| Ελληνική Αστυνομία | ||
 Έμβλημα της Ελληνικής Αστυνομίας | ||
| Πληροφορίες | ||
| Ίδρυση | 1984 | |
| Αντικατέστησε |
| |
| Δικαιοδοσία | ||
| Χώρα | Ελλάδα | |
| Υπαγωγή | Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη | |
| Καθήκοντα |
| |
| Επιχειρησιακή διάρθρωση | ||
| Προσωπικό | 55.000 | |
| Υπουργός | Βασίλης Κικίλιας | |
| Αρχηγός ΕΛ.ΑΣ. | Αντιστράτηγος Δημήτριος Τσακνάκης | |
| Υπαρχηγός ΕΛ.ΑΣ. | Αντιστράτηγος Σπυρίδων Παπασπύρου | |
| Ιστοσελίδα | ||
| astynomia.gr | ||
Η Ελληνική Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ.) είναι όργανο του κράτους που έχει ως αποστολή τη διαχείριση της εθνικής και δημόσιας ασφάλειας, την τήρηση της δημόσιας τάξης και γενικώς την άσκηση της αστυνόμευσης στην Ελλάδα. Καλύπτει μεγάλο τομέα ευθυνών καθώς έχει να κάνει από την κυκλοφορία οχημάτων μέχρι τρομοκρατικές πράξεις. Ο τωρινός αρχηγός της είναι ο Αντιστράτηγος Δημήτριος Τσακνάκης.
Η Ελληνική Αστυνομία με τη σημερινή της μορφή δημιουργήθηκε το 1984, με τη συγχώνευση της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων (νόμος 1481/1-10-1984, ΦΕΚ Α΄ - 152). Σύμφωνα με τον νόμο 2800/2000, η Ελληνική Αστυνομία είναι όργανο τάξης και ασφάλειας με καθήκοντα όπως:
- την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης και ευταξίας και της απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνομίας γενικής αστυνόμευσης και τροχαίας.
- την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και την προστασία του Κράτους και του δημοκρατικού πολιτεύματος, στα πλαίσια της συνταγματικής τάξης, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνομίας δημόσιας και κρατικής ασφάλειας.
Η Ελληνική Αστυνομία συγκροτείται από Κεντρικές και Περιφερειακές υπηρεσίες. Το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας αποτελεί την προϊστάμενη αρχή των υπηρεσιών αυτών.
Η Ελληνική Αστυνομία επεκτείνεται σε όλη την επικράτεια και υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.
Ιστορία
Η ανάγκη της αστυνομίας έγινε αντιληπτή τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα, για την επίβλεψη των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, για την συντήρηση των δρόμων κλπ.
Στη Σπάρτη, πρώτος ο Λυκούργος ανάθεσε την τήρηση της τάξης στους εφόρους. Στο Βυζαντινή Αυτοκρατορία το έργο της αστυνομίας ασκούσαν οι έπαρχοι, που είχαν αναλάβει και τη δικαστική εξουσία.
Κατά την Τουρκοκρατία, την επίβλεψη του τόπου είχε ο βοεβόδας με τους αγάδες και στις επαρχίες οι αρχηγοί των εθνοφυλάκων.
Μετά την Επανάσταση του 1821, η Γερουσία ανάθεσε αστυνομικά καθήκοντα στις τοπικές διοικήσεις. Στις 24 Ιουνίου 1821 ιδρύεται με απόφαση των Προκρίτων Ύδρας η πρώτη Αστυνομία στην Ελλάδα. Μετά την απελευθέρωση, στα χρόνια του Καποδίστρια, αστυνόμοι ήταν οι πολιτάρχες μέχρι το 1833, οπότε έγινε η Δημοτική Αστυνομία. Το 1849 έχουμε διοικητική αστυνομία στον Πειραιά και στην Αθήνα, μέχρι το 1893 και μετά τη Στρατιωτική Αστυνομία. Λίγο αργότερα γίνεται η Αστυφυλακή για τους δήμους και η Χωροφυλακή για την ύπαιθρο, που υπάρχει μέχρι σήμερα εκτός από τις πόλεις Πάτρα, Κέρκυρα, Πειραιά και Αθήνα όπου το 1921 γίνεται Αστυνομία Πόλεων.
Η Ελληνική Αστυνομία με τη σημερινή της μορφή δημιουργήθηκε το 1984, με τη συγχώνευση της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων.Η αστυνομία αποτελείται από σώμα πολιτικών υπαλλήλων και ανήκει στο Υπουργείο Εσωτερικών. Έχει αστυνομικά τμήματα και σταθμούς σε διάφορες πόλεις και χωριά της Ελλάδας και επεμβαίνει σε κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες, λαθρομετανάστευση, κυκλοφορία πλαστών χαρτονομισμάτων,διακίνηση ναρκωτικών, στην παράνομη εμπορεία ανθρώπων και όπου αλλού έχει ευθύνη τήρησης της τάξης, πρόληψης και καταστολής της εγκληματικότητας και στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την ασφαλή τροχαία κίνηση με πεζές και εποχούμενες περιπολίες.
Μεγάλη επιτυχία θεωρείται από πολλούς η αποκάλυψη και διάλυση της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη το καλοκαίρι του 2002. Άλλος σημαντικός σταθμός στην ιστορία της Ελληνικής Αστυνομίας ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 που έγιναν στην Αθήνα, όπου είχε αναλάβει την ασφάλεια της διοργάνωσης δημιουργώντας και Διεύθυνση Ασφάλειας Ολυμπιακών Αγώνων. Κατά την προετοιμασία των αγώνων εξοπλίστηκε με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και οχήματα.
To 2012 το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας εξέδωσε έκθεση στην οποία έκανε λόγο για ύπαρξη συστημικού προβλήματος καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα ελληνικά σώματα ασφαλείας. Κατηγόρησε τις ελληνικές αρχές για ελλείμματα στη λογοδοσία των αστυνομικών που οδηγούν στην ατιμωρησία και ότι δεν παραδέχονται την έκτασή του προβλήματος κάνοντας λόγο για «μεμονωμένα περιστατικά».
Αρχηγοί της ΕΛΑΣ
Σημείωση: Η ΕΛΑΣ δημιουργήθηκε το Νοέμβριο του 1984 από τη συγχώνευση Χωροφυλακής και Αστυνομίας Πόλεων, και ως το Φεβρουάριο του 1985 υπήρξε μία δοκιμαστική περίοδος συναρχηγίας, όπου ο τελευταίος Αρχηγός της Χωροφυλακής Εμμανουήλ Μπριλλάκης και ο τελευταίος Αρχηγός της Αστυνομίας Πόλεων Παναγιώτης Ραφτόπουλος καθοδηγούσαν ταυτόχρονα το νέο Σώμα. Από το Φεβρουάριο του 1985 ως σήμερα, Αρχηγοί της ΕΛΑΣ υπήρξαν οι ακόλουθοι:
- Φεβρουάριος 1985- Απρίλιος 1986 Αντιστράτηγος Γεώργιος Ρωμοσιός
- Απρίλιος-Δεκέμβριος 1986 Αντιστράτηγος Ιωάννης Σταύρακας
- Δεκέμβριος 1986- Απρίλιος 1988 Αντιστράτηγος Νίκων Αρκουδέας
- Απρίλιος 1988- Ιούλιος 1989 Αντιστράτηγος Ανδρέας Καλογεράς
- Ιούλιος 1989- Μάρτιος 1991 Αντιστράτηγος Ιωάννης Αντωνόπουλος
- Μάρτιος 1991- Μάρτιος 1992 Αντιστράτηγος Ιωάννης Συμβουλίδης
- Μάρτιος 1992- Μάρτιος 1993 Αντιστράτηγος Αντώνιος Λαμπαδιάρης
- Μάρτιος-Οκτώβριος 1993 Αντιστράτηγος Στέφανος Μακρής
- Οκτώβριος 1993 -Μάρτιος 1996 Αντιστράτηγος Εμμανουήλ Χουρδάκης
- Μάρτιος 1996- Σεπτέμβριος 1998 Αντιστράτηγος Αθανάσιος Βασιλόπουλος
- Σεπτέμβριος 1998- Αύγουστος 2001 Αντιστράτηγος Ιωάννης Γεωργακόπουλος
- Αύγουστος 2001- Οκτώβριος 2004 Αντιστράτηγος Φώτιος Νασιάκος
- Οκτώβριος 2004- Μάρτιος 2006 Αντιστράτηγος Γεώργιος Αγγελάκος
- Μάρτιος 2006- Μάρτιος 2008 Αντιστράτηγος Αναστάσιος Δημοσχάκης
- Μάρτιος 2008- Νοέμβριος 2009 Αντιστράτηγος Βασίλειος Τσιατούρας
- Νοέμβριος 2009- Οκτώβριος 2011 Αντιστράτηγος Ελευθέριος Οικονόμου
- Οκτώβριος 2011- Απρίλιος 2014 Αντιστράτηγος Νικόλαος Παπαγιαννόπουλος
- Απρίλιος 2014- Σήμερα Αντιστράτηγος Δημήτριος Τσακνάκης
Προσωπικό
Το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας αποτελείται από αστυνομικό προσωπικό, πολιτικό προσωπικό, συνοριακούς φύλακες και ειδικούς φρουρούς.
Αστυνομικό προσωπικό
Το αστυνομικό προσωπικό γενικών καθηκόντων υπηρετεί σε όλες τις υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας. Το αστυνομικό προσωπικό ειδικών καθηκόντων υπηρετεί σε εξειδικευμένες υπηρεσίες και αποτελείται από επιστήμονες όπως ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, πληροφορικής, βιολόγους, χημικούς, οικονομολόγους, μηχανικούς κλπ.
Η εισαγωγή σπουδαστών στις Σχολές της Ελληνικής Αστυνομίας (Αστυφυλάκων και Αξιωματικών) γίνεται με το σύστημα πρόσβασης των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ευθύνη του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η φοίτηση στη Σχολή Αξιωματικών που είναι Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα είναι τετραετής. Οι απόφοιτοι διορίζονται με το βαθμό του Υπαστυνόμου Β' και μπορούν να προαχθούν μέχρι το βαθμό του Αντιστράτηγου. Οι απόφοιτοι της Σχολής Αστυφυλάκων (2ετής εκπαίδευση) διορίζονται ως Αστυφύλακες και μπορούν να προαχθούν μέχρι το βαθμό του Αστυνομικού Υποδιευθυντή εαν φοιτήσουν στο ΤΕΜΑ αλλιώς προάγονται μέχρι και τον βαθμό του Αστυνόμου Β' εφόσον έχουν προαχθεί στο βαθμό του Αρχιφύλακα μέσω προαγωγικών εξετάσεων εκ της Σχολής Αρχιφυλάκων διαφορετικά μέχρι και τον βαθμό του Ανθυπαστυνόμου.
Πολιτικό προσωπικό
Το πολιτικό προσωπικό ασχολείται με διοικητικής φύσεως δραστηριότητες. Διακρίνεται σε μόνιμο προσωπικό και σε προσωπικό με σύμβαση.
Ειδικοί φρουροί
Οι Ειδικοί φρουροί είναι σώμα της Ελληνικής Αστυνομίας που συστάθηκε αρχικά με σκοπό τη φύλαξη κτηρίων δημοσίων υπηρεσιών και τη διενέργεια περιπολιών, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε και σε αστυνομικά καθήκοντα καταστολής του εγκλήματος.
Συνοριακοί φύλακες
Οι συνοριακοί φύλακες ασχολούνται κυρίως με την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης. Σε αντίθεση με τους αποφοίτους της Σχολής Αξιωματικών και της Σχολής Αστυφυλάκων, είναι απόφοιτοι Λυκείου ή ισότιμης σχολής με απευθείας πρόσληψη με μικτό σύστημα μορίων-συνέντευξης και άλλων κριτηρίων (σωματικά προσόντα, ψυχοτεχνικές εξετάσεις κ.ά.). Προσλαμβάνονται με σχέση δημοσίου δικαίου επί πενταετή θητεία.
Διακριτικά βαθμών στην Ελληνική Αστυνομία
| Διακριτικά Βαθμών των Αξιωματικών στην Ελληνική Αστυνομία | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αντιστράτηγος | Υποστράτηγος | Ταξίαρχος | Αστυνομικός Διευθυντής | Αστυνομικός Υποδιευθυντής | Αστυνόμος Α΄ | Αστυνόμος Β΄ | Υπαστυνόμος Α΄ | Υπαστυνόμος B΄ | ||
 |  |  |  |  |  |  |  |  | ||
| Διακριτικά Βαθμών των Υπαξιωματικών στην Ελληνική Αστυνομία | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ανθυπαστυνόμος | Αρχιφύλακας Ανακριτικός Υπάλληλος (Με εξετάσεις) | Αρχιφύλακας Ανακριτικός Υπάλληλος (Με 14 έτη υπηρεσίας) | Αρχιφύλακας Μη Ανακριτικός Υπάλληλος (Με 16 έτη υπηρεσίας) | Υπαρχιφύλακας Ανακριτικός Υπάλληλος (Με 10 έτη υπηρεσίας) | Υπαρχιφύλακας Μη Ανακριτικός Υπάλληλος (Με 12 έτη υπηρεσίας) | |||
 |  |  |  |  |  | |||
Οργάνωση
.JPG)
Η αστυνομία είναι κατανεμημένη οργανικά σε:
- Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις σε επίπεδο Περιφερειών
- Αστυνομικές Διευθύνσεις σε επίπεδο νομών (σε μεγάλους νομούς υπάρχουν περισσότερες Διευθύνσεις)
Μερικές από τις Διευθύνσεις είναι οι: Γενικής Αστυνόμευσης, Δημόσιας Ασφάλειας, Κρατικής Ασφάλειας (ασχολείται με την προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος), Τροχαίας, Δημοσίων Σχέσεων, Διαβατηρίων, Χειρισμού Κρίσεων, Αλλοδαπών, Αστυνομικού Προσωπικού, και άλλες. Υπάρχουν και οι Ειδικές Υπηρεσίες, που συνήθως υπάγονται απευθείας στον Αρχηγό και έχουν εδαφική αρμοδιότητα σε όλη τη χώρα: η πιο σημαντική ίσως είναι η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας (ΔΑΕΕΒ) που συνήθως αναφέρεται από τα ΜΜΕ ως Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία. Συστάθηκε το 1987-1988 με Υπουργό Δημόσιας Τάξης τον πρώην Στρατηγό των ΛΟΚ Αντώνη Δροσογιάννη και Αρχηγό ΕΛΑΣ τον Αντιστράτηγο Αρκουδέα. Γνωστές έχουν γίνει επίσης η Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα και οι Ομάδες Δίκυκλης Αστυνόμευσης ΟΜΑΔΑ ΖΗΤΑ και ΔΙ.ΑΣ.
Ειδικές Υπηρεσίες
- Διεύθυνση Άμεσης Δράσης (Άμεση Δράση - 100) - Ομάδα Ζήτα (ΟΜΑΔΑ ΖΗΤΑ)
- Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας (Δ.Α.Ε.Ε.Β.)
- Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών (Δ.Ε.Ε.)
- Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων (Δ.Ε.Υ.)
- Διεύθυνση Διεθνούς Αστυνομικής Συνεργασίας (Δ.Δ.Α.Σ.)
- Διεύθυνση Πληροφορικής (Δ.Π}
- Διεύθυνση Διαβατηρίων (Δ.Δ)
- Διεύθυνση Μεταγωγών Δικαστηρίων Αττικής (Δ.Μ.Δ.Α)
- Διεύθυνση Υγειονομικού (Δ.Υ.)
- Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα (Ε.Κ.Α.Μ.)
- Τμήμα Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών (T.E.E.M.)
- Υπηρεσία Εναερίων Μέσων Ελληνικής Αστυνομίας (Υ.Ε.Μ.Ε.Α.)
- Υπηρεσία Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (Δ.Η.Ε)
- Γενική Διεύθυνση Ασφάλειας Επισήμων (ΕΠΙΣΗΜΑ)
- Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης (Υ.Α.Τ.)
- Υποδιεύθυνση Μέτρων Τάξης (Υ.ΜΕ.Τ.)
- Ειδικοί Φρουροί (Ειδικοί Φρουροί)
- Συνοριοφύλακες (Συνοριοφύλακες}
- Ομάδα Aστυνομικών Σκύλων (ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΣΚΥΛΩΝ)
- Ομάδες Πρόληψης και Καταστολής Εγκλήματος (Ο.Π.Κ.Ε.)
- Διεύθυνση Χειρισμού Κρίσεων - Διαπραγματευτές Ελληνικής Αστυνομίας
- Δύναμη Ελέγχου Ταχείας Αντίδρασης (Δ.ΕΛ.Τ.Α.)
- Ομάδες Δίκυκλης Αστυνόμευσης (ΔΙ.ΑΣ.)
Συνδικαλιστικοί φορείς
- Πανελλήνια Ομοσπονδία Αξιωματικών Αστυνομίας.
- Πανελλήνια Ένωση Αναπήρων Πολέμου Αξιωματικών Μονίμου & Πολεμικής Διαθεσιμότητας Σωμάτων Ασφαλείας.
- Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων
- Σωματείο Ειδικών Φρουρών Ελληνικής Αστυνομίας Αττικής
- Πανελλήνια Ομοσπονδία Συνοριακών Φυλάκων