Η σχολική τάξη είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας και σε αυτήν ανέκαθεν υπάρχουν συγκεκριμένοι, σχεδόν στερεοτυπικοί, χαρακτήρες. Θα θυμάστε και εσείς από τα μαθητικά σας χρόνια ότι στην τάξη σας υπήρχε πάντα ο Καπετάν Φασαρίας που ξεσήκωνε τους πάντες, ο Αγαπημένος του δασκάλου που καθόταν πάντα στο πρώτο θρανίο, μπροστά από την έδρα, αλλά και ο Ξερόλας που δεν σταμάταγε να σηκώνει με μανία χέρι σε κάθε μάθημα!
Περισσότερα θέματα για τα σχολεία εδώ.
Οι παιδοψυχολόγοι λένε πως στο επίκεντρο όλων αυτών των ρόλων βρίσκεται η έμφυτη επιθυμία του παιδιού για προσοχή. Η ατέρμονη ανάγκη να νιώθει ξεχωριστό και μοναδικό, να εκτιμάται και να αποτελεί μέρος της κοινωνικής ομάδας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, περί τα 5 έτη τους τα παιδιά ανακαλύπτουν ποιες συμπεριφορές κερδίζουν την προσοχή των άλλων και τις χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν έναν κοινωνικό ρόλο μέσα στην τάξη, ο οποίος επηρεάζει τα πάντα, από το πώς θα αποκτήσουν γνώσεις μέχρι το πόσο εύκολα θα κάνουν φίλους.
Τελικά, βέβαια, λένε οι ειδικοί, τα παιδιά είναι αυτά που είναι και όποιον «ρόλο» κι αν αναλάβουν, αυτός θα έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του. Θέλετε να ανακαλύψετε το «προφίλ» του δικού σας παιδιού στην τάξη;
Ο Ξερόλας
Έχει απορίες για οτιδήποτε, έχει απάντηση για όλα και είναι λίγο επιδειξίας.
Τα «καλά» νέα: Οι Ξερόλες είναι καλοί στο να απορροφούν και να μοιράζονται πληροφορίες, ενώ η συμπεριφορά τους αποτελεί ένδειξη ότι έχουν μεγαλώσει σε μία οικογένεια που η εκπαίδευση εκτιμάται.
Τα «κακά» νέα: Τα παιδιά αυτά πολύ συχνά κομπάζουν για τις γνώσεις τους, ενώ στην προσπάθειά τους να απαντούν εκείνα σε όλες τις ερωτήσεις του δασκάλου (τις φωνάζουν πριν καν σηκώσουν το χέρι), συχνά απορροφούν την ενέργεια των πιο «μαζεμένων» παιδιών και τα «μπλοκάρουν».
Ο ρόλος του γονιού: Καλό είναι να τους εξηγήσετε ότι οι ρόλοι τους στο σχολείο είναι να είναι καλοί μαθητές και να έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους. Και με τη συμπεριφορά αυτή είναι πολύ πιθανό να μην έχουν. Μπορείτε, μάλιστα, να μιλήσετε με τον δάσκαλο του παιδιού και να του πείτε να του αναθέσει κάποιες παραπάνω αρμοδιότητες που θα απορροφήσουν κάμποση από την ενέργειά του, καθώς και να του διδάξει λίγη μετριοφροσύνη.
Ο Δημοφιλής
Τον καλούν σε όλα τα σπίτια για παιχνίδι, μετά το σχολείο. Είναι γεννημένος αρχηγός και όλοι επιζητούν την παρέα και την αποδοχή του.
Τα «καλά» νέα: Ο Δημοφιλής μαθητής δεν χρειάζεται να προσπαθήσει για να κάνει φίλους. Έχει το χάρισμα να γίνεται αποδεκτός από κάθε παρέα και να νιώθει άνετα όταν μιλά δημόσια.
Τα «κακά» νέα: Μπορεί να χρησιμοποιήσει τη «δύναμή» του για να βάλει κάποια παιδιά στο περιθώριο ή να τα μεταχειρίζεται.
Ο ρόλος του γονιού: Παροτρύνετε την κοινωνική ζωή του παιδιού σας χωρίς να τον χρίζετε Βασιλιά στις σχέσεις του. Εξηγήστε του πώς να χρησιμοποιεί το πρεστίζ του για να γίνεται φίλος με τα νέα παιδιά στο σχολείο, ώστε να μη νιώθουν αποξενωμένα, και να απαρνείται τις κλίκες. Και μην ξεχνάτε να του θυμίζετε πως δεν θα έρχονται όλα πάντα εύκολα στη ζωή του. Μάλιστα, δοκιμάστε να τον φέρνετε σε επαφή με παιδιά που είναι καλύτερα από το παιδί σας σε διάφορους τομείς, για να μάθει ότι υπάρχουν και καλύτεροι από αυτόν και δεν θα είναι πάντα στο προσκήνιο.
Ο Καπετάν Φασαρίας
Κάνει σχεδόν κάθε μέρα την τάξη άνω-κάτω και η μεγαλύτερη χαρά του είναι να κάνει τους άλλους να γελούν!
Τα «καλά» νέα: Τα παιδιά αυτά χρησιμοποιούν τον δυναμισμό και την αίσθηση του χιούμορ τους για να κάνουν νέους φίλους, να εκτονώσουν τεταμένες καταστάσεις και να γίνονται η ψυχή της παρέας. Όλες αυτές είναι αρετές πολύτιμες για τη μετέπειτα ζωή τους.
Τα «κακά» νέα: Κάποιες φορές μπορεί το θάρρος του παιδιού σας να γίνεται θράσος και να καταλήγει να κοροϊδεύει τα άλλα παιδιά ή και τον δάσκαλο. Επίσης, μπορεί με τη στάση του αυτή να θέλει να αποκρύψει το γεγονός ότι δυσκολεύεται με το σχολείο ή ότι, επειδή καταλαβαίνει τα πάντα με την πρώτη, βαριέται θανάσιμα.
Ο ρόλος του γονιού: Η ορμή του παιδιού αυτού δύσκολα καταπνίγεται. Με τη βοήθεια του δασκάλου, λοιπόν, μπορείτε να βρείτε άλλους τρόπους για να εκλύει την ενέργειά του, χωρίς να δημιουργεί αναταραχή στην τάξη. Για παράδειγμα, μπορεί να παίρνει παρουσίες κάθε πρωί με τον δικό του θεατρικό τρόπο ή πριν το μάθημα να λέει ένα ανέκδοτο. Μετά το σχολείο, όμως, μην ξεχνάτε να του λέτε πότε μπορεί ή δε μπορεί να κάνει αστεία. Και μην του χαρίζεστε κάθε φορά που ξεπερνά τα όρια. Αντίθετα, σταματήστε το και πείτε του πως δεν θα του μιλήσετε μέχρι η συμπεριφορά του να είναι αποδεκτή.
Ο Πολυλογάς
Έχει επικοινωνιακό χάρισμα! Το παιδί σας μπορεί να μιλά για ώρες για οτιδήποτε, από τη νέα ταινία των Στρουμφ μέχρι τον σκύλο του και το μάθημα βιολιού.
Τα «καλά» νέα: Είναι παιδιά κατά κανόνα αρεστά σε όλους, ενώ δημιουργούν καλές σχέσεις ακόμα και με τα λιγότερο κοινωνικά παιδιά.
Τα «κακά» νέα: Τους είναι τόσο δύσκολο να σταματήσουν να μιλάνε που μπορεί ενίοτε να δημιουργούν πρόβλημα στην τάξη, στους υπόλοιπους μαθητές που προσπαθούν να συγκεντρωθούν και στον δάσκαλο που εκνευρίζεται.
Ο ρόλος του γονιού: Μην επιχειρήσετε να σωπάσετε το παιδί σας, αλλά θέστε κάποιους βασικούς κανόνες, όπως το να ακούει και να μην διακόπτει κάποιον όταν μιλάει. Επίσης, σκεφτείτε να δώσετε μία διέξοδο στο φλύαρο παιδί σας, όπως π.χ. μαθήματα τραγουδιού ή θεάτρου. Εξηγήστε στο παιδί όταν δεν είναι κακό να μιλά, αρκεί να το κάνει με μέτρο και συμφωνήστε, αν χρειάζεται, σε κάποιο «σήμα» (π.χ. μία κίνηση του χεριού σας) που θα του υποδεικνύει πότε έχει ξεπεράσει τα όρια.
Ο Αγαπημένος του δασκάλου
Θέλει πάντα να ευχαριστεί τους άλλους, ιδιαίτερα τους ενήλικες, με το να τα πηγαίνει καλά στο σχολείο και να βοηθά στην τάξη. Στο σπίτι, βέβαια, μπορεί να μην δείχνει την ίδια προσπάθεια.
Τα «καλά» νέα: Όλοι οι δάσκαλοι θέλουν μαθητές σαν το παιδί σας για να κάνουν πιο εύκολα και ευχάριστα την δουλειά τους.
Τα «κακά» νέα: Το παιδί αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και σε περίπτωση που κάποιος «μεγάλος» το αποδοκιμάζει να ξεσπά σε κλάματα. Ένας χαμηλός βαθμός, μάλιστα, μπορεί να το αποκαρδιώσει.
Ο ρόλος του γονιού: Συγχαρείτε το παιδί σας για τη σκληρή του προσπάθεια και μην το αγχώνετε για τα επικείμενα τεστ. Διαβεβαιώστε το ότι εσείς το αγαπάτε ανεξάρτητα με το πόσο αρεστό είναι στον δάσκαλο ή με το πόσο καλούς βαθμούς παίρνει και εξηγήστε ότι το σημαντικότερο είναι να μαθαίνει στο σχολείο όσο το δυνατό περισσότερα.