Οι κάλπες άνοιξαν την Τετάρτη στη Βρετανία και την Ολλανδία, την Παρασκευή στην Ιρλανδία και την Τσεχία, το Σάββατο στη Λετονία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία ενώ η Ελλάδα, η Κύπρος και τα υπόλοιπα κράτη μέλη θα ψηφίσουν την Κυριακή 25 Μαΐου.Οι πολίτες των 28 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν 751 ευρωβουλευτές από τις 28 χώρες. Για πρώτη φορά φέτος, τα ευρωπαϊκά κόμματα έχουν επιλέξει τους υποψηφίους προέδρους της Κομισιόν. Όποιος λάβει τις περισσότερες ψήφους, θεωρητικά, θα είναι και ο διάδοχος του Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σ.σ. ο Πορτογάλος βρίσκεται στο τιμόνι της Κομισιόν από το 2004 και μετά από θυελλώδη Σύνοδο Κορυφής).
Ακόμη, όμως, το συμβούλιο των 28 ηγετών των κρατών μελών μπορεί να προτείνει δικό του υποψήφιο αλλά για να γίνει η πρόταση δεκτή απαιτείται και η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι υποψήφιοι πρόεδροι της Κομισιόν
Από τα 13 μεγάλα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, πέντε έχουν ορίσει τον υποψήφιό τους για τη διαδοχή του Ζοσέ Μπαρόζο. Υποψήφιος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρώην πρόεδρος του Eurogroup, ενώ υποψήφιος των Σοσιαλιστών είναι ο Μάρτιν Σούλτζ, ο σημερινός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες έχουν επιλέξει τον Γκι Φερχόφσταντ, πρώην πρωθυπουργό του Βελγίου και νυν πρόεδρο της Ομάδας των Φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Πράσινοι έχουν προτιμήσει δύο υποψηφίους, το Γάλλο Ζοσέ Μποβέ και τη Γερμανίδα Φραντζέσκα Κέλλερ, ενώ η Ευρωπαϊκή Αριστερά προτείνει τον Αλέξη Τσίπρα, πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ.
Υποψήφιος Κόμμα
Ζαν Κλοντ Γιούνκερ Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
Μάρτιν Σούλτς Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Αλέξης Τσίπρας Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς
Γκι Φερχόφσταντ Φιλελεύθεροι Δημοκράτες
Φραντσέσκα Κέλερ Πράσινοι
400 εκατομμύρια Ευρωπαίοι καλούνται να εκλέξουν το νέο ευρωκοινοβούλιο. Από τον Ιούλιο του 2013 που εντάχθηκε η Κροατία στην ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαρτίζεται από 766 βουλευτές. Ωστόσο, στις εκλογές του 2014 ο αριθμός αυτός θα μειωθεί στους 751 βουλευτές και θα διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο και στο μέλλον.
Οι Έλληνες ψηφοφόροι θα εκλέξουν 21 βουλευτές.
Η εκπροσώπηση των πολιτών είναι αναλογική, με ελάχιστο όριο 6 μελών ανά κράτος μέλος. Κανένα κράτος μέλος δεν λαμβάνει περισσότερες από 96 έδρες (σ.σ. η Γερμανία έχει τις περισσότερες έδρες).
Βάσει των Συνθηκών της ΕΕ, οι έδρες κατανέμονται μεταξύ των κρατών σύμφωνα με την αρχή της «φθίνουσας αναλογικότητας», το οποίο σημαίνει ότι οι χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό διαθέτουν περισσότερες έδρες από τις μικρότερες χώρες, αλλά και ότι οι μικρότερες χώρες διαθέτουν μεγαλύτερο αριθμό εδρών σε σχέση με εκείνον που θα διέθεταν εάν εφαρμοζόταν αυστηρή αναλογικότητα.
Τα κόμματα που συμμετέχουν στις ευρωεκλογές είναι:
Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (EFA)
Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία (EAF)
Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων (EGP)
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP)
Ευρωπαϊκό Χριστιανικό Πολιτικό Κίνημα (ECPM)
Δημοκράτες της ΕΕ (EUD)
Κίνηση για μία Ευρώπη των Ελευθεριών και της Δημοκρατίας (MELD)
Κόμμα Ευρωπαίων σοσιαλιστών (PES)
Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (EL)
Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (EDP)
Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE)
Συμμαχία Ευρωπαϊκών Εθνικών Κινημάτων (AENM)
Συμμαχία Ευρωπαίων Συντηρητικών και μεταρρυθμιστών (AECR)
Εκλογικά συστήματα με σταυρό προτίμησης ή με λίστα
Όταν στην ψηφοφορία εφαρμόζεται σύστημα εκλογής με σταυρό προτίμησης, οι ψηφοφόροι μπορούν να εκφράσουν την προτίμησή τους για έναν ή περισσότερους υποψηφίους του ψηφοδελτίου. Αυτό το σύστημα εφαρμόζεται στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Εσθονία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Κροατία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία.
Στην περίπτωση του συστήματος εκλογής με λίστα, τα πολιτικά κόμματα καθορίζουν τη σειρά εκλογής των υποψηφίων και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν απλώς το κόμμα της προτίμησής τους. Το σύστημα αυτό εφαρμόζουν η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (εξαιρουμένης της Βορείου Ιρλανδίας). Στην Ιρλανδία, τη Βόρειο Ιρλανδία και τη Μάλτα χρησιμοποιείται το σύστημα ενιαίου ψηφοδελτίου με έκφραση προτιμήσεων.
Μία ή πολλές εκλογικές περιφέρειες
Κάθε κράτος μέλος μπορεί να καθορίσει εκλογικές περιφέρειες για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή να υποδιαιρέσει την εκλογική του περιφέρεια με διαφορετικό τρόπο. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν επιλέξει να θεωρήσουν ολόκληρη την εθνική τους επικράτεια ως μία εκλογική περιφέρεια. Το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διάφορες εκλογικές περιφέρειες. Στη Γερμανία, την Ιταλία και την Πολωνία οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε πολλές εκλογικές περιφέρειες, ωστόσο τα εκλογικά αποτελέσματα διαμορφώνονται σε εθνικό επίπεδο.
Η περίοδος των εκλογών καθορίζεται σε επίπεδο ΕΕ αλλά η ακριβής ημερομηνία των εκλογών και οι ώρες λειτουργίας των εκλογικών τμημάτων ποικίλλουν ανάλογα με τους εθνικούς εκλογικούς νόμους.
Στο Βέλγιο, την Ελλάδα, την Κύπρο και το Λουξεμβούργο η ψήφος είναι υποχρεωτική.
Ποιός μπορεί να ψηφίσει και ποιός μπορεί να είναι υποψήφιος;
Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το κατώτατο όριο ηλικίας για την άσκηση των δικαιωμάτων του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Σε αρκετά κράτη μέλη επιτρέπεται η άσκηση αμφότερων των δικαιωμάτων στην ηλικία των 18 ετών (Δανία, Φινλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία). Ωστόσο, στην Αυστρία το κατώτατο όριο ηλικίας για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν είναι το 16ο έτος ενώ για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι το 18ο έτος. Στην Ελλάδα και την Ιταλία τα κατώτατα όρια ηλικίας είναι το 18ο έτος (εκλέγειν) και το 25ο έτος (εκλέγεσθαι).
Σε ορισμένες χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, απαιτείται η προεγγραφή σε εκλογικό κατάλογο. Σε πολλές άλλες χώρες η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται αυτόματα.
Οι πολίτες της ΕΕ που ζουν σε χώρα της ΕΕ διαφορετική από τη χώρα καταγωγής τους έχουν δικαίωμα να ψηφίζουν και να θέτουν υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές στη χώρα διαμονής τους, παρότι, στην περίπτωση αυτή, ο εθνικός εκλογικός νόμος μπορεί να προβλέπει ειδικές διαδικασίες. Συνήθως, έχουν επίσης το δικαίωμα να επιλέξουν να ψηφίσουν στη χώρα καταγωγής τους (για παράδειγμα, μέσω ταχυδρομείου ή στην πρεσβεία). Ωστόσο, και αυτό εξαρτάται από τα προβλεπόμενα στον εθνικό εκλογικό νόμο. Οι πολίτες της Κοινοπολιτείας, όπως οι Καναδοί και οι Αυστραλοί, τα ονόματα των οποίων εμφανίζονται στον εκλογικό κατάλογο του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν επίσης δικαίωμα ψήφου. Υπάρχουν σήμερα διάφορα παραδείγματα εκλεγμένων βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έχουν θέσει υποψηφιότητα σε χώρα διαφορετική από τη χώρα καταγωγής τους.
Ασυμβίβαστο
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, υπάρχουν διάφορες θέσεις που είναι ασυμβίβαστες με το βουλευτικό αξίωμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι βουλευτές του ΕΚ δεν μπορούν να είναι μέλη εθνικής κυβέρνησης ή εθνικού κοινοβουλίου ούτε εν ενεργεία υπάλληλοι σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Σε ορισμένες χώρες, ο νόμος προβλέπει το ασυμβίβαστο σε περισσότερες περιπτώσεις.