Τὸ Βασίλειον τῆς Ἑλλάδος (μονοτονικό-νέα ελληνική: Το Βασίλειο της Ελλάδας) ήταν η επίσημη ονομασία της Ελλάδας με την οποία και αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητο κράτος σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου 1830. Με το όνομα αυτό παρέμεινε γνωστή όλο το διάστημα της νεότερης ιστορίας κατά το οποίο το πολίτευμα της χώρας ήταν Βασιλευομένη Δημοκρατία από το 1830-1832 μέχρι το 1973 (με εξαίρεση κάποιες χρονικές περιόδους στις αρχές του 20ού αιώνα).
Συγκεκριμένα, Βασίλειον της Ελλάδος ονομαζόταν επίσημα το ελληνικό κράτος πριν ακόμα την άφιξη του Όθωνα το 1832. Τα εδάφη του νέου αυτού κράτους υπήρξαν οι απελευθερωμένες περιοχές από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά την Επανάσταση του 1821 και την μετέπειτα παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων (Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας). Η βασιλεία καταλύθηκε το 1924. Επίσης, το χρονικό διάστημα από το 1935, όταν επανήλθε η βασιλεία ως το 1974 όποτε και αντικαταστάθηκε οριστικά από αβασίλευτη Δημοκρατία, η χώρα ονομαζόταν και πάλι επίσημα Βασίλειον της Ελλάδος.
Τον τίτλο "Βασιλεύς της Ελλάδος" έφερε μόνο ο Όθωνας, ενώ οι επόμενοι έφεραν τον τίτλο "Βασιλεύς των Ελλήνων".
Οίκος Βίττελσμπαχ (1832-1862)
Οι Έλληνες είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1821, που οδήγησε σε μια προσπάθεια που διάρκεσε μέχρι το 1829. Η Ελλάδα από το 1828 ήταν κάτω από την ηγεσία του Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά μετά από τη δολοφονία του το 1831 η χώρα οδηγήθηκε σε εμφύλιο πόλεμο. Σε αυτή τη φάση, οι μεγάλες δυνάμεις παρενέβησαν και αποφάσισαν να κάνουν την Ελλάδα βασίλειο. Στη διάσκεψη του Λονδίνου 1832, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία (οι μεγάλες δυνάμεις τότε) πρόσφεραν τον ελληνικό θρόνο στο 17 χρονών βαυαρικό πρίγκιπα Όθωνα του οίκου Βίτελσμπαχ της Βαυαρίας, ο οποίος έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας. Ο Όθωνας ήταν ανήλικος όταν έφθασε στην Ελλάδα και έτσι το Συμβούλιο των Αντιβασιλέων που κυβερνήθηκαν στο όνομά του μέχρι 1835. Το 1835, ο Όθωνας άρχισε μια περίοδο απόλυτης μοναρχίας στην οποία επέλεξε έναν σύμβουλο (συνήθως Βαυαρό) για να χρησιμεύσει ως ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του κράτους. Κατά περιόδους, ο ίδιος ήταν το κύριος σύμβουλός του.
Επανάσταση της 3 Σεπτεμβρίου 1843
Από το 1843, η δημόσια δυσαρέσκεια για τον Όθωνα και τη " Βαυαροκρατία" είχε φτάσει σε σημείο αιχμής, ενώ παράλληλα ο λαός άρχιζε να προβάλλει τις απαιτήσεις για σύνταγμα. Αρχικά ο Όθωνας αρνήθηκε να παραχωρήσει σύνταγμα, αλλά μόλις αποσύρθηκαν τα γερμανικά στρατεύματα από το βασίλειο, προωθήθηκε στρατιωτικό πραξικόπημα. Στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, το πεζικό, που οδηγήθηκε από τον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη και τον σεβαστό επαναστάτη καπετάνιο Ιωάννη Μακρυγιάννη συγκεντρώθηκε στο τετράγωνο μπροστά από το παλάτι στην Αθήνα. Οι επαναστάτες αρνήθηκαν να διασκορπιστούν έως ότου συμφωνήσει να χορηγήσει ο βασιλιάς σύνταγμα, το οποίο θα απαιτούσε να υπάρχουν Έλληνες στο συμβούλιο, να συγκαλέσει μια μόνιμη εθνική συνέλευση και ο Όθωνας να ευχαριστήσει προσωπικά τους ηγέτες της έγερσης. Ο βασιλιάς Όθωνας τότε πιεσμένος συμφώνησε με τις απαιτήσεις του πλήθους.
Οίκος Γκλύξμπουργκ (1863-1974)
Αφότου καθαιρέθηκε ο βασιλιάς το 1862, ο δεκαεπτάχρονος πρίγκιπας Γουλιέλμος της Δανίας εκλέχτηκε στο θρόνο ως συνταγματικός μονάρχης, γνωστός ως Γεώργιος Α’. Βασίλεψε για 50 έτη, και κατά την διάρκεια της βασιλείας του επέκτεινε τα σύνορα της Ελλάδας (με την στέψη του, η Μεγάλη Βρετανία παραχώρησε τα Επτάνησα στην Ελλάδα), ενώ η Ελλάδα παρουσίασε οικονομική πρόοδο καθώς και της αποδοχής της ιδέας ότι η κυβέρνηση έπρεπε να διευθυνθεί από τον ηγέτη του συμβαλλόμενου κόμματος που έλαβε τις περισσότερες ψήφους στην προηγούμενη εκλογή, όχι οποιονδήποτε υπουργό που ήταν ευνοημένος από το βασιλιά. Εντούτοις, ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ ήταν πολιτικά ενεργός. Δολοφονήθηκε το 1913 στη Θεσσαλονίκη, η οποία είχε κατακτηθεί πρόσφατα από την Ελλάδα ως αποτέλεσμα της νίκης της βαλκανικής ένωσης (της οποίας η Ελλάδα ήταν ένα μέρος) στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο.
Το βασιλιά Γεώργιο Α’ διαδέχθηκε ο γιος του, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’, ο οποίος είχε διακριθεί ως στρατιωτικός αρχηγός στις προσπάθειες της Ελλάδας να επεκτείνει το έδαφος της. Εκπαιδεύτηκε στη Γερμανία, και παντρεύτηκε την Σοφία τη κόρη του Κάιζερ. Ο Κωνσταντίνος θεωρήθηκε ως γερμανόφιλος, σε αντίθεση με τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος υποστήριζε την Αντάντ. Περαιτέρω για να υποστηρίξει την άποψη του έκανε προσπάθειες να κρατήσει την Ελλάδα ουδέτερη στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Οι δυνάμεις της Αντάντ υποστήριξαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο και μετά από μια περίοδο, γνωστή ως εθνικό σχίσμα, όπου οι χωριστές κυβερνήσεις καθιερώθηκαν στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η Ελλάδα μπήκε στην Αντάντ και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’ αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπέρ του γιου του, του Αλέξανδρου το 1917. Η Ελλάδα ανταμείφθηκε για την υποστήριξή της στον πόλεμο με εδάφη στη Μικρά Ασία συμπεριλαμβανομένης της Σμύρνης. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος πέθανε το 1920 από ένα δάγκωμα πιθήκου και ο πατέρας του επέστρεψε ως βασιλιάς. Μετά από τον καταστρεπτικό ελληνοτουρκικό πόλεμο (1919-1922), ο βασιλιάς Κωνσταντίνος καθαιρέθηκε πάλι και πέθανε εξόριστος στη Σικελία. Το βασιλιά Κωνσταντίνο διαδέχθηκε τώρα ο μεγαλύτερος του γιος, ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, ο οποίος άφησε τη χώρα το 1924 όταν δηλώθηκε η Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία. Το 1935 ένα στρατιωτικό χτύπημα που ηγήθηκε από τον στρατηγό Γεώργιο Κονδύλη κατάργησε τη Δημοκρατία, και οργάνωσε ένα δημοψήφισμα που ενέκρινε την αποκατάσταση της μοναρχίας. Ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ επέστρεψε στη χώρα, όπου στη συνέχεια υποστήριξε το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα το 1941, διέφυγε με την κυβέρνηση στην Αίγυπτο. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1946 και βασίλεψε μέχρι το θάνατό του το 1947. Τον βασιλιά Γεώργιο διαδέχθηκε ο μικρός αδελφός του, βασιλιάς Παύλος που βασίλεψε από το 1947 μέχρι το θάνατό του το 1964. Ο γιος του, βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’ ήταν βασιλιάς έως ότου εξορίστηκε μετά από ένα αποτυχημένο αντίθετο χτύπημα ενάντια στη στρατιωτική χούντα τον Δεκέμβριο του 1967. Η δικτατορία διόρισε τον Αντιστράτηγο Γ. Ζωϊτάκη ως Αντιβασιλέα και οργάνωσε δημοψήφισμα το 1973, το οποίο με 78% οδήγησε στην κατάργηση της μοναρχίας. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος έγινε ο νέος Πρόεδρος της Ελλάδας την 1η Ιουνίου 1973. Η κυριαρχία της στρατιωτικής χούντας τελειώνει αποτελεσματικά το επόμενο έτος αλλά ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’ δεν αποκαταστάθηκε στο θρόνο. Το θέμα αποκατάστασής του τέθηκε σε ένα άλλο δημοψήφισμα τον Δεκέμβριο του 1974, όπου 69% των Ελλήνων ψήφισε για την τελική κατάργηση της μοναρχίας.
Κατάλογος με τους βασιλιάδες της Ελλάδας
Βασιλεύς της Ελλάδος
- Όθων - 6 Φεβρουαρίου 1833 - 23 Οκτωβρίου 1862
Βασιλείς των Ελλήνων
- Γεώργιος Α΄ - 18 Μαρτίου 1863 - 5 (π.η.)/18 Μαρτίου 1913
- Κωνσταντίνος Α΄ - 5/18 Μαρτίου 1913 - 30 Μαΐου/11 Ιουνίου 1917 και 22 Νοεμβρίου 1920 - 14/27 Σεπτεμβρίου 1922
- Αλέξανδρος Α΄ - 30 Μαΐου/11 Ιουνίου 1917 - 12/25 Οκτωβρίου 1920
- Γεώργιος Β΄- 14/27 Σεπτεμβρίου 1922 - 24 Μαρτίου 1924, 3 Νοεμβρίου 1935 - 23 Μαΐου 1941 και 27 Σεπτεμβρίου 1946 - 1 Απριλίου 1947
- Παύλος Α΄- 1 Απριλίου 1947 - 6 Μαρτίου 1964
- Κωνσταντίνος Β΄ - 6 Μαρτίου 1964 - 1 Ιουνίου 1973
Τα εθνόσημα και οι βασιλικοί θυρεοί
Το εθνόσημο και βασιλικός θυρεός της Ελλάδας επί βασιλείας του Όθωνα (1833–1862).
Ο βασιλικός θυρεός της Ελλάδας (1863–1924).
Ο βασιλικός θυρεός της Ελλάδας (1935–1973).
Το εθνόσημο της Ελλάδας (1863–1924 και 1935–1973).
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.