Τι είναι θυμός;
Μια λεπτομερέστερη κατανόηση της φύσης του θυμού και του ρόλου που παίζει στις αντιδράσεις μας απέναντι στις απειλές μπορεί να βοηθήσει να εξηγήσουμε γιατί δεν είναι αναγκαίο να υποκύπτουμε στις εχθρικές παρορμήσεις μας στις περισσότερες καταστάσεις.
Γράφει ο καθηγητής Ψυχιατρικής και συγγραφέας, Άαρον Μπεκ
Παρόμοια συναισθήματα με εκείνα της σεξουαλικής διέγερσης
Το συναίσθημα του θυμού συμπεριλαμβάνει ένα αίσθημα πίεσης να κάνουμε κάτι, κάπως ανάλογο με τις εσωτερικές πιέσεις που νιώθουμε όταν βρισκόμαστε σε σεξουαλική διέγερση. Και όπως με τη σεξουαλική διέγερση η ένταση συνεχίζει να επιμένει έως ότου ολοκληρωθεί η καταναλωτική πράξη που την ανακουφίζει.
Στην περίπτωση της εχθρικότητας και της σεξουαλικής υπερδιέγερσης η κατανάλωση προκαλεί όχι μόνο ένα αίσθημα ικανοποίησης από την ένταση αλλά και μια γενική ικανοποίησης από την ένταση αλλά και μια γενική ικανοποίηση και εξαφάνιση της αρχικής παρόρμησης.
Με μια έννοια ο θυμός και ο σεξουαλικός ερεθισμός λειτουργούν ως καταλύτες που προωθούν συγκεκριμένες πράξει;. Τα συναισθήματα όμως αποτελούν ένα προοίμιο και όχι ένα συστατικό μέρος αυτών των συμπεριφορών, όπως ακριβώς η πείνα μας οδηγεί στο τι να φάμε αν και δεν αποτελεί συστατικό μέρος της κατανάλωση της τροφής.
Θυμός και επιθετικότητα
Ο όρος θυμός χρησιμοποιείται συχνά χωρίς ιδιαίτερη ακρίβεια για να αναφερθεί στην όλη διαδικασία των αρνητικών συναισθημάτων, της κινητοποίησης για σύγκρουση και την τελική σύγκρουση. Η έκφραση «εξέφρασε τον θυμό σου» για παράδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει ένα σενάριο κατά το οποίο το δυσαρεστημένο άτομο επιτίθεται σε εκείνον που του προκάλεσε τη δυσαρέσκεια. Η λέξη θυμός ανταποκρίνεται περισσότερο σε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα παρά στις βίαιες πράξεις που σχετίζονται με αυτό. Πιστεύω και εγώ πως ο θυμός, στο μεγαλύτερο μέρος του αντιμετωπίζεται καλύτερα με την κατανόησή του παρά με την έκφρασή του μέσα από τη δράση.
Πώς λειτουργεί ο θυμός;
Το συναίσθημα από μόνο του αποτελείται από τα χαρακτηριστικά της δυσαρέσκειας και του εκνευρισμού. Οι αισθήσεις που προέρχονται από την κινητοποίηση του μυϊκού συστήματος και του αυτόνομου νευρικού συστήματος – απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης, επιταχυνόμενοι σφυγμοί, τεταμένοι μύες, αναμειγνύονται με συναισθήματα θυμού και μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθούν από αυτά. Η σωματική κινητοποίηση προσθέτει ένα αίσθημα υπερέντασης. Αυτό όμως το ίδιο συναίσθημα παρατηρείται επίσης όταν ένα άτομο κινητοποιείται είτε για να ανταγωνιστεί, να ασκηθεί είτε να επιτεθεί και δεν σχετίζεται απαραίτητα με το θυμό.
Ως μέρος της πρωτόγονης δράσης, πάλης- φυγής η εχθρικότητα έχει τις ρίζες της στους πιο βασικούς μηχανισμούς επιβίωσης. Όμως στη σύγχρονη ζωή η ανταπόκριση σε αυτή την πρωτόγνωρη ανταπόκριση μπορεί να είναι καταστροφική.
Ένα τεστ για το θυμό; Πόσο εύκολα θυμώνετε ;
Για να καταλάβετε πόσο θυμωμένοι είστε, ελέγξτε κατά πόσον ταιριάζουν οι συμπεριφορές ή οι σκέψεις που περιγράφονται στη συνέχεια, σε όσα σκεφθήκατε ή κάνατε την τελευταία εβδομάδα, αλλά και με ποια συχνότητα συνέβησαν αυτά. Στη συνέχεια, γράψτε δίπλα σε κάθε λέξη έναν βαθμό από το 0 έως 4 ως εξής:
0 = Λάθος
1 = Κάπως σωστό
2= Μετρίως σωστό
3 = Πολύ σωστό
4 = Εντελώς σωστό
Λέξη
Θυμωμένος
Πικραμένος
Επαναστάτης
Εκδικητικός
Εξαπατημένος
Ενοχλημένος
Έξαλλος
Χολωμένος
Κακόκεφος
Έτοιμος για μάχη
Έτοιμος να ουρλιάξω
Σύγχυση
Απογοήτευση
Εάν έχετε αρκετές βαθμολογίες 2, 3 και 4, μπορεί να χρειάζεστε επαγγελματική βοήθεια για να μάθετε να χειρίζεστε τον θυμό σας με πιο υγιή τρόπο.
Περισσότερα ψυχολογικά τεστ εδώ.