Τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα του 2013

«Έτος καμπής» στον πόλεμο κατά του καρκίνου θεωρείται από τους επιστήμονες το 2013. Ένα εκ των κορυφαίων επιστημονικών περιοδικών, το Science, στο αφιέρωμά του «Breakthrough of the Year» (Επιτεύγματα της Χρονιάς), θεωρεί πως οι πρόοδοι στην ανοσοθεραπεία κατατάσσονται στην πρώτη θέση των 10 σημαντικότερων επιτευγμάτων στον χώρο της επιστήμης

   ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

«Η ανοσοθεραπεία κατά του καρκίνου κέρδισε την πρώτη θέση επειδή αλλάζει τον τρόπο σκέψης των ερευνητών για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος», αναφέρει το περιοδικό. Στη διάρκεια της χρονιάς, τρεις προσεγγίσεις κατά του καρκίνου, οι οποίες βασίστηκαν σε ανακαλύψεις των δεκαετιών του 1980 και του 1990, απέδειξαν την αποτελεσματικότητά τους σε ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών στους οποίους δοκιμάστηκαν. Όλες οι έρευνες περιστρέφονται γύρω από τα Τ-κύτταρα, που επιτίθενται στους καρκινικούς όγκους, και την ενεργοποίηση πρωτεϊνών, αντισωμάτων ή άλλων γονιδίων που επιβοηθούν τη δράση τους.

   ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ

Το 2013 καταγράφηκαν οι πρώτες ενδείξεις για το πώς ο ύπνος βοηθά στον καθαρισμό του εγκεφάλου. Όταν ο εγκέφαλος πέφτει σε ύπνο, μικρά κανάλια που υπάρχουν ανάμεσα στα κύτταρα αρχίζουν να διευρύνονται. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό μπορεί έτσι να εισχωρήσει βαθιά μέσα στον ιστό και να απομακρύνει τοξίνες που συσσωρεύονται στη διάρκεια της ημέρας - ίσως και τις τοξίνες που συνδέονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

   ΝΥΣΤΕΡΙ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ DNA

Οι γενετιστές που χειρουργούν το DNA έχουν στη διάθεσή τους ένα νέο νυστέρι ακριβείας. Είναι το CRISP, ένα σύμπλοκο πρωτεϊνών που κανονικά βοηθά κάποια βακτήρια να κόβουν κομματάκια το DNA των ιών που τους επιτίθενται. Δεκάδες ερευνητικές ομάδες χρησιμοποίησαν φέτος το CRISP για να πραγματοποιήσουν μικροχειρουργικές επεμβάσεις σε γονίδια και να κατανοήσουν τη λειτουργία τους.

   ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕΣΩ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ

Το 2013 οι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να απομονώσουν πολύτιμα βλαστικά κύτταρα δημιουργώντας ανθρώπινα έμβρυα μέσω κλωνοποίησης. Αυτό είχε ήδη γίνει σε πολλά είδη πειραματόζωων.

   ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Μια νέα κλάση υλικών, οι «περοβσκίτες », υπόσχονται αποδοτικότερα και φθηνότερα φωτοβολταϊκά. Μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια η αποδοτικότητά τους έφτασε το 15%, ποσοστό μικρότερο από ό,τι στις σημερινές τεχνολογίες, το οποίο όμως μπορεί να αυξηθεί.

   ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ RSV

Ερευνητές ανέπτυξαν φέτος ένα εμβόλιο για τον συγκυτιακό αναπνευστικό ιό (RSV), ο οποίος προσβάλλει συχνά τα παιδιά, χρησιμοποιώντας τεχνικές δομικής βιολογίας. Το εμβόλιο περιέχει μεταλλαγμένες μορφές μιας πρωτεΐνης του ιού, σχεδιασμένες έτσι ώστε να αυξάνουν την πιθανότητα παραγωγής αντισωμάτων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Τέτοιου είδους σχεδιασμένα αντιγόνα θα μπορούσαν στο μέλλον να χρησιμοποιηθούν και κατά του HIV.

   ΔΙΑΦΑΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Μια νέα τεχνική χημικής κατεργασίας ιστών, με την ταιριαστή ονομασία Clarity (Καθαρότητα), αντικαθιστά τα αδιαφανή λιπίδια του εγκεφάλου με μόρια διαφανούς τζελ. Η νέα μέθοδος αφήνει ανέπαφη τόσο τη μικροσκοπική όσο και τη μακροσκοπική δομή, επιτρέποντας έτσι στους ερευνητές να βλέπουν ταυτόχρονα και το δέντρο και το δάσος.

   ΟΡΓΑΝΑ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΜΕΝΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Οι τεχνολογίες καλλιέργειας ιστών είναι τα τελευταία χρόνια ένα από τα πιο καυτά ερευνητικά πεδία. Βλαστικά κύτταρα που αφέθηκαν να αναπτυχθούν πάνω σε τρισδιάστατες σκαλωσιές χρησιμοποιήθηκαν φέτος για την καλλιέργεια μίνι νεφρών ή ακόμα και μίνι ανθρώπινων εγκεφάλων.

   ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΣΜΙΚΩΝ ΑΚΤΙΝΩΝ

Η Γη βομβαρδίζεται συνεχώς από σωματίδια υψηλής ενέργειας που διαπερνούν το ηλιακό σύστημα, σε πορείες που επηρεάζονται από μαγνητικά πεδία. Οι αστρονόμοι έδωσαν απάντηση σε ένα ερώτημα 100 ετών: οι κοσμικές ακτίνες προέρχονται από γερασμένα άστρα που εκρήγνυνται σε σουπερνόβα.

   ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙΔΑ

Τρισεκατομμύρια μικρόβια κατοικοεδρεύουν μέσα στο ανθρώπινο έντερο, με τους επιστήμονες να διαπιστώνουν ότι συνδέονται με την παχυσαρκία, με τον καρκίνο, ακόμα και με την ανθρώπινη συμπεριφορά. Για την καταπολέμηση μιας ποικιλίας ασθενειών θα πρέπει τώρα να μάθουμε πώς να χειραγωγούμε την πολύτιμη μικροχλωρίδα.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Τα επιστημονικά επιτεύγματα του 2013 σε βίντεο