Ζητήθηκε από άτομα διάφορων ηλικιών, επαγγελμάτων και μορφωτικού επιπέδου να δουν και να σχολιάσουν πέντε φωτογραφίες ατόμων, λέγοντάς μας ποια θα ήταν η πρώτη τους σκέψη αν τους έβλεπαν τυχαία στο δρόμο, χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για αυτούς.
Τα πέντε άτομα των φωτογραφιών είναι όλοι τους είτε Έλληνες δεύτερης γενιάς, είτε μετανάστες που ζουν και εργάζονται χρόνια στην Ελλάδα, έχοντας αφομοιωθεί στην κουλτούρα και τον τρόπο ζωής της χώρας. Τα στοιχεία που λάβαμε υπόψη μας δεν ήταν μόνο το φύλο και το χρώμα του δέρματος, αλλά και τα επαγγέλματά τους και η γενικότερη εμφάνισή τους, καθώς και το γεγονός πως κάποιοι μπορούν κάλλιστα να περάσουν για Έλληνες. Ακόμα και ο αντίστροφος ρατσισμός, παραμένει ένα είδος ρατσισμού.
Τα άτομα που ρωτήσαμε και τις απαντήσεις των οποίων θα διαβάσετε παρακάτω είναι οι εξής:
- Γιώργος, 22 χρονών, φοιτητής
- Παναγιώτα, 31 χρονών, Systems Administrator
- Μυρτώ, 38 ετών, μεταφράστρια
- Πέτρος, 61 χρονών, συνταξιούχος καθηγητής Λυκείου
- Κωνσταντίνος, 36 χρονών, ιδιωτικός υπάλληλος
- Ηλίας, 32 χρονών, δημοσιογράφος
------------------
1.
Η πρώτη εντύπωση:
- Γιώργος: Είναι tattoo artist, πιθανότατα από την Ρωσία ή κάπου εκεί γύρω.
- Παναγιώτα: Κορεάτισσα, μάλλον δικηγόρος.
- Μυρτώ: Είναι από κάποια χώρα του πρώην ανατολικού μπλοκ και εργάζεται ως μοντέλο.
- Πέτρος: Μάλλον αισθητικός ή πωλήτρια οίκου καλλυντικών. Μου μοιάζει για Ισπανίδα.
- Κωνσταντίνος: 24χρονη, πολύ πιθανόν από βορειοανατολική Ευρώπη. Θα μπορούσε να εργάζεται ως μοντέλο ή μπαργούμαν.
- Ηλίας: Πολύ παράξενο σχήμα προσώπου, τρομερό βλέμμα, με ανησυχεί όμως το πόσο αδύνατη μοιάζει. Θα μπορούσε, δυστυχώς, να είναι θύμα trafficking.
Η πραγματικότητα:
Η Αλεξάνδρα Χρυσίδη είναι από την Ευπατόρια Κριμαίας Ρωσίας και είναι 34 ετών. Έχει μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Ρώσο. Ζει στην Ελλάδα και εργάζεται ως graphic designer.------------------
2.
Η πρώτη εντύπωση:
- Γιώργος: Φιλιππινέζος, μάλλον ασχολείται με κάτι παράνομο.
- Παναγιώτα: Μου μοιάζει για μεσίτης, λογικά από την Λατινική Αμερική.
- Μυρτώ: Έλληνας με ασιατική καταγωγή που μάλλον εργάζεται σε κλαμπ.
- Πέτρος: Μου κάνει για Μεξικάνος booker
- Κωνσταντίνος: Τριαντάρης λατινοαμερικάνος που όμως μεγάλωσε στην Ελλάδα. Ίσως να εργάζεται σε κάτι σχετικό με την τεχνολογία.
- Ηλίας: Αυτός μου θυμίζει τον Psy. Και τους περισσότερους από τους Φιλιππινέζους που μένουν στη γειτονιά μου στο Παγκράτι. Περνάς έξω από τα σπίτια τους και ακούς δυνατά μουσική ή παιδικές φωνές. Αν ρίξεις μια ματιά από το παράθυρο, μπορείς να δεις και είκοσι μαζεμένους σε ένα σαλόνι, να τρώνε και να διασκεδάζουν.
Η πραγματικότητα:
Ο Καίσαρ Βασίλειος Βρεττός Ραμίρεζ-Ντομίγκεζ είναι από το Μεξικό. Είναι 35 ετών. Έχει αποφοιτήσει από την ΑΣΚΤ ως εικαστικός. Ζει στην Ελλάδα και εργάζεται ως User Interface Designer και Art Director σε διάφορες εταιρείες.------------------
3.
Η πρώτη εντύπωση:
- Γιώργος: Ελληνίδα σίγουρα, μάλλον δευτεροετής φοιτήτρια ανθρωπολογίας.
- Παναγιώτα: Μοιάζει με Γαλλίδα που ασχολείται με κάτι σχετικό με το design, γραφίστρια ή και διακοσμήτρια εσωτερικών χώρων.
- Μυρτώ: Ελληνίδα φοιτήτρια, κατά πάσα πιθανότητα.
- Πέτρος: Ελληνίδα φοιτήτρια.
- Κωνσταντίνος: 23χρονη που θα μπορούσε να κατάγεται από οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης και όχι μόνο. Σπουδάζει στην Ελλάδα, ίσως στον τομέα των ΜΜΕ ή των Κοινωνικών Επιστημών.
- Ηλίας: Ωραία μάτια. Και ωραίο χαμόγελο. Θα μπορούσε να είναι φοιτήτρια ή και καθηγήτρια γαλλικών.
Η πραγματικότητα:
Η Αναστασία Πλίσκο είναι από τη Χερσών της Ουκρανίας. Είναι 22 ετών. Ζει στην Ελλάδα και εργάζεται ως γραφίστρια και digital designer.------------------
4.
Η πρώτη εντύπωση:
- Γιώργος: Βρετανό-Νιγηριανός που ασχολείται επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο.
- Παναγιώτα: Θα μπορούσε να είναι Αφρικανός μουσικός που παίζει έθνικ.
- Μυρτώ: Μουσικός από την Αφρική, κλισέ αλλά αυτό μου βγάζει.
- Πέτρος: Μάλλον Γάλλος δεύτερης γενιάς, μπορεί DJ μπορεί και ράπερ.
- Κωνσταντίνος: Γύρω στα 25, με αφρικανικές ρίζες. Πιθανόν να εργάζεται και να συναναστρέφεται μόνο με ομοεθνούς του.
- Ηλίας: Αυτός ο τύπος μοιάζει πάρα πολύ με έναν φετινό μπασκετμπολίστα της ΑΕΚ, τον Μαλίκ Χέρστον. Τώρα που τον ξαναβλέπω, φέρνει λίγο και σε Ice Cube.
Η πραγματικότητα:
O Νίκος Οντουμπιτάν είναι από τη Νιγηρία. Είναι 33 χρονών. Ζει στην Ελλάδα και εργάζεται ως Εκτελεστικός διευθυντής στην ΜΚΟ Generation 2.0 for Right, Equality & Diversity.------------------
5.
Η πρώτη εντύπωση:
- Γιώργος: Συγγραφέας «ελαφρών» μυθιστορημάτων, μάλλον από το Περού.
- Παναγιώτα: Θα μπορούσε να είναι γιατρός από την Κορέα.
- Μυρτώ: Είναι είτε από εδώ είτε από τη Λατινική Αμερική. Ίσως είναι καθηγήτρια.
- Πέτρος: Αμερικανίδα φιλόλογος που βρίσκεται εδώ για κάποιο συνέδριο ή για διακοπές.
- Κωνσταντίνος: Γύρω στα 50, πιθανότατα από Σιγκαπούρη ή Φιλιππίνες. Μορφωμένη, ίσως παντρεμένη με Έλληνα. Δεν εργάζεται ή απασχολείται σε μια καλή θέση συμφερόντων της χώρας της.
- Ηλίας: Θα μπορούσε να είναι καθηγήτρια Αγγλικών. Έτσι είναι όλες οι καθηγήτριες Αγγλικών. Χαμογελαστές, καλλονές στα νιάτα τους και πολύ όμορφες ακόμη.
Η πραγματικότητα:
Η Elia Ramirez είναι από το Μεξικό. Είναι 75 χρονών. Ζει στην Ελλάδα και εργάζεται ως κοινωνιολόγος.
--------
Η έρευνα στην οποία βασίστηκε το πείραμα
Το Center for WorkLife Law του Πανεπιστημίου της California διεξήγαγε πρόσφατα μια έρευνα χρηματοδοτούμενη από το National Science Foundation, με σκοπό να ανακαλύψει περισσότερα για τα στερεότυπα που κρύβουμε -ή δεν κρύβουμε και ιδιαίτερα- όλοι μέσα μας και τα οποία συνήθως γίνονται κομμάτι του DNA μας από πολύ μικρή ηλικία. Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν, για να το θέσουμε ευγενικά, αποθαρρυντικά.
Σε γενικές γραμμές η έρευνα -με το όνομα «Double Jeopardy? Gender Bias Against Women of Color in Science» (Διπλό ρίσκο; Η φυλετική προκατάληψη ενάντια σε γυναίκες με διαφορετικό χρώμα δέρματος στην επιστήμη)- αποκάλυψε πως το 100% των επιστημόνων που έλαβαν μέρος στο πείραμα (60 στον αριθμό) έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με προκαταλήψεις και διακρίσεις.
Χαρακτηριστικά, οι Αφροαμερικανές και Λατίνες επιστήμονες δήλωσαν πως πολύ συχνά τις περνούν για καθαρίστριες. Περισσότερα από τα 3/4 των Αφροαμερικανών γυναικών επιστημόνων που εξετάστηκαν από τους ερευνητές (500 μέσω online έρευνας και 60 μέσω αναλυτικών συνεντεύξεων) ανέφεραν πως αναγκάζονται να παρέχουν αποδείξεις των επαγγελματικών τους αρμοδιοτήτων και ικανοτήτων ξανά και ξανά. Και, φυσικά, η ατάκα «γύρνα στην κουζίνα σου και σταμάτα να μας κλέβεις τις επαγγελματικές ευκαιρίες» είναι κάτι που έχουν ακούσει οι περισσότερες, πάνω από μία φορά.
Η άγνοια και η προκατάληψη ως δικαιολογία
Ζούμε σε μια εποχή που παρά τα τεράστια επιτεύγματά της σε κάθε τομέα που αφορά τον άνθρωπο και ό,τι σχετίζεται με αυτόν, η υποτίμηση και απαξίωση του ίδιου του ατόμου όχι μόνο δεν έχει εξαφανιστεί, όπως θα έπρεπε, αλλά διογκώνεται απειλητικά κάθε στιγμή που περνάει. Από το χρώμα του δέρματος, το φύλο και την σεξουαλική ταυτότητα κάποιου μέχρι τα κιλά του, την ηλικία του και τα ρούχα που φοράει, ο ρατσισμός είναι εκεί για να του φορέσει την ανάλογη ταμπέλα. Πολλές φορές βγαίνει από μέσα μας ασυναίσθητα και το χειρότερο είναι πως δεν μπορούμε καν να τον αναγνωρίσουμε. Για παράδειγμα μπορεί να καταδικάζεις το bullying στα παχύσαρκα άτομα, τη στιγμή όμως που θα πεις για μια κοπέλα (που τυγχάνει να είναι αδύνατη από φυσικού της) «απαίσια εικόνα, ας της δώσει κάποιος να φάει», συγγνώμη, αλλά γίνεσαι αυτόματα ένας από αυτούς που κατακρίνεις.
«Ο ρατσισμός είναι έγκλημα» δήλωσε ο Συνήγορος του Πολίτη πρόσφατα. «Οι προκαταλήψεις και ο φόβος δεν αποτελούν δικαιολογία. Άνθρωποι με αναπηρία, ηλικιωμένοι, με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό ή ταυτότητα φύλου, με άλλη καταγωγή, χρώμα ή θρησκεία, είναι απλώς διαφορετικοί, και είναι όλοι άνθρωποι. Ρατσισμός είναι να μην αντέχεις τον διαφορετικό. Τόσο απλά». Και είναι, αλήθεια, τόσο απλό.
Περισσότερα θέματα για τον ρατσισμό εδώ.