Δεικτικές αντωνυμίες στα αρχαία ελληνικά

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0
Δεικτικές λέγονται οι αντωνυμίες που φανερώνουν δείξιμο (αισθητό ή νοητό).
Δεικτικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
οὗτος, αὕτη, τοῦτο
ἐκεῖνος, ἐκείνη, ἐκεῖνο
ὅδε, ἥδε, τόδε (= αυτός εδώ, αυτός δα, ο εξής)
τοιόσδε, τοιάδε, τοιόνδε ή τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο(ν) (= τέτοιος)
τοσόσδε, τοσήδε, τοσόνδε ή τοσοῦτος, τοσαύτη, τοσοῦτο(ν)
τηλικόσδε, τηλικήδε, τηλικόνδε ή τηλικοῦτος, τηλικαύτη, τηλικοῦτο(ν) (= τόσο μεγάλος)

οὗτος, αὕτη, τοῦτο
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
οὗτος
αὕτη
τοῦτο
Γενική
τούτου
ταύτης
τούτου
Δοτική
τούτῳ
ταύτῃ
τούτῳ
Αιτιατική
τοῦτον
ταύτην
τοῦτο
Κλητική οὗτος
αὕτη
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
οὗτοι
αὗται
ταῦτα
Γενική
τούτων
τούτων
τούτων
Δοτική
τούτοις
ταύταις
τούτοις
Αιτιατική
τούτους
ταύτας
ταῦτα
Κλητική
-
-
-


ἐκεῖνος, ἐκείνη, ἐκεῖνο
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
ἐκεῖνος
ἐκείνη
ἐκεῖνο
Γενική
ἐκείνου
ἐκείνης
ἐκείνου
Δοτική
ἐκείνῳ
ἐκείνῃ
ἐκείνω
Αιτιατική
ἐκεῖνον
ἐκείνην
ἐκεῖνο
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
ἐκεῖνοι
ἐκεῖναι
ἐκεῖνα
Γενική
ἐκείνων
ἐκείνων
ἐκείνων
Δοτική
ἐκείνοις
ἐκείναις
ἐκείνοις
Αιτιατική
ἐκείνους
ἐκείνας
ἐκεῖνα
Κλητική
-
-
-


ὅδε, ἥδε, τόδε
Η αντωνυμία ὅδε, ἥδε, τόδε σχηματίστηκε από το άρθρο ὁ, ἡ, τὸ (που αρχικά είχε δεικτική σημασία) μαζί με το εγκλιτικό μόριο δὲ στο τέλος του.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
ὅδε
ἥδε
τόδε
Γενική
τοῦδε
τῆσδε
τοῦδε
Δοτική
τῷδε
τῇδε
τῷδε
Αιτιατική
τόνδε
τήνδε
τόδε
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
οἵδε
αἵδε
τάδε
Γενική
τῶνδε
τῶνδε
τῶνδε
Δοτική
τοῖσδε
ταῖσδε
τοῖσδε
Αιτιατική
τούσδε
τάσδε
τάδε
Κλητική
-
-
-
τοιόσδε, τοιάδε, τοιόνδε
Η αντωνυμία τοιόσδε, τοιάδε, τοιόνδε σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τοῖος μαζί με το εγκλιτικό μόριο δὲ στο τέλος του. Κλίνεται μόνο κατά το πρώτο μέρος της, με το μόριο δὲ αμετάβλητο.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τοιόσδε
τοιάδε
τοιόδε
Γενική
τοιοῦδε
τοιᾶσδε
τοιοῦδε
Δοτική
τοιῷδε
τοιᾷδε
τοιῷδε
Αιτιατική
τοιόνδε
τοιήνδε
τοιόδε
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τοιοίδε
τοιαίδε
τοιάδε
Γενική
τοιῶνδε
τοιῶνδε
τοιῶνδε
Δοτική
τοιοῖσδε
τοιαῖσδε
τοιοῖσδε
Αιτιατική
τοιούσδε
τοιάσδε
τοιάδε
Κλητική
-
-
-
τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο(ν)
Η αντωνυμία  τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο(ν) σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τοῖος και την αντωνυμία οὗτος.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τοιοῦτος
τοιαύτη
τοιοῦτο
Γενική
τοιούτου
τοιαύτης
τοιούτου
Δοτική
τοιούτῳ
τοιαύτῃ
τοιούτῳ
Αιτιατική
τοιοῦτον
τοιαύτην
τοιοῦτο
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τοιοῦτοι
τοιαῦται
τοιαῦτα
Γενική
τοιούτων
τοιούτων
τοιούτων
Δοτική
τοιούτοις
τοιαύταις
τοιούτοις
Αιτιατική
τοιούτους
τοιαύτας
τοιαῦτα
Κλητική
-
-
-


τοσόσδε, τοσήδε, τοσόνδε
Η αντωνυμία  τοσόσδε, τοσήδε, τοσόνδε σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τόσος μαζί με το εγκλιτικό μόριο δὲ στο τέλος του. Κλίνεται μόνο κατά το πρώτο μέρος της, με το μόριο δὲ αμετάβλητο.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τοσόσδε
τοσήδε
τοσόνδε
Γενική
τοσοῦδε
τοσῆσδε
τοσοῦδε
Δοτική
τοσῷδε
τοσῇδε
τοσῷδε
Αιτιατική
τοσόνδε
τοσήνδε
τοσόνδε
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τοσοίδε
τοσαίδε
τοσάδε
Γενική
τοσῶνδε
τοσῶνδε
τοσῶνδε
Δοτική
τοσοῖσδε
τοσαῖσδε
τοσοῖσδε
Αιτιατική
τοσούσδε
τοσάσδε
τοσάδε
Κλητική
-
-
-


τοσοῦτος, τοσαύτη, τοσοῦτο(ν)
Η αντωνυμία  τοσοῦτος, τοσαύτη, τοσοῦτο(ν) σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τόσος και την αντωνυμία οὗτος.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τοσοῦτος
τοσαύτη
τοσοῦτο
Γενική
τοσούτου
τοσαύτης
τοσούτου
Δοτική
τοσούτῳ
τοσαύτῃ
τοσούτῳ
Αιτιατική
τοσοῦτον
τοσαύτην
τοσοῦτο
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τοσοῦτοι
τοσαῦται
τοσαῦτα
Γενική
τοσούτων
τοσούτων
τοσούτων
Δοτική
τοσούτοις
τοσαύταις
τοσούτοις
Αιτιατική
τοσούτους
τοσαύτας
τοσαῦτα
Κλητική
-
-
-


τηλικόσδε, τηλικήδε, τηλικόνδε
Η αντωνυμία  τηλικόσδε, τηλικήδε, τηλικόνδε σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τηλίκος μαζί με το εγκλιτικό μόριο δὲ στο τέλος του. Κλίνεται μόνο κατά το πρώτο μέρος της, με το μόριο δὲ αμετάβλητο.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τηλικόσδε
τηλικήδε
τηλικόνδε
Γενική
τηλικοῦδε
τηλικῆσδε
τηλικοῦδε
Δοτική
τηλικῷδε
τηλικῇδε
τηλικῷδε
Αιτιατική
τηλικόνδε
τηλικήνδε
τηλικόνδε
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τηλικοίδε
τηλικαίδε
τηλικάδε
Γενική
τηλικῶνδε
τηλικῶνδε
τηλικῶνδε
Δοτική
τηλικοῖσδε
τηλικαῖσδε
τηλικοῖσδε
Αιτιατική
τηλικούσδε
τηλικάσδε
τηλικάδε
Κλητική
-
-
-


τηλικοῦτος, τηλικαύτη, τηλικοῦτο(ν)
Η αντωνυμία  τηλικοῦτος, τηλικαύτη, τηλικοῦτο(ν) σχηματίστηκε από την αρχαιότερη αντωνυμία τηλίκος και την αντωνυμία οὗτος.
Ενικός αριθμός
αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
Ονομαστική
τηλικοῦτος
τηλικαύτη
τηλικοῦτο
Γενική
τηλικούτου
τηλικαύτης
τηλικούτου
Δοτική
τηλικούτῳ
τηλικαύτῃ
τηλικούτῳ
Αιτιατική
τηλικοῦτον
τηλικαύτην
τηλικοῦτο
Κλητική
-
-
-
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική
τηλικοῦτοι
τηλικαῦται
τηλικαῦτα
Γενική
τηλικούτων
τηλικούτων
τηλικούτων
Δοτική
τηλικούτοις
τηλικαύταις
τηλικούτοις
Αιτιατική
τηλικούτους
τηλικαύτας
τηλικαῦτα
Κλητική
-
-
-
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/antwnymies.htm#%CE%94%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)