Γραμματική:
Και τα δύο είναι επιρρήματα που προκύπτουν από το επίθετο απλός, -ή, -ό. Το επίρρημα σε –α παραπέμπει σε σχηματισμό επιρρήματος στη νεοελληνική γλώσσα ενώ το επίρρημα σε –ως παραπέμπει σε αρχαιοελληνικό σχηματισμό.
Π.χ. Καλώς έπραξες – καλά έκανες (το πρώτο ακούγεται – και είναι – λογιότερο, το δεύτερο ακούγεται πιο νεοελληνικό).
Σημασία:
Όμως η διαφορά δεν είναι πάντα διαφορά ύφους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του απλά και απλώς η διαφορά είναι ουσιαστικότερη. Το μεν απλά σημαίνει «όχι περίπλοκα» δηλαδή «με απλό τρόπο, με απλότητα», ενώ το απλώς σημαίνει «μόνο».
Π.χ. Είναι υπέροχος δάσκαλος, μιλά απλά και κατανοητά.
Π.χ. Δε θα καθυστερήσεις πολύ στη νομαρχία, απλώς μια υπογραφή θα βάλεις και θα φύγεις.
Διευκρίνιση:
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι μόνο το ζεύγος «απλά-απλώς» αυτό που εμφανίζει και σημασιολογική πέρα από την υφολογική διαφοροποίηση. Με τον ίδιο τρόπο διαφέρουν και τα:
ευχάριστα (ωραία)
|
ευχαρίστως (με προθυμία)
|
αδιάκριτα (χωρίς διακριτικότητα, «τακτ»)
|
αδιακρίτως (ανεξαιρέτως)
|
άμεσα (απευθείας, όχι έμμεσα)
|
αμέσως (γρήγορα)
|
έκτακτα (υπέροχα)
|
εκτάκτως (προσωρινά, εκτός προγράμματος)
|
ακριβά (υπερτιμημένα, όχι φθηνά)
|
ακριβώς (με συνέπεια, χωρίς αποκλίσεις)
|
τέλεια (καταπληκτικά)
|
τελείως (εντελώς)
|
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Πτυχιούχος Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας Αθηνών
