Η τρόικα προέρχεται από την Ρωσική και σημαίνει «τριπλός». Στη Ρωσία τρόικα ονομάζεται το μεγάλο παραδοσιακό έλκηθρο που το σέρνουν τρία άλογα, αλλά και μεταφορικά μια τριάδα πολιτικών ή δικαστικών που αποτελούν από κοινού μια συλλογική ηγεσία, ή συλλογικό δικαστήριο.
Ετυμολογείται από το αριθμητικό troe και την κατάληξη ka. Η λέξη χρησιμοποιείται αμετάφραστη με την ίδια έννοια στις ευρωπαϊκές γλώσσες. (Στην αγγλική εμφανίστηκε το 1842).
Οι πλέον γνωστές τριμελείς ηγεσίες κατά την διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης ήταν: οι Στάλιν, Κάμενεφ και Ζηνόβιεφ (1923-1924) κατά του Τρότσκυ και οι Μολότωφ, Μαλένκωφ και Μπέρια αμέσως μετά τον θάνατο του Στάλιν (1953).
Στις μέρες μας με τον όρο Τρόικα χαρακτηρίζονται τρεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή που ασκεί την προεδρία το τρέχον εξάμηνο, αυτή του προηγούμενου εξαμήνου και αυτή του επόμενου. Σε σχέση με την Ελλάδα, ως Τρόικα χαρακτηρίζεται η τριμερής άσκηση οικονομικού και πολιτικού ελέγχου επί της χώρας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Επιτροπή (Κομισιόν) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Απ’ εδώ και το νεόκοπο επίθετο «τροϊκανός», που δηλώνει τους εκπροσώπους της τριμερούς επιτροπής).
Και σε άλλες περιπτώσεις έχει χαρακτηριστεί ως τρόικα ομάδα τριών προσώπων. Επί προεδρίας Ρ. Ρήγκαν οι τρεις σπουδαιότεροι σύμβουλοί του, στη κρίση του Κογκό (1960) προτάθηκε να αντικατασταθεί ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών από μια τριμελή επιτροπή που θα εκπροσωπούσαν ο ένας τις δυτικές δυνάμεις, ο δεύτερος τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας και ο τρίτος τις ουδέτερες χώρες του Tρίτου Κόσμου, τους Αδέσμευτους.
Περισσότερες σημασίες λέξεων εδώ.