Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών εξετάζονται με προφορική εξέταση, καθώς υπάρχει επίσημη διάγνωση ότι έχουν Μαθησιακές Δυσκολίες.
Αρκετοί καθηγητές έχουν παρακολουθήσει κάποια σεμινάρια ή έχουν διαβάσει σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία είναι πιθανόν να έχει καθόλου ή ελάχιστη ενημέρωση. Αυτούς τους καθηγητές επιδιώκει να βοηθήσει το παρόν βοήθημα, με την επισήμανση ότι αρκετά πράγματα παρουσιάζονται απλουστευτικά παρά την πολυπλοκότητα του αντικειμένου.
Αρκετοί καθηγητές έχουν παρακολουθήσει κάποια σεμινάρια ή έχουν διαβάσει σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία είναι πιθανόν να έχει καθόλου ή ελάχιστη ενημέρωση. Αυτούς τους καθηγητές επιδιώκει να βοηθήσει το παρόν βοήθημα, με την επισήμανση ότι αρκετά πράγματα παρουσιάζονται απλουστευτικά παρά την πολυπλοκότητα του αντικειμένου.
Βεβαίως η «ιδιαιτερότητα» των μαθητών με ΜΔ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη καθ’ όλη τη διαδικασία της εκπαίδευσής τους. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι έχει κάποια αξία, ενόψει των εξετάσεων να επισημάνουμε κάποια θέματα. Επισημαίνουμε ότι η συνήθης αντιμετώπιση, να αξιολογούμε με επιείκεια τους μαθητές, είναι μεν σωστή αλλά δεν επαρκεί, ενώ δεν βοηθάει όταν εκλαμβάνεται από τους συγκεκριμένους μαθητές σαν χαριστική αντιμετώπιση.
Πρώτα απ όλα η αξιολόγηση είναι συγχρόνως μια εκπαιδευτική διαδικασία υψηλής αξίας. Όμως το σημαντικότερο, όταν οι συγκεκριμένοι μαθητές συνειδητοποιούν ότι περνάνε «χαριστικά» χωρίς να το αξίζουν, εδραιώνεται ακόμη περισσότερο μέσα τους η αντίληψη ότι δεν είναι ικανοί και περιορίζεται η αυτοεκτίμησή τους, η οποία δρα ανασταλτικά στη σχολική αλλά και την κοινωνική τους πορεία. Με λίγα λόγια πρέπει να προσπαθήσουμε (κατά το δυνατόν) ώστε αυτοί οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν
Πρώτα απ όλα η αξιολόγηση είναι συγχρόνως μια εκπαιδευτική διαδικασία υψηλής αξίας. Όμως το σημαντικότερο, όταν οι συγκεκριμένοι μαθητές συνειδητοποιούν ότι περνάνε «χαριστικά» χωρίς να το αξίζουν, εδραιώνεται ακόμη περισσότερο μέσα τους η αντίληψη ότι δεν είναι ικανοί και περιορίζεται η αυτοεκτίμησή τους, η οποία δρα ανασταλτικά στη σχολική αλλά και την κοινωνική τους πορεία. Με λίγα λόγια πρέπει να προσπαθήσουμε (κατά το δυνατόν) ώστε αυτοί οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν
«ΠΕΡΝΑΝΕ ΜΕ ΤΟ ΣΠΑΘΙ ΤΟΥΣ»
Το παρόν κείμενο βασίζεται σε πρόσφατο επιμορφωτικό σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ καθώς και στο βιβλίο «Οι Μαθησιακές Δυσκολίες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση» το οποίο εκδόθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με επιμέλεια των: Σουζάνας Παντελιάδου, Αντωνίας Πατσιοδήμου, Γιώργου Μπότσα.
Λίγα λόγια για τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες
Τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες είναι αυξημένα και αφορούν τόσο στο γνωστικό όσο και στο συναισθηματικοκοινωνικό τομέα. Αν και τα πιο συχνά και σοβαρά προβλήματα αφορούν στην κατανόηση και στην παραγωγή του γραπτού λόγου, δυσκολίες εμφανίζονται επίσης στα μαθηματικά και στην κατανόηση των εννοιών στις φυσικές επιστήμες και βέβαια στα τεχνολογικά μαθήματα.
Η σύγχρονη παιδαγωγική αντίληψη διακηρύσσει ότι η μάθηση δεν είναι μια παθητική διαδικασία πρόσληψης πληροφοριών αλλά μια ενεργητική προσπάθεια κατανόησης, ερμηνείας και διαμόρφωσης της πραγματικότητας.
Οι μαθητές με ΜΔ αντιμετωπίζουν προβλήματα σε όλη τη γνωστική διαδικασία, από την πρόσληψη μέχρι την ταξινόμηση και χρησιμοποίηση της γνώσης. Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί «Κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής ένας μαθητής με ΜΔ αισθάνεται στην κυριολεξία «να ανοίξει η γη να τον καταπιεί» καθώς δεν μπορεί να ανταποκριθεί, άρα να καταξιωθεί στην κοινωνική ομάδα στην οποία βρίσκεται».
Στη συνέχεια, αν δεν υπάρξει ολοκληρωμένη και συνεχής αντιμετώπιση, είναι πολύ πιθανό ο μαθητής να κάνει προσπάθειες να «δικαιολογήσει» την αδυναμία του με ανάρμοστη συμπεριφορά, επιδεικτική αγνόηση του μαθήματος ή ακόμη και «καραγκιοζιλίκια», τα οποία αποτελούν επίσης έναν αποτελεσματικό τρόπο για να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της κοινωνικής του ομάδας.
Αυτά που θέλουμε να επισημάνουμε είναι ότι:
- οι ΜΔ δεν συνδέονται με χαμηλό επίπεδο νοημοσύνης. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον καθηγητή ΜΔ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Γ. Θ. Παυλίδη, "ο δυσλεκτικός εγκέφαλος είναι διαφορετικά - πλεονεκτικά κατασκευασμένος στα λεκτικά του κέντρα, αλλά ιδίως στο οπτικό του σύστημα. Για αυτό οι δυσλεκτικοί σκέπτονται με εικόνες και όχι με λέξεις. Άρα λειτουργεί συντριπτικά ταχύτερα και πολυδιάστατα από τον κοινό εγκέφαλο, για αυτό είναι εφευρετικός (Δυσλεξία είχαν μεταξύ άλλων ο Αϊνστάϊν, ο Έντισον, Ο Λεονάρδο Ντα Βίντσι, ο Τζον Λένον, ο Γ. Ντίσνεϋ και ο Πικάσσο)
- οι ΜΔ δεν συνδέονται με εξωτερικές επιδράσεις (κοινωνικά, πολιτισμικά, οικογενειακά προβλήματα κλπ)
- η κάθε περίπτωση ΜΔ είναι διαφορετική
- με κατάλληλη βοήθεια οι μαθητές με ΜΔ θα μπορούσαν να διαπρέψουν
Πώς να αντιμετωπίσουμε τις προφορικές εξετάσεις
(Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι οι οδηγίες είναι απλουστευτικές και δεν αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα το θέμα, αλλά αποτελούν ένα πρώτο βοήθημα)
Επειδή ο μαθητής με ΜΔ είναι πολύ πιθανόν να μην είναι σε θέση να αντιληφθούν ολοκληρωμένα αυτά που διαβάζουν ή ακούν, θα πρέπει να του ζητάμε:
- Να διαβάσει φωναχτά την εκφώνηση μιας ερώτησης - άσκησης
- Να την επαναλάβει μόνος του χωρίς να τη διαβάσει και αν μπορεί να μας εξηγήσει τι ζητάει
- Να προσδιορίσει την περιοχή του μαθήματος που χρειάζεται να ξέρει για να επιλύσει το πρόβλημα (επειδή τείνουν να εστιάζουν σε λίγες μόνο διαστάσεις ενός φαινομένου και να εξάγουν συμπεράσματα βασισμένοι σχεδόν αποκλειστικά στην αισθητηριακή αντίληψη)
Ο καθηγητής από τη μεριά του είναι σκόπιμο να προσπαθήσει:
- Επειδή οι μαθητές με ΜΔ χαρακτηρίζονται από σημαντικά προβλήματα απόδοσης προσοχής, η εξέταση να γίνεται σε ήσυχο περιβάλλον χωρίς εξωτερικές επιδράσεις (θόρυβοι, κίνηση κλπ)
- Να διαβάζονται τα θέματα δυνατά από τον υπεύθυνο πολλές φορές τα θέματα βήμα – βήμα και να ελέγχεται αν τα έχει γράψει σωστά ο μαθητής
- Τα γραπτά κείμενα θα πρέπει να φροντίσουμε να είναι όσο το δυνατόν αραιογραμμένα
- Επειδή οι μαθητές με ΜΔ μπορεί να έχουν προβλήματα στην ακουστική και οπτική αντίληψη λέξεων ή σύνθετων σχημάτων,
- να χρησιμοποιεί απλές οπτικές απεικονίσεις του προβλήματος (σχήματα, εποπτικά μέσα)
- να μιλάει αργά και καθαρά και να ζητάει να επαναλάβει ο μαθητής τι κατάλαβε.
- Επειδή οι μαθητές με ΜΔ δεν μπορούν να επιλέξουν τη στρατηγική αντιμετώπισης μιας κατάστασης και τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν όταν οδηγηθούν σε αδιέξοδο κατά την επίλυση ενός προβλήματος ο καθηγητής πρέπει :
- Να απλοποιεί προφορικά τις εκφωνήσεις των θεμάτων
- Να βοηθάει τον μαθητή να εντοπίσει τις παραμέτρους του προβλήματος
- Να συμβάλει στη βήμα – βήμα βοήθεια του μαθητή στο ξεπέρασμα των δυσκολιών κατά τη διάρκεια επίλυσης του προβλήματος.
- Να τον διορθώνει όταν οδηγείται σε λάθος δρόμο
- Σε περίπτωση προβλήματος στην επίλυση μαθηματικής πράξης, τον βοηθάμε να κάνει μια ανάλογη πράξη με άλλα δεδομένα και του ζητάμε να την επαναλάβει στο συγκεκριμένο πρόβλημα
- Σε περίπτωση ερώτησης κρίσεως του ζητάει να προσδιορίσει κάθε φορά ποιο δεδομένο παραμένει σταθερό ή ήδη έχει προσδιοριστεί και τι παραμένει σαν μεταβλητή (επειδή αν και γνωρίζουν την ανάγκη ελέγχου των μεταβλητών που διερευνούν, δεν μπορούν πάντα να τηρήσουν αυτή την αρχή στην πράξη)
- Στην περίπτωση που η εκφώνηση θεμάτων συνοδεύεται από σύνθετα διαγράμματα ή σχήματα αυτά θα πρέπει να παρουσιάζονται αναλυτικά καθώς ο μαθητής είναι πιθανόν να μην είναι σε θέση να προσδιορίσει την ακριβή θέση των επιμέρους στοιχείων (πχ ποιο είναι πάνω και πιο κάτω).
- Να του εξηγεί τα λάθη του στο τέλος της εξέτασης τονίζοντας τις επιτυχίες του.
Σημείωση:
Τα υπόλοιπα επαφίενται στη γνωστή ευαισθησία του εκπαιδευτικού…
Έστω και λίγα από τα παραπάνω να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε είναι καλό.
Τα υπόλοιπα επαφίενται στη γνωστή ευαισθησία του εκπαιδευτικού…
Έστω και λίγα από τα παραπάνω να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε είναι καλό.
Περισσότερα θέματα για τις μαθησιακές δυσκολίες εδώ.