Το προσφυγικό πρόβλημα, αλλά και το μεταναστευτικό, άρχισε να παίρνει μεγάλες διαστάσεις, κυρίως μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μαζική έξοδος ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη χώρα τους, άλλοτε βίαια και άλλοτε εκούσια από φόβο για την ίδια τους τη ζωή αναζητώντας άσυλο και εν γένει προστασία και ασφάλεια σε άλλες χώρες, έχει αναγκάσει τη διεθνή κοινότητα να αναζητήσει λύσεις.
Μέσα στο 2015, ένας άνευ προηγουμένου αριθμός προσφύγων έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις χώρες προέλευσής τους με κατεύθυνση την Ευρώπη, εξαιτίας πολεμικών συρράξεων, διώξεων και φτώχειας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (Δ.O.M.).
Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστίας, υπολογίζεται ότι περίπου 972.500 άνθρωποι είχαν μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου 2015 διασχίσει τη Μεσόγειο. Επιπρόσθετα, στοιχεία του Δ.Ο.Μ. κάνουν λόγο για περισσότερους από 34.000 πρόσφυγες που έχουν περάσει μέσω Τουρκίας σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Σκηνές με καραβάνια προσφύγων και μεταναστών από Συρία, Αφγανιστάν και αλλού, συγκλονίζουν και προκαλούν θλίψη. Το δρόμο της προσφυγιάς, ακολούθησαν και μεγάλες προσωπικότητας της παγκόσμιας ιστορίας, καταφέρνοντας να αλλάξουν τις ζωές τους προς το καλύτερο, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο 14ος Δαλάι Λάμα.
Άλμπερτ Αϊνστάιν
Θεμελιωτής της Θεωρίας της Σχετικότητας και ο σημαντικότερος, ίσως, επιστήμονας του 20ού αιώνα. Ο κορυφαίος φυσικός ο οποίος έχει βραβευθεί με το Νόμπελ Φυσικής, ήταν γερμανοεβραϊκής καταγωγής, και αντιμετώπισε τον έντονο διωγμό κατά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία, υπό την ηγεσία του Αδόλφου Χίλτερ. Ο Αϊνστάιν αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη Γερμανική Ακαδημία Επιστημών, με προορισμό την Αμερική. Μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1933, όπου εργάστηκε ως καθηγητής στο Πρίνστον μέχρι την συνταξιοδότηση του, το 1945.
Τον Απρίλιο του 1933 η νέα γερμανική κυβέρνηση πέρασε νόμους απαγόρευσης Εβραίων που κατείχαν σημαίνουσες θέσεις, συμπεριλαμβανομένων και της διδασκαλίας στα πανεπιστήμια. Όπως περιγράφει ο ιστορικός Gerald Holton, «χιλιάδες εβραϊκής καταγωγής επιστήμονες αναγκάστηκαν ξαφνικά να εγκαταλείψουν τις πανεπιστημιακές θέσεις τους και τα ονόματά τους αφαιρέθηκαν από τους καταλόγους ιδρυμάτων όπου απασχολούνταν».
Ένα μήνα αργότερα, ο Αϊνστάιν βρισκόταν στη λίστα των Ναζί με τους εχθρούς της Γερμανίας και τον Μάιο ο Γκέμπελς, ο υπουργός Προπαγάνδας του Χίτλερ, οργάνωσε ένα δημόσιο κάψιμο βιβλίων, με τα έργα του Αϊνστάιν να βρίσκονται σε περίοπτη θέση. Μάλιστα, ένα γερμανικό περιοδικό τον συμπεριέλαβε στη λίστα με τους εχθρούς της χώρας, με τη φράση «δεν έχει ακόμα απαγχονιστεί», προσφέροντας το ποσό των 5.000 δολαρίων για το «κεφάλι» του. Όπως αργότερα έγραψε ο Αϊνστάιν σε έναν φίλο του «…Οφείλω να ομολογήσω ότι ο βαθμός της βιαιότητας και της δειλία τους ήταν μια έκπληξη».
Ιμάν
Η αγαπημένη σύζυγος του αείμνηστου Ντέιβιντ Μπάουι, πριν γευτεί τη δόξα τη δημοσιότητας ως υπερκομψο μοντέλο, είδε τη ζωή της να ανατρέπεται και να ταράσσεται εξαιτίας των πολιτικών ασταθειών στη χώρα της. Η Ιμάν, το πλήρες όνομά της είναι Iman Mohamed Abdulmajid, γεννήθηκε στο Μογκαντίσου της Σομαλίας - «Ιμάν» σημαίνει «έχε πίστη» και έτσι την αποκαλούσε ο παππούς της.
Η οικογένεια της Ιμάν, το πραγματικό όνομα της Zahra που στην πατρίδα της θεωρείται αγορίστικο και σημαίνει «λουλούδι της ερήμου», ανήκε σε οικογένεια χαμηλής οικονομικής τάξης οι γονείς της όμως, παρά τα οικονομικά προβλήματα έκαναν τα πάντα για να σπουδάσει - σε ηλικία τεσσάρων την έστειλαν εσώκλειστη σε οικοτροφείο όπου πέρασε ένα μεγάλο μέρος της παιδικής της ηλικίας.
Όταν το 1986 ξέσπασε επανάσταση στη Σομαλία, η Ιμαν από κόρη πρέσβη -εν τω μεταξύ ο πατέρας της έγινε πρέσβης της Σομαλίας στη Σαουδική Αραβία, με αποτέλεσμα η οικονομική τους κατάσταση να αλλάξει- έγινε πρόσφυγας. Η οικογένεια για να σωθεί, εγκατέλειψε τη χώρα μέσα σε ένα φορτηγάκι. Οδήγησαν μέχρι τα σύνορα με την Κένυα και αργότερα αναγκάστηκαν να συνεχίσουν με τα πόδια.
«Έχω μόνο δύο φωτογραφίες απ’ την παιδική μου ηλικία. Είμαι η προσωποποίηση του πρόσφυγα. Οι πρόσφυγες είναι, στο 99% των περιπτώσεων, άνθρωποι που έφυγαν απ’ τις χώρες τους γιατί φοβούνται για τη ζωή τους. Δεν είναι άνθρωποι που θέλουν να πάνε σε άλλες χώρες και να ζουν στο περιθώριο», είχε πει κάποτε σε συνέντευξή της η 60χρονη σήμερα Ιμάν.
Αριστοτέλης Ωνάσης
Ο πανίσχυρος μεγιστάνας, γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1906 στη Σμύρνη, δεύτερο παιδί μιας εύπορης οικογένειας καπνεμπόρων. Η οικονομική επιφάνεια της οικογένειας Ωνάση θα του εξασφαλίσει άνετα παιδικά χρόνια, με τους θρύλους για τα μικράτα του να ποικίλουν και να περιλαμβάνουν σκανδαλιστικές ιστορίες και «πιπεράτα» ενσταντανέ. Αυτό ωστόσο έμελλε να αλλάξει άρδην με τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, με τον πατέρα του να φυλακίζεται και την επιχείρησή του να περνά σε τουρκική ιδιοκτησία.
Σε ηλικία 16 ετών ήρθε στην Ελλάδα σαν πρόσφυγας από τη Μικρασιατική καταστροφή, όπου είχε δει τον αγαπημένο του θείο να απαγχονίζεται από τους Τούρκους. Στην αρχή έμενε σε άθλιες συνθήκες όπως και οι υπόλοιποι πρόσφυγες. Μόνη επιλογή για τον νεαρό Αριστοτέλη η ξενιτιά, σε αναζήτηση καλύτερης ζωής για τον ίδιο και τους οικείους του...
14ος Δαλάϊ Λάμα
Μετά την επικράτηση των κομουνιστών στην Κίνα, το 1949, το ενδιαφέρον του «Κόκκινου Δράκου» αναθερμάνθηκε για το Θιβέτ. Το 1950 ο στρατός της Κίνας εισήλθε στην πρωτεύουσα Λάσα. Οι επαναστάτες συνετρίβησαν το 1959 και η περιοχή ενσωματώθηκε στην Κίνα ως αυτόνομη περιοχή. Έκτοτε, γύρω στο 1 εκατομμύριο Θιβετιανοί έχουν βρει το θάνατο από τις κακές συνθήκες διαβίωσης, αλλά και τις μάχες με τους Κινέζους.
Ο 14ος Δαλάι Λάμα, εγκατέλειψε τη χώρα το 1959 και ζει εξόριστος στο εξωτερικό, προσπαθώντας να συνεγείρει τη διεθνή κοινή γνώμη με σκοπό την ανεξαρτησία του Θιβέτ. Δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του - η επίσημη πολιτική θέση του είναι η αναγνώριση του Θιβέτ ως αυτόνομη περιοχή εντός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Ο Δαλάι Λάμα γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου του 1935 στο Τάκτσερ του Κινγκάι (γνωστό στους Θιβετιανούς ως Άμντο) με την ονομασία Λάμο Θοντάπ και επιλέχθηκε ως διάδοχος του 13ου Δαλάι Λάμα δύο χρόνια αργότερα, αν και αναγνωρίστηκε επισήμως ως 14ος Δαλάι Λάμα στις 17 Νοεμβρίου του 1950, σε ηλικία 15 ετών.
Ελί Βιζέλ
Ο Βιζέλ, διάσημος Εβραίος συγγραφέας, πολιτικός ακτιβιστής και δημοσιογράφος, γεννήθηκε το 1928 στη Ρουμανία. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1986 και έχει συγγράψει 57 βιβλία, μεταξύ των οποίων και το «Η Νύχτα» («La Nuit»), στο οποίο αφηγείται τις εμπειρίες του από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς και του Μπούχενβαλντ.
Το 1944, ο γερμανικός στρατός μεταφέρει την εβραϊκή κοινότητα του Σίγκερτ όπου ζούσε ο Έλι, στο Άουσβιτς. Εκεί, ο νεαρός Έλι σημαδεύτηκε με τον αριθμό Α-7713 στο αριστερό του βραχίονα. Για περισσότερους από οχτώ μήνες, ο έφηβος υποχρεωνόταν να δουλεύει υπό ακραίες συνθήκες.
Στα στρατόπεδα, έχασαν τη ζωή του οι γονείς και η μικρότερη αδελφή του. Αυτός και οι δυο μεγαλύτερες αδελφές του επέζησαν. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, σπούδασε στη Σορβόννη και εργάστηκε ως δημοσιογράφος.
Μερικοί ακόμα...
