Μια από τις πιο άβολες στιγμές των γονιών με παιδιά νηπιακής ηλικίας είναι τα tantrum. Πρόκειται για έντονες κρίσεις θυμού, κατά τις οποίες τα παιδιά βρίσκονται εκτός ελέγχου. Τσιρίζουν, χτυπιούνται, πέφτουν κάτω, τοξώνουν το σώμα τους, πετάνε πράγματα, χτυπάνε όποιον και ό,τι βρούνε μπροστά τους. Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει μια τέτοια έκρηξη, άπαξ και έχει ξεκινήσει. Η Dr. Καλλιόπη Εμμανουηλίδου, εκπαιδευτική-συμβουλευτική ψυχολόγος, μάς μιλά για τους τρόπους με τους οποίους θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά αυτές τις κρίσεις του παιδιού.
Επίσης μια από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που πρέπει να αναπτύσσει ένας γονιός είναι η ενσυναίσθηση. Η ικανότητα να μπορεί να υπερβεί τα δικά του συναισθήματα, να μείνει ήρεμος και να μπει στη θέση του παιδιού. Έτσι θα το κατανοήσει καλύτερα και θα αντιμετωπίσει με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο την κατάσταση που προέκυψε.
Τι θα πρέπει να κάνετε λοιπόν, όταν το παιδί σας έχει κρίση;
1. Μην ενδιαφέρεστε για το τι θα πει ο κόσμος. Ακόμα και αν τραβήξετε τα βλέμματα πάνω σας (που μάλλον αυτό θα συμβεί), αγνοήστε τα όλα και επαναλαμβάνετε στον εαυτό σας ότι είναι κάτι το συνηθισμένο και ότι αυτό που προέχει είναι το ίδιο σας το παιδί. Αν κάποιος είναι επικριτικός, μάλλον δε γνωρίζει από παιδιά. Αν κάποιος σπεύσει να σας συμβουλέψει, χαμογελάστε ευγενικά και ακούστε τον, αν θέλετε, αλλά φροντίστε η προσοχή σας να είναι στραμμένη στο παιδί σας.
2. Εστιάστε στην ασφάλεια του παιδιού. Φροντίστε να είστε δίπλα του και προσέχετε να μη χτυπήσει πουθενά. Τα παιδιά, όταν βρίσκονται σε κρίση, μπορεί να χτυπήσουν έντονα το κεφάλι τους όπου βρούνε, να πέσουν κάτω και να κλωτσάνε χωρίς να βλέπουν το περιβάλλον τους. Με ήρεμες και σταθερές κινήσεις προστατέψτε το από σημεία που μπορεί να χτυπήσουν. Αν κρίνεται απαραίτητο, κρατήστε το αγκαλιά με δύναμη αλλά χωρίς να το πονάτε και να το περιορίζετε τελείως.
3. Μείνετε ήρεμος. Το παιδί δε σας κάνει τη ζωή δύσκολη, εκείνη τη στιγμή είναι η δική του ζωή δύσκολη. Αν εσείς νιώθετε άβολα και δυσάρεστα, φανταστείτε την απόγνωση που νιώθει το παιδάκι εκείνη τη στιγμή. Δεν το κάνει για εσάς προσωπικά. Κατανοήστε ότι τα tantrum υποκινούνται από έντονη απογοήτευση (συχνά αυτή προέρχεται από το ότι τα παιδάκια δεν μπορούν ακόμα να εξηγήσουν με λόγια τι θέλουν ή από το ότι αποφασίζουν άλλοι για αυτά). Είναι στιγμές που το παιδάκι νιώθει τρόμο που δεν μπορεί να ελέγξει τα τόσο έντονα συναισθήματά του. Θυμηθείτε ότι τα ξεσπάσματα αυτά είναι αναπτυξιακά συνηθισμένα και κάποια στιγμή θα σταματήσουν να συμβαίνουν.
4. Μιλάτε με σταθερή, γλυκιά και τρυφερή φωνή. Ίσως λίγο πιο δυνατή, για να σας ακούει λίγο καλύτερα ενώ ουρλιάζει! Ίσως να βοηθήσει να επαναλαμβάνετε μια φράση, όπως «θα περάσει γλυκό μου», «κουράγιο αγάπη μου», «υπομονή καλό μου», «ξέρω, είναι δύσκολο». Φράσεις που και το παιδί θα βοηθήσουν και εσάς θα υπενθυμίζουν ότι το παιδάκι που παθαίνει tantrum δεν είναι ένα τερατάκι που θέλει να σας κάνει ρεζίλι ή να σας αναστατώσει, αλλά ένας αναπτυσσόμενος άνθρωπος με έντονα συναισθήματα, που συχνά δεν μπορεί να ελέγξει τη ματαίωση που νιώθει για κάτι, με αποτέλεσμα ένα απλό συναίσθημα να γιγαντώνεται ανεξέλεγκτα. Θυμηθείτε ότι το παιδί εκείνη τη στιγμή χρειάζεται βοήθεια.
5. Συγκρατήστε τον θυμό σας. Αν δείξετε θυμό και αγριέψετε, ρίχνετε λάδι στη φωτιά και συμβάλετε στο να γιγαντωθεί μια κρίση. Ο ρόλος σας είναι να εξασφαλίσετε την ασφάλεια του παιδιού, να δίνετε το πρότυπο ηρεμίας και συναισθηματικής διαχείρισης και να δίνετε απεριόριστη αγάπη. Ό,τι παρατήρηση, συμβουλή και οριοθέτηση προσπαθήσετε εκείνες τις στιγμές, άδικα κοπιάζετε- το παιδί δεν σας ακούει. Περιμένετε καρτερικά να περάσει η μπόρα.
6. Μόλις ηρεμήσει το παιδί, δώστε του όσο πιο πολλή αγάπη και ηρεμία γίνεται. Αν είναι σε ηλικία που συνεννοείται, ρωτήστε το τι του έφταιξε, τι θα το βοηθήσει να ηρεμήσει, εξηγήστε του ότι τα πράγματα δεν πάνε πάντα όπως τα θέλουμε, δώστε του δίκιο, αν είχε δίκιο, ζητήστε του συγγνώμη, αν όντως φταίξατε σε κάτι. Κοιτάξτε το στα μάτια με κατανόηση και συμπαράσταση και δώστε του ένα φιλί. Η τιμωρία δε συνίσταται, γιατί δεν πρόκειται για εμπρόθετη συμπεριφορά του παιδιού αλλά για μια αδυναμία συναισθηματικής διαχείρισης.
Για να προλαμβάνετε τα tantrum, φροντίστε το παιδί να μη φτάνει στο σημείο να πεινάει ή διψάει υπερβολικά ή να είναι υπερβολικά κουρασμένο ή νυσταγμένο. Επίσης προσπαθήστε να μιλάτε από νωρίς για τα συναισθήματα, διαβάστε βιβλία, παίξτε με γκριμάτσες συναισθημάτων, διδάξτε του από νωρίς τα βασικά συναισθήματα. Κάντε υπομονή, μιλήστε για το θέμα με τον παιδίατρο και με άλλους γονείς και μη νιώθετε ντροπή για το παιδί σας. Αν δείτε ότι τα πράγματα επιδεινώνονται και ότι οι κρίσεις αυτές συνοδεύονται από άλλες συμπεριφορές, όπως επιθετικότητα προς τους άλλους σε διάφορες μορφές, τότε καλό θα είναι να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού, για να αντιμετωπίσετε το θέμα πιο συστηματικά και αποτελεσματικά.
Dr. Καλλιόπη Εμμανουηλίδου, εκπαιδευτική-συμβουλευτική ψυχολόγος, συγγραφέας,
www.psycho-logos.net
www.psycho-logos.net
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.