Μια ματιά στο ένδοξο παρελθόν της NASA
Η κούρσα του διαστήματος σφράγισε τον προηγούμενο αιώνα, δημιουργώντας στιγμές και εικόνες που έχουν χαραχτεί ανεξίτηλα στη συλλογική μνήμη: η εκτόξευση του Σπούτνικ, ο Γιούρι Γκαγκάριν που έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα και μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη, αλλά και ο Νηλ Άρμστρονγκ με το περίφημο «μικρό βήμα του, αλλά τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» όταν ακούμπησε στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ο ιδιότυπος αυτός αγώνας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του αντίπαλου δέους, της Σοβιετικής Ένωσης, αν και ξεκίνησε από λιγότερο ευγενή κίνητρα που είχαν να κάνουν με την ανάπτυξη διηπειρωτικών πυραύλων και την κούρσα μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων για υπεροχή, κατάφερε να συνεπάρει ολόκληρη την ανθρωπότητα και να κάνει χιλιάδες παιδιά σε κάθε γωνιά της Γης να έχουν για ινδάλματα κάτι αλλόκοτους τύπους με περίεργες στολές που αψηφούσαν το νόμο της βαρύτητας και πήγαιναν εκεί που κανείς άλλος άνθρωπος δεν είχε πριν φτάσει.
Υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ, ήταν η γνωστή σε όλους NASA. Η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος ιδρύθηκε το 1958, μόλις 3 χρόνια μετά την επίσημη έναρξη της κούρσας του διαστήματος με τις εκατέρωθεν ανακοινώσεις για εκτόξευση τεχνητών δορυφόρων. Η υπηρεσία γνώρισε μεγάλη ακμή και προχώρησε στην ανάπτυξη καινοτόμων προγραμμάτων τις δεκαετίες ’60, ’70 και ’80, με τα χρήματα να ρέουν άφθονα.
Ωστόσο, με το τέλος του ψυχρού πολέμου αλλά και εξαιτίας διάφορων ατυχημάτων, η NASA είδε τη δεκαετία του ’90 τους ετήσιους προϋπολογισμούς να συρρικνώνονται, λόγω περικοπών. Η άλλοτε κραταιά διαστημική υπηρεσία που έπαιζε σπουδαίο ρόλο στην εξερεύνηση του διαστήματος -αν όχι την καθοδηγούσε-, αναγκάστηκε να περιορίσει τα φιλόδοξα προγράμματά της (κάτι που βέβαια δεν μειώνει το έργο που εκτελούσε και συνεχίζει να εκτελεί).
Σήμερα, ανά τις ΗΠΑ υπάρχουν πολλά μέρη που θυμίζουν το ένδοξο παρελθόν της NASA. Πρόκειται για εγκαταστάσεις της υπηρεσίας στο αμερικανικό έδαφος που σήμερα έχουν αφεθεί στην ανελέητη φθορά του χρόνου.
Ένας φωτογράφος από το Ιλινόις, ο Roland Miller, ήταν και αυτός ένα από τα παιδιά που μεγάλωσαν με το όνειρο να γίνουν αστροναύτες. Η μυωπία όμως, που εμφάνισε τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το φιλόδοξο όνειρο. Παρόλα αυτά, αφιέρωσε 25 χρόνια από τη ζωή του για να επισκεφτεί και να φωτογραφήσει τοποθεσίες και εγκαταστάσεις της NASA που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως από το ’50 μέχρι το ΄80 και σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί. Με τον τρόπο αυτό ήθελε να καταγράψει την ξεχασμένη ιστορία του διαστημικού προγράμματος.
Το έργο ζωής του φέρει τον τίτλο «Abandoned In Place» («Επιτόπου Εγκαταλελειμμένα» σε ελεύθερη μετάφραση) και περιλαμβάνει εικόνες από 16 τοποθεσίες εκτόξευσης, ερευνητικές εγκαταστάσεις και μουσεία σε πολλές Πολιτείες της Αμερικής.
«Πρέπει να καταλάβετε ότι όλες αυτές οι εγκαταστάσεις εκτοξεύσεων και χώροι δοκιμών βρίσκονται σε φυλασσόμενες στρατιωτικές βάσεις ή σε εγκαταστάσεις της NASA και συνεργατών της με πολυάριθμους περιορισμούς ασφάλειας και επικίνδυνες δραστηριότητες», εξηγεί ο Roland Miller. «Δεν μπορείς να πεις στη NASA “θέλω να τριγυρίσω στις εγκαταστάσεις ασφαλείας και να τραβήξω φωτογραφίες”», συμπληρώνει. Ενδεικτικά, για να αποκτήσει πρόσβαση σε ορισμένα μέρη, χρειάστηκαν μέχρι και 2 χρόνια προσπαθειών. Το πολύχρονο έργο του μάλιστα, χρηματοδοτήθηκε εν μέρει και από το κοινό, μετά από καμπάνια στο Kickstarter.
Δείτε ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που κατέγραψε ο Roland Miller...
Η κεντρική F1 μηχανή του Saturn V στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Ο Saturn V ήταν ο πύραυλος που κατασκευάστηκε για την υποστήριξη του προγράμματος Apollo για την αποστολή ανθρώπων στη Σελήνη και αργότερα για την εκτόξευση του πρώτου αμερικανικού διαστημικού σταθμού Skylab. Χρησιμοποιήθηκε μεταξύ του 1966 και του 1973.
Δέκτες τηλεμετρίας και καταγραφείς, στο Συγκρότημα 26 στη βάση Cape Canaveral της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, που σήμερα χρησιμοποιείται ως μουσείο. Από το Συγκρότημα 26 που τέθηκε σε αχρηστία το ‘64, πραγματοποιήθηκαν εκτοξεύσεις των Juno, Jupiter και Redstone, καθώς και στο πλαίσιο των προγραμμάτων Mercury και Gemini και της αποστολής Apollo 7.
Στο Συγκρότημα 34 της ίδιας βάσης, πραγματοποιήθηκε η εκτόξευση του πυραύλου Saturn 1B για το Apollo VII. Ο πύραυλος τοποθετήθηκε ακριβώς πάνω από τον δακτύλιο της φωτογραφίας. Ο σωλήνας στο εσωτερικό του χρησιμοποιούνταν για να περιορίσει τις φλόγες που εκτόξευε η πανίσχυρη μηχανή.
Το Συγκρότημα 34 ήταν επίσης ο τόπος όπου σημειώθηκε το τραγικό δυστύχημα του Apollo 1 που στέρησε τη ζωή των Gus Grissom, Ed White και Roger Chaffee, όταν η κάψουλα που βρίσκονταν τυλίχτηκε στις φλόγες, το 1967. Στη φωτογραφία φαίνεται το Φυλάκιο της αποστολής που στέκει ενθύμιο του τραγικού συμβάντος. Στο σημείο της εκτόξευσης βρίσκεται μια μικρή πλάκα που γράφει «Ad Astra Per Aspera», «ένας δύσκολος δρόμο οδηγεί στα αστέρια».
Βρισκόμαστε και πάλι στη βάση Cape Canaveral και στο Συγκρότημα 36B, όπου βλέπουμε την Mobile Service Structure, το σταθμό απομακρυσμένου ελέγχου για την εκτόξευση του Atlas.
Στο Συγκρότημα 37, τοποθεσία εκτόξευσης των μη επανδρωμένων αποστολών Apollo, δεσπόζει και το συγκεκριμένο φυλάκιο ελέγχου απογείωσης. Οι μη επανδρωμένες αποστολές Apollo έγιναν για τον έλεγχο των πυραύλων, των διαστημικών σκαφών και των συστημάτων που μετέπειτα αξιοποιήθηκαν στον ιστορικό πύραυλο Apollo Saturn V ο οποίος μετέφερε τον πρώτο άνθρωπο στη Σελήνη…
Από τα διάφορα Συγκροτήματα στη βάση Cape Canaveral, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το 13ο, το οποίο -κατά τη διάρκεια απόρρητων αποστολών- ονομάζονταν και Συγκρότημα «Χ» . Η τοποθεσία αυτή χρησιμοποιήθηκε και για τις 5 μη επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη που στόχο είχαν τη χαρτογράφηση της επιφάνειας του δορυφόρου ώστε να επιλεγεί τόπος προσελήνωσης του Apollo. Όλοι οι σεληνιακοί δορυφόροι εκτοξεύτηκαν με τη βοήθεια του συστήματος Atlas-Agena D που προέκυψε από τους πυραύλους SM-65 Atlas. Στη φωτογραφία φαίνεται η εγκατάσταση εκτόξευσης.
Αεροδυναμική σήραγγα θαλάμου δοκιμής με μοντέλο, στο ερευνητικό κέντρο της NASA, στο Langley καθώς και διπλοί έλικες σε πραγματική κλίματα.
Από το ίδιο ερευνητικό κέντρο προέρχεται και η παραπάνω φωτογραφία που απεικονίζει το κέλυφος ενός έλικα στην αεροδυναμική σήραγγα.
Το δωμάτιο ελέγχου εκτόξευσης του Titan II ICBM, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε σε 12 αποστολές Gemini μεταξύ του 1964 και 1966, στη βάση Vandenberg της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ
Στην ίδια βάση βρίσκεται και η παραπάνω στολή χειριστή καυσίμων πυραύλου που χρησιμοποιούνταν από το ειδικευμένο προσωπικό για τον πύραυλο Titan ICBM.
Ο πίνακας του μετρητή πίεσης της μηχανής F1 του Apollo Saturn V. Βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του χώρου δοκιμών πυραύλων Boeing, στη Santa Susana της Καλιφόρνια.
Στην παραπάνω φωτογραφία δεσπόζει η εγκατάσταση όπου βρίσκονταν η μηχανή F1 του Apollo Saturn V, και βρίσκεται επίσης στο χώρο δοκιμών πυραύλων Boeing, στη Santa Susana της Καλιφόρνια
Σταθμός επικοινωνίας CAPCOM με τους αστροναύτες. Βρίσκεται στο διαστημικό κέντρο Τζόνσον που συνεχίζει να λειτουργεί σαν κέντρο επικοινωνίας για επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα, αφού ολοκληρωθεί η εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι.
Στο διαστημικό κέντρο Τζόνσον βρίσκεται επίσης και ο εντυπωσιακός ηλιακός προσομοιωτής, όπως και ο θάλαμος κενού που φαίνονται στην εικόνα. Στον ίδιο χώρο στοιχίζονται ακόμη και μια συστάδα τμημάτων του Apollo Saturn F1.
Ο ιδιότυπος αυτός αγώνας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του αντίπαλου δέους, της Σοβιετικής Ένωσης, αν και ξεκίνησε από λιγότερο ευγενή κίνητρα που είχαν να κάνουν με την ανάπτυξη διηπειρωτικών πυραύλων και την κούρσα μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων για υπεροχή, κατάφερε να συνεπάρει ολόκληρη την ανθρωπότητα και να κάνει χιλιάδες παιδιά σε κάθε γωνιά της Γης να έχουν για ινδάλματα κάτι αλλόκοτους τύπους με περίεργες στολές που αψηφούσαν το νόμο της βαρύτητας και πήγαιναν εκεί που κανείς άλλος άνθρωπος δεν είχε πριν φτάσει.
Υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ, ήταν η γνωστή σε όλους NASA. Η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος ιδρύθηκε το 1958, μόλις 3 χρόνια μετά την επίσημη έναρξη της κούρσας του διαστήματος με τις εκατέρωθεν ανακοινώσεις για εκτόξευση τεχνητών δορυφόρων. Η υπηρεσία γνώρισε μεγάλη ακμή και προχώρησε στην ανάπτυξη καινοτόμων προγραμμάτων τις δεκαετίες ’60, ’70 και ’80, με τα χρήματα να ρέουν άφθονα.
Ωστόσο, με το τέλος του ψυχρού πολέμου αλλά και εξαιτίας διάφορων ατυχημάτων, η NASA είδε τη δεκαετία του ’90 τους ετήσιους προϋπολογισμούς να συρρικνώνονται, λόγω περικοπών. Η άλλοτε κραταιά διαστημική υπηρεσία που έπαιζε σπουδαίο ρόλο στην εξερεύνηση του διαστήματος -αν όχι την καθοδηγούσε-, αναγκάστηκε να περιορίσει τα φιλόδοξα προγράμματά της (κάτι που βέβαια δεν μειώνει το έργο που εκτελούσε και συνεχίζει να εκτελεί).
Σήμερα, ανά τις ΗΠΑ υπάρχουν πολλά μέρη που θυμίζουν το ένδοξο παρελθόν της NASA. Πρόκειται για εγκαταστάσεις της υπηρεσίας στο αμερικανικό έδαφος που σήμερα έχουν αφεθεί στην ανελέητη φθορά του χρόνου.
Ένας φωτογράφος από το Ιλινόις, ο Roland Miller, ήταν και αυτός ένα από τα παιδιά που μεγάλωσαν με το όνειρο να γίνουν αστροναύτες. Η μυωπία όμως, που εμφάνισε τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το φιλόδοξο όνειρο. Παρόλα αυτά, αφιέρωσε 25 χρόνια από τη ζωή του για να επισκεφτεί και να φωτογραφήσει τοποθεσίες και εγκαταστάσεις της NASA που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως από το ’50 μέχρι το ΄80 και σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί. Με τον τρόπο αυτό ήθελε να καταγράψει την ξεχασμένη ιστορία του διαστημικού προγράμματος.
Το έργο ζωής του φέρει τον τίτλο «Abandoned In Place» («Επιτόπου Εγκαταλελειμμένα» σε ελεύθερη μετάφραση) και περιλαμβάνει εικόνες από 16 τοποθεσίες εκτόξευσης, ερευνητικές εγκαταστάσεις και μουσεία σε πολλές Πολιτείες της Αμερικής.
«Πρέπει να καταλάβετε ότι όλες αυτές οι εγκαταστάσεις εκτοξεύσεων και χώροι δοκιμών βρίσκονται σε φυλασσόμενες στρατιωτικές βάσεις ή σε εγκαταστάσεις της NASA και συνεργατών της με πολυάριθμους περιορισμούς ασφάλειας και επικίνδυνες δραστηριότητες», εξηγεί ο Roland Miller. «Δεν μπορείς να πεις στη NASA “θέλω να τριγυρίσω στις εγκαταστάσεις ασφαλείας και να τραβήξω φωτογραφίες”», συμπληρώνει. Ενδεικτικά, για να αποκτήσει πρόσβαση σε ορισμένα μέρη, χρειάστηκαν μέχρι και 2 χρόνια προσπαθειών. Το πολύχρονο έργο του μάλιστα, χρηματοδοτήθηκε εν μέρει και από το κοινό, μετά από καμπάνια στο Kickstarter.
Δείτε ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που κατέγραψε ο Roland Miller...
Η κεντρική F1 μηχανή του Saturn V στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Ο Saturn V ήταν ο πύραυλος που κατασκευάστηκε για την υποστήριξη του προγράμματος Apollo για την αποστολή ανθρώπων στη Σελήνη και αργότερα για την εκτόξευση του πρώτου αμερικανικού διαστημικού σταθμού Skylab. Χρησιμοποιήθηκε μεταξύ του 1966 και του 1973.
Δέκτες τηλεμετρίας και καταγραφείς, στο Συγκρότημα 26 στη βάση Cape Canaveral της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, που σήμερα χρησιμοποιείται ως μουσείο. Από το Συγκρότημα 26 που τέθηκε σε αχρηστία το ‘64, πραγματοποιήθηκαν εκτοξεύσεις των Juno, Jupiter και Redstone, καθώς και στο πλαίσιο των προγραμμάτων Mercury και Gemini και της αποστολής Apollo 7.
Στο Συγκρότημα 34 της ίδιας βάσης, πραγματοποιήθηκε η εκτόξευση του πυραύλου Saturn 1B για το Apollo VII. Ο πύραυλος τοποθετήθηκε ακριβώς πάνω από τον δακτύλιο της φωτογραφίας. Ο σωλήνας στο εσωτερικό του χρησιμοποιούνταν για να περιορίσει τις φλόγες που εκτόξευε η πανίσχυρη μηχανή.
Το Συγκρότημα 34 ήταν επίσης ο τόπος όπου σημειώθηκε το τραγικό δυστύχημα του Apollo 1 που στέρησε τη ζωή των Gus Grissom, Ed White και Roger Chaffee, όταν η κάψουλα που βρίσκονταν τυλίχτηκε στις φλόγες, το 1967. Στη φωτογραφία φαίνεται το Φυλάκιο της αποστολής που στέκει ενθύμιο του τραγικού συμβάντος. Στο σημείο της εκτόξευσης βρίσκεται μια μικρή πλάκα που γράφει «Ad Astra Per Aspera», «ένας δύσκολος δρόμο οδηγεί στα αστέρια».
Βρισκόμαστε και πάλι στη βάση Cape Canaveral και στο Συγκρότημα 36B, όπου βλέπουμε την Mobile Service Structure, το σταθμό απομακρυσμένου ελέγχου για την εκτόξευση του Atlas.
Στο Συγκρότημα 37, τοποθεσία εκτόξευσης των μη επανδρωμένων αποστολών Apollo, δεσπόζει και το συγκεκριμένο φυλάκιο ελέγχου απογείωσης. Οι μη επανδρωμένες αποστολές Apollo έγιναν για τον έλεγχο των πυραύλων, των διαστημικών σκαφών και των συστημάτων που μετέπειτα αξιοποιήθηκαν στον ιστορικό πύραυλο Apollo Saturn V ο οποίος μετέφερε τον πρώτο άνθρωπο στη Σελήνη…
Από τα διάφορα Συγκροτήματα στη βάση Cape Canaveral, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το 13ο, το οποίο -κατά τη διάρκεια απόρρητων αποστολών- ονομάζονταν και Συγκρότημα «Χ» . Η τοποθεσία αυτή χρησιμοποιήθηκε και για τις 5 μη επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη που στόχο είχαν τη χαρτογράφηση της επιφάνειας του δορυφόρου ώστε να επιλεγεί τόπος προσελήνωσης του Apollo. Όλοι οι σεληνιακοί δορυφόροι εκτοξεύτηκαν με τη βοήθεια του συστήματος Atlas-Agena D που προέκυψε από τους πυραύλους SM-65 Atlas. Στη φωτογραφία φαίνεται η εγκατάσταση εκτόξευσης.
Αεροδυναμική σήραγγα θαλάμου δοκιμής με μοντέλο, στο ερευνητικό κέντρο της NASA, στο Langley καθώς και διπλοί έλικες σε πραγματική κλίματα.
Από το ίδιο ερευνητικό κέντρο προέρχεται και η παραπάνω φωτογραφία που απεικονίζει το κέλυφος ενός έλικα στην αεροδυναμική σήραγγα.
Το δωμάτιο ελέγχου εκτόξευσης του Titan II ICBM, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε σε 12 αποστολές Gemini μεταξύ του 1964 και 1966, στη βάση Vandenberg της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ
Στην ίδια βάση βρίσκεται και η παραπάνω στολή χειριστή καυσίμων πυραύλου που χρησιμοποιούνταν από το ειδικευμένο προσωπικό για τον πύραυλο Titan ICBM.
Ο πίνακας του μετρητή πίεσης της μηχανής F1 του Apollo Saturn V. Βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του χώρου δοκιμών πυραύλων Boeing, στη Santa Susana της Καλιφόρνια.
Στην παραπάνω φωτογραφία δεσπόζει η εγκατάσταση όπου βρίσκονταν η μηχανή F1 του Apollo Saturn V, και βρίσκεται επίσης στο χώρο δοκιμών πυραύλων Boeing, στη Santa Susana της Καλιφόρνια
Σταθμός επικοινωνίας CAPCOM με τους αστροναύτες. Βρίσκεται στο διαστημικό κέντρο Τζόνσον που συνεχίζει να λειτουργεί σαν κέντρο επικοινωνίας για επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα, αφού ολοκληρωθεί η εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι.
Στο διαστημικό κέντρο Τζόνσον βρίσκεται επίσης και ο εντυπωσιακός ηλιακός προσομοιωτής, όπως και ο θάλαμος κενού που φαίνονται στην εικόνα. Στον ίδιο χώρο στοιχίζονται ακόμη και μια συστάδα τμημάτων του Apollo Saturn F1.
Περισσότερα θέματα για το διάστημα εδώ.