο της ενότητας το λιοντάρι παραπονιέται στον Προμηθέα ότι, ενώ τον έπλασε γερό και δυνατό, τον έκανε να φοβάται τον πετεινό. Ώσπου το λιοντάρι συναντάει τον ελέφαντα, που φοβάται το κουνούπι...
Το κείμενο και η μετάφρασή του
Λέων κατεμέμφετο πολλάκις Προμηθέα,
|
Ένα λιοντάρι κατηγορούσε πολλές φορές τον Προμηθέα
|
ὅτι ἔπλασεν αὐτὸν μέγαν καὶ καλὸν
|
που το έπλασε μεγαλόσωμο και όμορφο
|
καὶ δυνατώτερον τῶν ἄλλων θηρίων·
|
και δυνατότερο από τα άλλα ζώα·
|
«τοιοῦτος δὲ ὤν», ἔφασκε,
|
«παρόλο όμως που είμαι τέτοιος», έλεγε,
|
«φοβοῦμαι τὸν ἀλεκτρυόνα».
|
«φοβάμαι τον πετεινό».
|
Καὶ ὁ Προμηθεύς ἔφη: «Τί με αἰτιᾷ μάτην;
|
Και ο Προμηθέας του είπε: «Γιατί με κατηγορείς άδικα;
|
Ἔχεις γὰρ πάντα τὰ ἐμά, ὅσα ἐδυνάμην πλάττειν·
|
Γιατί έχεις όλα τα δικά μου, όσα μπορούσα να δημιουργήσω·
|
ἡ δὲ σου ψυχή ἐστι μαλθακή πρὸς τοῦτο μόνον».
|
όμως η ψυχή σου σε αυτό μόνο δειλιάζει».
|
Ἔκλαιεν οὖν ὁ λέων ἑαυτὸν
|
Έκλαιγε λοιπόν, το λιοντάρι τον εαυτό του
|
καὶ κατεμέμφετο τῆς δειλίας καὶ τέλος ἤθελεν ἀποθανεῖν.
|
και κατηγορούσε τη δειλία του και τελικά ήθελε να πεθάνει.
|
Οὕτω δὲ γνώμης ἔχων περιτυγχάνει ἐλέφαντι
|
Κι ενώ βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση, συναντάει έναν ελέφαντα,
|
καὶ ὁρῶν κινοῦντα τὰ ὦτα διαπαντὸς ἔφη
|
και βλέποντάς τον να κουνάει συνεχώς τα αυτιά του είπε :
|
«Τὶ πάσχεις καὶ τί ποτε
|
«Τι παθαίνεις και γιατί επιτέλους
|
οὐδέν μικρὸν ἀτρεμεῖ τὸ οὖς σου;»
|
δε μένει ακίνητο ούτε για λίγο το αυτί σου;»
|
Καὶ ὁ ἐλέφας ἔφη
|
Και ο ελέφαντας είπε,
|
περιπτάντος αὐτῷ κατὰ τύχην κώνωπος
|
καθώς ένα κουνούπι πέταξε τυχαία γύρω του:
|
«Ὁρᾷς τοῦτο τὸ βραχύ, τὸ βομβοῦν;
|
«Βλέπεις αυτό το μικρό (έντομο) που βουΐζει;
|
Ἤν εἰσδύνῃ τῇ ὁδῷ τῆς ἀκοῆς μου, τέθνηκα».
|
Αν μπει στο αυτί μου, πεθαίνω».
|
Καὶ ὁ λέων ἔφη
|
Και το λιοντάρι είπε:
|
«Τί οὖν δεῖ με ἀποθνήσκειν ἔτι
|
«Γιατί λοιπόν, πρέπει πια να πεθάνω,
|
ὄντα τοσοῦτον καὶ εὐτυχέστερον ἐλέφαντος,
|
αφού είμαι τόσο μεγάλος και πιο τυχερός από τον ελέφαντα,
|
ὅσον κρείττων ὁ ἀλεκτρυών κώνωπος;»
|
όσο δυνατότερος είναι ο πετεινός από το κουνούπι;»
|
2η δραστηριότητα: Προσπαθώ να αποδώσω στη ν.ε. το αρχαίο κείμενο
|
---|
Επεξεργασία κειμένου
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Συντακτική ανάλυση κειμένου
Απαντήσεις στις ερμηνευτικές ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου
Χρονικές και εγκλιτικές αντικαταστάσεις των ρημάτων της ενότητας
Λεξιλογικά
Για τη λέξη ἄρχω
Για να βρεις τη σημασία των λέξεων του Λεξιλογικού Πίνακα πήγαινε στα λεξικά της Πύλης για την ελληνική γλώσσα ή χρησιμοποίησε τους παρακάτω δεσμούς:
Αρχαία Ελληνική / Νέα Ελληνική
| |
|
αρχονταρίκι [= χώρος μοναστηριού για την περιποίηση των επισκεπτών]
|
ἀρχέγονος [= αυτός που υπάρχει από την εμφάνιση του όντος, πρώτος]
τὸ ἀρχέτυπον (-ο) [= πρωτότυπο]
ἡ ἀρχαιρεσία (ν.ε. αρχαιρεσίες)[= εκλογή αρχόντων]
ὁ ἔξαρχος [= (α.ε.) αρχηγός, (ν.ε.) εκκλησιαστικός αντιπρόσωπος]
ὁ γενάρχης [= ο προπάτορας]
| |
καταρχάς
|
Ασκήσεις
|
---|
Κατέβασε τις πρόσθετες ασκήσεις σε αρχείο pdf
Σχολικού βιβλίου
|
Γραμματική
γ' κλίση των ουσιαστικών
Οδοντικόληκτα ακατάληκτα διπλόθεμα με θέμα σε ντ (ον. -ων, γεν. -οντος)
Οδοντικόληκτα ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα σε α (γεν. -ατος)
| |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||
Παρατήρηση:
α) Τα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος) που τονίζονται στη λήγουσα, σχηματίζουν την κλητική του ενικού ίδια με την ονομαστική, π.χ. ἱμάς.
β) Τα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος) που δεν τονίζονται στη λήγουσα (βαρύτονα), σχηματίζουν την κλητική του ενικού χωρίς κατάληξη με αφαίρεση του οδοντικού χαρακτήρα, π.χ. ὦ γίγαν, ὦ ἐλέφαν, ὦΑἶαν.
γ) Τα βαρύτονα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος) σχηματίζουν την κλητική του ενικού χωρίς κατάληξη με αφαίρεση του οδοντικού χαρακτήρα, π.χ. ὦ γέρον, ὦ δράκον, ὦ λέον, ὦ τένον.
δ) Τα ουδέτερα οδοντικόληκτα σε -μα (γεν. -ματος) είναι όλα ακατάληκτα, π.χ. κτῆμα, σῶμα, στράτευμα.
Καταληκτικά είναι μόνο τα ουδέτερα φῶς (φῶτ-ς), γεν. φωτ-ός κ.τ.λ. και το ανώμαλο οὖς (οὖτ-ς), γεν. ὠτ-ός
|
Οδοντικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα με θέμα σε ντ (ον. -ας, γεν. -αντος και ον. -ους, γεν. -οντος)
Οδοντικόληκτα ακατάληκτα διπλόθεμα με θέμα σε ντ (ον. -ων, γεν. -οντος)
Οδοντικόληκτα ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα σε α (γεν. -ατος)
| |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||
Παρατήρηση:
α) Τα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος) που τονίζονται στη λήγουσα, σχηματίζουν την κλητική του ενικού ίδια με την ονομαστική, π.χ. ἱμάς.
β) Τα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος) που δεν τονίζονται στη λήγουσα (βαρύτονα), σχηματίζουν την κλητική του ενικού χωρίς κατάληξη με αφαίρεση του οδοντικού χαρακτήρα, π.χ. ὦ γίγαν, ὦ ἐλέφαν, ὦΑἶαν.
γ) Τα βαρύτονα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος) σχηματίζουν την κλητική του ενικού χωρίς κατάληξη με αφαίρεση του οδοντικού χαρακτήρα, π.χ. ὦ γέρον, ὦ δράκον, ὦ λέον, ὦ τένον.
δ) Τα ουδέτερα οδοντικόληκτα σε -μα (γεν. -ματος) είναι όλα ακατάληκτα, π.χ. κτῆμα, σῶμα, στράτευμα.
Καταληκτικά είναι μόνο τα ουδέτερα φῶς (φῶτ-ς), γεν. φωτ-ός κ.τ.λ. και το ανώμαλο οὖς (οὖτ-ς), γεν. ὠτ-ός
|
Ενεστώτας μέσης φωνής
|
Για να σχηματίσουμε τον ενεστώτα των βαρύτονων ρημάτων προσθέτουμε στο χρονικό θέμα του ρήματος τις καταλήξεις του Ενεστώτα.
| ||||||||||||
Ασκήσεις
| |||||||||||||
Μέλλοντας μέσης φωνής
|
Ασκήσεις
|
---|
ασκήσεις σχολικού βιβλίου
|