Τι πραγματικά σημαίνει «Άγιος Βασίλης» και πως καταφέρνει έως σήμερα να συναρπάζει τόσο τα παιδιά; Πόση ανάγκη έχουν τα παιδιά από τον μύθο του Αγίου Βασίλη; Τι συμβάλει και διαιρείται ο μύθος ανά τους αιώνες; Χρειάζεται να διατηρούμε στα παιδιά το μύθο του;
Είναι μερικά από τα ερωτήματα που απασχολούν τους γονείς αυτές τις μέρες των γιορτών! Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσω να απαντήσω συνοπτικά και συγκεκριμένα στα παραπάνω ερωτήματα, προς διευκόλυνση κάθε γονιού, που τον απασχολούν αυτές οι διαδικασίες.
Ονομάζεται Άγιος Βασίλης, η ορθόδοξη εκκλησιά τιμά την μνήμη του την 1η Ιανουαρίου. Ήταν ένας μορφωμένος και δραστήριος άνθρωπος. Αν και πέθανε στην ηλικία των 49 ετών πολύ φτωχός, το έργο της ζωής του ήταν πολύ σπουδαίο και «πλούσιο» μια που ο ίδιος ήταν πολύ δραστήριος. Έγινε γνωστός για την δράση του στην φιλανθρωπία, φροντίζοντας πάντα όσους είχαν ανάγκη. Ανά τους αιώνες αυτή η μορφή, διατηρήθηκε και είτε σαν μεσαιωνικός πεζοπόρος, είτε σαν πρωτοχρονιάτικος Σάντα- Κλάους είτε ως πρωτοχρονιάτικος Αϊ Βασίλης. Υπάρχει ως ένας καλοδεχούμενος επισκέπτης που κάθε 1η του χρόνου ξεκινά από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και ταξιδεύει ανά τον κόσμο χαρίζοντας ευτυχία και χαρά!
Αιώνες τώρα αναλαμβάνει να κάνει τα όνειρα των παιδιών πραγματικότητα, είναι πάντοτε συνεπής στην άφιξη του, κάθε χρόνο, τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, έρχεται πάντοτε, φορτωμένος με δώρα για τα παιδιά.
Τα παιδιά τον περιμένουν ανυπόμονα, για να τους αφήσει κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο τα δώρα και τα παιχνίδια που του ζήτησαν, μέσα από τα γράμματα και τις ευχές τους, κάνει τις επιθυμίες τους πραγματικότητα, με στόχο να τα κάνει να χαμογελούν από την ευτυχία της έκπληξης!
Στην διατήρηση του μύθου έχουν συμβάλει πολύ σημαντικά οι γονείς των παιδιών, οι οποίοι τον αναγνωρίζουν ως φίλο και σύμμαχο των παιδιών. Τα μικρά παιδιά έλκονται από κάθε τι που εμπεριέχει μυστήριο, οπότε αντιλαμβανόμαστε ότι στα προτερήματα του Αϊ Βασίλη προστίθεται και το συναρπαστικό μυστήριο της ύπαρξης του. Ερωτήματα των παιδιών όπως: Που ζει; Που μένει; Πως καταφέρνει να είναι συνεπείς κάθε χρόνο στο ραντεβού του; Αφού είναι χοντρός πως χωρά στην καμινάδα; Πως ξέρει τι δώρο ήθελα; Γιατί δεν έρχεται και στην γιορτή μου; Πως προλαβαίνει να μοιράσει δώρα σε όλα τα παιδιά; Που βρίσκει τα λεφτά για να φτιάξει τα παιχνίδια; ερωτήματα τέτοιου είδους λοιπόν, και οι απαντήσεις τους παίρνουν διάσταση στο παιδικό μυαλό, και δημιουργούν ένα πολύ γερό «έδαφος» μια πολύ καλή βάση, για ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των παιδιών και των γονιών, κάτι που λειτουργεί ως στήριγμα για την προέκταση την εξέλιξη και την διατήρηση του μύθου του Αϊ Βασίλη. Ωστόσο ένα ακόμη στοιχείο που μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση του μύθου, κάνοντας τον Άγιο πιο συναρπαστικό, είναι η προσμονή των ημερών, των δώρων, και η έκπληξη που ακολουθεί.
Μέχρι ποια ηλικία όμως χρειάζονται τα παιδιά αυτή την διατήρηση του μύθου στο πρόσωπο του Αγίου Βασίλη; Η διατήρηση του μύθου, και πότε αυτή η μυθοπλασία διακόπτεται, αντιπροσωπεύει κάθε παιδί ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο που διανύει.
Το δίλλημα που έρχονται οι γονείς να επιλέξουν είναι πότε είναι κατάλληλη περίοδος και ηλικία του παιδιού, έτσι ώστε να μην είναι ούτε πολύ μικρό ούτε πολύ μεγάλο. Η απάντηση σε αυτό το δύσκολο ερώτημα είναι ότι κάθε παιδί ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα του χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης. Σημαντικό είναι ότι χρειάζεται να διατηρηθεί κάποια ισορροπία η οποία ούτε θα πληγώσει την «φαντασία» του παιδιού αλλά ούτε θα υποβαθμίσει την νοημοσύνη του.
Ωστόσο η μορφή του Αϊ Βασίλη είναι πηγή έμπνευσης για όλα τα παιδιά, εστία χαράς, γιορτής και δημιουργίας, είναι ωφέλιμο να τα αφήσουμε να νοιώσουν αυτά τα συναισθήματα που προέρχονται από τον μύθο, την μαγεία, την φαντασία! Με τον τρόπο αυτό χωρίς λογοκρισία δίνουμε στα παιδιά τα εφόδια της αισιοδοξίας που αργότερα μεγαλώνοντας μπορούν να στηριχθούν στον δρόμο για την αντιμετώπιση της δύσκολης πραγματικότητας.
Από την άλλη μεριά εάν δεν θέλουμε, να παρερμηνεύσουμε την πραγματικότητα στα παιδιά, μπορούμε να τους παρουσιάσουμε την αληθινή ιστορία του Αγίου Βασίλη και να διηγηθούμε την ζωή του. Στηριζόμενοι ότι ο Άγιος αγαπούσε πολύ τα παιδιά, και πάντα ήθελε όλα να είναι ευτυχισμένα και χαρούμενα, και στο βάθος των αιώνων οι γονείς για να τιμήσουν την μνήμη του χαρίζουν δώρα αγάπης.
Εάν αποφασίσετε είτε να πείτε την αλήθεια στα παιδιά είτε όχι, εκείνα κάποια στιγμή μεγαλώνοντας θα είναι σε θέση να την αντιληφθούν από μονά τους και να κατανοήσουν την στάση σας και την απόφαση σας. Τα παιδιά είναι ικανά, και με τον δικό τους τρόπο θα μας φανερώσουν μέχρι ποτέ χρειάζονται τον «Άγιο Βασίλη», και πότε πραγματικά δεν χρειάζονται να πιστεύουν με τον τρόπο που πίστευαν ως τώρα, στον τροφαντό γέροντα με την κατακόκκινη στολή και την μακριά γενειάδα που κουβαλά κάθε χρόνο τον σάκο με τα παιχνίδια!
Ονομάζεται Άγιος Βασίλης, η ορθόδοξη εκκλησιά τιμά την μνήμη του την 1η Ιανουαρίου. Ήταν ένας μορφωμένος και δραστήριος άνθρωπος. Αν και πέθανε στην ηλικία των 49 ετών πολύ φτωχός, το έργο της ζωής του ήταν πολύ σπουδαίο και «πλούσιο» μια που ο ίδιος ήταν πολύ δραστήριος. Έγινε γνωστός για την δράση του στην φιλανθρωπία, φροντίζοντας πάντα όσους είχαν ανάγκη. Ανά τους αιώνες αυτή η μορφή, διατηρήθηκε και είτε σαν μεσαιωνικός πεζοπόρος, είτε σαν πρωτοχρονιάτικος Σάντα- Κλάους είτε ως πρωτοχρονιάτικος Αϊ Βασίλης. Υπάρχει ως ένας καλοδεχούμενος επισκέπτης που κάθε 1η του χρόνου ξεκινά από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και ταξιδεύει ανά τον κόσμο χαρίζοντας ευτυχία και χαρά!
Αιώνες τώρα αναλαμβάνει να κάνει τα όνειρα των παιδιών πραγματικότητα, είναι πάντοτε συνεπής στην άφιξη του, κάθε χρόνο, τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, έρχεται πάντοτε, φορτωμένος με δώρα για τα παιδιά.
Τα παιδιά τον περιμένουν ανυπόμονα, για να τους αφήσει κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο τα δώρα και τα παιχνίδια που του ζήτησαν, μέσα από τα γράμματα και τις ευχές τους, κάνει τις επιθυμίες τους πραγματικότητα, με στόχο να τα κάνει να χαμογελούν από την ευτυχία της έκπληξης!
Στην διατήρηση του μύθου έχουν συμβάλει πολύ σημαντικά οι γονείς των παιδιών, οι οποίοι τον αναγνωρίζουν ως φίλο και σύμμαχο των παιδιών. Τα μικρά παιδιά έλκονται από κάθε τι που εμπεριέχει μυστήριο, οπότε αντιλαμβανόμαστε ότι στα προτερήματα του Αϊ Βασίλη προστίθεται και το συναρπαστικό μυστήριο της ύπαρξης του. Ερωτήματα των παιδιών όπως: Που ζει; Που μένει; Πως καταφέρνει να είναι συνεπείς κάθε χρόνο στο ραντεβού του; Αφού είναι χοντρός πως χωρά στην καμινάδα; Πως ξέρει τι δώρο ήθελα; Γιατί δεν έρχεται και στην γιορτή μου; Πως προλαβαίνει να μοιράσει δώρα σε όλα τα παιδιά; Που βρίσκει τα λεφτά για να φτιάξει τα παιχνίδια; ερωτήματα τέτοιου είδους λοιπόν, και οι απαντήσεις τους παίρνουν διάσταση στο παιδικό μυαλό, και δημιουργούν ένα πολύ γερό «έδαφος» μια πολύ καλή βάση, για ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των παιδιών και των γονιών, κάτι που λειτουργεί ως στήριγμα για την προέκταση την εξέλιξη και την διατήρηση του μύθου του Αϊ Βασίλη. Ωστόσο ένα ακόμη στοιχείο που μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση του μύθου, κάνοντας τον Άγιο πιο συναρπαστικό, είναι η προσμονή των ημερών, των δώρων, και η έκπληξη που ακολουθεί.
Μέχρι ποια ηλικία όμως χρειάζονται τα παιδιά αυτή την διατήρηση του μύθου στο πρόσωπο του Αγίου Βασίλη; Η διατήρηση του μύθου, και πότε αυτή η μυθοπλασία διακόπτεται, αντιπροσωπεύει κάθε παιδί ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο που διανύει.
Το δίλλημα που έρχονται οι γονείς να επιλέξουν είναι πότε είναι κατάλληλη περίοδος και ηλικία του παιδιού, έτσι ώστε να μην είναι ούτε πολύ μικρό ούτε πολύ μεγάλο. Η απάντηση σε αυτό το δύσκολο ερώτημα είναι ότι κάθε παιδί ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα του χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης. Σημαντικό είναι ότι χρειάζεται να διατηρηθεί κάποια ισορροπία η οποία ούτε θα πληγώσει την «φαντασία» του παιδιού αλλά ούτε θα υποβαθμίσει την νοημοσύνη του.
Ωστόσο η μορφή του Αϊ Βασίλη είναι πηγή έμπνευσης για όλα τα παιδιά, εστία χαράς, γιορτής και δημιουργίας, είναι ωφέλιμο να τα αφήσουμε να νοιώσουν αυτά τα συναισθήματα που προέρχονται από τον μύθο, την μαγεία, την φαντασία! Με τον τρόπο αυτό χωρίς λογοκρισία δίνουμε στα παιδιά τα εφόδια της αισιοδοξίας που αργότερα μεγαλώνοντας μπορούν να στηριχθούν στον δρόμο για την αντιμετώπιση της δύσκολης πραγματικότητας.
Από την άλλη μεριά εάν δεν θέλουμε, να παρερμηνεύσουμε την πραγματικότητα στα παιδιά, μπορούμε να τους παρουσιάσουμε την αληθινή ιστορία του Αγίου Βασίλη και να διηγηθούμε την ζωή του. Στηριζόμενοι ότι ο Άγιος αγαπούσε πολύ τα παιδιά, και πάντα ήθελε όλα να είναι ευτυχισμένα και χαρούμενα, και στο βάθος των αιώνων οι γονείς για να τιμήσουν την μνήμη του χαρίζουν δώρα αγάπης.
Εάν αποφασίσετε είτε να πείτε την αλήθεια στα παιδιά είτε όχι, εκείνα κάποια στιγμή μεγαλώνοντας θα είναι σε θέση να την αντιληφθούν από μονά τους και να κατανοήσουν την στάση σας και την απόφαση σας. Τα παιδιά είναι ικανά, και με τον δικό τους τρόπο θα μας φανερώσουν μέχρι ποτέ χρειάζονται τον «Άγιο Βασίλη», και πότε πραγματικά δεν χρειάζονται να πιστεύουν με τον τρόπο που πίστευαν ως τώρα, στον τροφαντό γέροντα με την κατακόκκινη στολή και την μακριά γενειάδα που κουβαλά κάθε χρόνο τον σάκο με τα παιχνίδια!
Γαβριήλ Όλγα, B.Sc.
Περισσότερες συμβουλές εδώ.