Ο κανόνας αναφέρει ότι οι λέξεις σε -ία γράφονται με "ι", εκτός από αυτές που προέρχονται από ρήματα σε -εύω ή -εύομαι, που γράφονται με "ει".
Η λέξη "θρησκεία" προέρχεται από το "θρησκεύω" και όπως και άλλες παράγωγες λέξεις σε -εία γράφεται και αυτή με "ει", π.χ. λατρεύω - λατρεία, πολιτεύω (-ομαι) - πολιτεία, γοητεύω - γοητεία.
Η λέξη "ανεξιθρησκία" όμως προέρχεται από το
"ανέχομαι+θρήσκος" (η ιδιότητα δηλαδή του να ανέχομαι τη θρησκεία του
καθενός), δεν είναι δηλαδή παράγωγο του αρχικού "θρησκεύω", αλλά
παράγωγο του "θρήσκος", και γράφεται με "ι" όπως και πολλά άλλα
ουσιαστικά σε -ία.
Συνεπώς η θρησκεία που είναι παράγωγο του θρησκεύω γράφεται με -εια και η ανεξιθρησκία που είναι παράγωγο του θρήσκος γράφεται με -ι.
Άλλα παραδείγματα:
Ρίζα
|
Παράγωγο
|
Παράγωγο από άλλη συγγενική λέξη
|
λατρεύω
|
λατρεία
|
ειδωλολατρία (από το ειδωλολάτρης και όχι από το λατρεύω)
|
πορεύομαι
|
πορεία
|
αεροπορία (από το αεροπόρος και όχι από το πορεύομαι)
πρωτοπορία (από το πρωτοπόρος και όχι από το πορεύομαι)
|
άνδρας
|
ανδρεία
|
ανανδρία (από το άνανδρος και όχι από το άνδρας)
|
προεδρεύω
|
πρόεδρος
|
προεδρία (από το πρόεδρος και όχι από το προεδρεύω)
|