Αρχικά αν κάποιος ακούσει τα κάλαντα της πρωτοχρονιάς δεν βγάζει νόημα από τα λεγόμενά τους. Τι συνέβη άραγε;
Η ιστορία χάνεται στο βάθος των αιώνων και μας πάει πίσω στην βυζαντινή αυτοκρατορία. Στην βυζαντινή αυτοκρατορία οι απλοί πολίτες κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης δεν επιτρέπονταν να απευθύνουν τον λόγο στην αυτοκρατορική οικογένεια παρά μόνο για ευχές στις διάφορες γιορτές της χριστιανοσύνης. Ενας νέος λοιπόν εκείνη την εποχή είχε ερωτευθεί σφόδρα μια νεαρά μέλος της αυτοκρατορικής οικογένειας και μην έχοντας άλλο τρόπο να της εκφράσει τον έρωτά του έφτιαξε ένα τραγούδι που περιείχε αφενός στίχους με θρησκευτικό περιεχόμενο και αφετέρου στίχους έκδήλωσης του έρωτά του.
Έτσι λοιπόν αν πάρουμε τα κάλαντα αναλύονται ως εξής
Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά (θρησκευτικός στίχος)
Ψηλή μου δέντρο λιβανιά (εσύ δηλαδή που είσαι ψηλή σαν δέντρο)
και αρχή καλός μας χρόνος (θ.ευχετικός σ.)
εκκλησιά με το άγιο θόλος (εσύ που είσαι όμορφη σαν εκκλησιά με τον τρούλο της)
Αρχή που βγήκε ο Χριστός, Άγιος και πνευματικός (θ.σ.)
στη γη να περπατήσεις και να μας καλοκαρδήσεις (βγες έξω από το παλάτι να περπατήσεις για να ευφρανθούμε όταν σε δούμε)
Άγιος Βασίλης έρχεται (θ.σ.)
και δεν μας καταδέχεται (δεν καταδέχεται να του μιλήσει η κοπέλα)
από την Καισαρεία (θ.σ.)
συ είσαι αρχόντισσα κυρία (εσύ ανήκεις στην αυτοκρατορική οικογένεια)
Βαστάει εικόνα και χαρτί (θ.σ.)
ζαχαροκάντιο ζυμωτή (είναι γλυκιά σαν κάποιο παραδοσιακό γλύκισμα)
χαρτί και καλαμάρι (αναφέρεται στο Μέγα Βασίλειο και την ενασχόλησή του με τα γράμματα)
δες και με το παλικάρι (δεσποινίδα ρίξε μια ματιά σε μενα το παλικάρι)
Το καλαμάρι έγραφε την μοίρα του την έλεγε
και το χαρτί ομίλει Άγιε μου, Άγιε μου καλέ Βασίλη (εδώ περιπλέκει την ακολουθία που είχε παραπάνω και εννοεί πως το καλαμάρι έγραφε την μοίρα του ερωτοχτυπημένου νέου, δηλαδή ότι ούτως ή άλλως είναι ατελέσφορη η προσπάθεια του νέου ενώ το χαρτί δηλαδή τα συγγράμματα μιλούν από μόνα τους για την εκκλησιαστική προσωπικότητα του Βασιλείου)
Αυτό λοιπόν το βυζαντινό τραγουδάκι έμεινε ως τις μέρες μας ως παράδοση που διατηρήθηκε από στόμα σε στόμα αλλά η ιστορία ξεχάστηκε στα βάθη των αιώνων.
Περισσότερα χριστουγεννιάτικα θέματα εδώ.