Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να γίνουν ανεξάρτητοι, θαρραλέοι και γεμάτο αυτοπεποίθηση ενήλικες που είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της ζωής και να χειριστούν ακόμα και τις πιο δύσκολες καταστάσεις. Πώς θα γίνουν έτσι όμως;
Δεν είναι εύκολο! Για να μεγαλώσουμε παιδιά που παίρνουν ρίσκα θα πρέπει να είμαστε κι εμείς έτοιμοι να πάρουμε τα δικά μας. Από την άλλη, πρέπει να γνωρίζουμε πότε να βάλουμε όρια. Πότε πρέπει να τα αφήσουμε να ζήσουν την περιπέτεια και πότε να παρέμβουμε για να τα προστατέψουμε; Ποια είναι αυτή η λεπτή γραμμή που χωρίζει τον περιπετειώδη από τον απρόσεκτο; Για να τη βρείτε θα πρέπει να αναζητάτε συνεχώς την ισορροπία ανάμεσα στο ρίσκο και την προσοχή. Να πώς θα μεγαλώσετε γενναία -αλλά προσεκτικά- παιδιά:
Όσο πιο νωρίς τόσο πιο καλά
Τα παιδιά έχουν μια έμφυτη περιέργεια για το καθετί. Φροντίστε να δίνετε τροφή στην περιέργειά τους, μέσα όμως σε ασφαλή όρια. Αρχίστε από όταν είναι ακόμα σε πολύ μικρή ηλικία να τους διδάσκετε τι είναι επικίνδυνο και πρέπει να αποφεύγουν. Δίνετε σαφείς εντολές ("μην πας εκεί", "πρόσεχε, μην το ακουμπήσεις" κ.λπ.) με σταθερή φωνή και κοιτάζοντάς στα μάτια.
Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον
Επειδή δεν θέλετε -αλλά και δεν μπορείτε- να έχετε συνεχώς στραμμένο το βλέμμα στο παιδί, βεβαιωθείτε ότι στο χώρο όπου κινείται και επεξεργάζεται δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να το βλάψει. Απομακρύνετε οτιδήποτε είναι πολύ μικρό και μπορεί να το βάλει στο στόμα, καλύψτε τις πρίζες με τα ειδικά καλύμματα, τοποθετήστε πόρτες πάνω και κάτω από τις σκάλες. Έτσι θα μπορεί να εξερευνήσει το χώρο χωρίς να νιώθει το άγρυπνο βλέμμα σας συνεχώς επάνω του.
Αφήστε το να πειραματιστεί
Εάν είστε πάντα δίπλα στο παιδί για να το βοηθήσετε, π.χ. να πιεί νερό με το ποτήρι, δεν θα καταφέρει ποτέ να το κάνει μόνο του. Αφήστε το να δοκιμάσει ξανά και ξανά (ναι, αυτό σημαίνει ότι θα βρέξει και τα ρούχα του) μέχρι να τελειοποιήσει τις δεξιότητες που χρειάζονται για να το κάνει σωστά.
Εξηγήστε τις συνέπειες
Ένας λόγος για τον οποίο τα παιδιά φέρονται συχνά απερίσκεπτα είναι ότι οι γονείς τους δεν τους έχουν εξηγήσει ποτέ τι θα συμβεί εάν κάτι πάει στραβά. Δεν αρκεί να πούμε «όχι». Είναι πιο σημαντικό να πούμε και το λόγο που θεωρούμε ότι είναι επικίνδυνο να κάνουν κάτι.
Μάθετέ τους να ζητούν αυτό που θέλουν
Είναι σημαντικό τα παιδιά από μικρή ηλικία να ξέρουν ότι μπορούν να αποκτήσουν κάτι που χρειάζονται. Ξεκινήστε με μικρά πράγματα -π.χ. πείτε στον πεντάχρονο γιο σας να πάει μόνος του στο σερβιτόρο στο εστιατόριο για να ζητήσει ένα καθαρό κουτάλι. Είναι σημαντικό να μάθει ότι δεν πρέπει να ντρέπεται. Αφού ξεπεράσει την ντροπή του και πάει να πάρει το κουτάλι, είναι εξίσου σημαντικό να ακούσει από εσάς «μπράβο! Είδες; Αν είσαι ντροπαλός δεν θα έχεις καθαρό κουτάλι για να φας το παγωτό σου!"
Αντιμετωπίστε το καθετί σαν πρόκληση κι όχι σαν πρόβλημα
Η απαισιοδοξία είναι μεταδοτική. Εάν συνέχεις βλέπετε μπροστά σας ανυπέρβλητα εμπόδια, το παιδί θα μάθει να κάνει το ίδιο. Εάν ανησυχείτε περισσότερο από αυτό που θα πάει εκδρομή με το σχολείο, δύσκολα θα ξεπεράσει το φόβο του. Εξηγήστε του ότι είναι πραγματικά περίεργο το συναίσθημα να είναι τόσο μακριά από το σπίτι για τόσες ώρες, όμως θα είναι σίγουρα μια εμπειρία που αξίζει να ζήσει και δείξτε κι εσείς χαρούμενοι γι’ αυτό.
Δείξτε σταθερότητα
Ανάλογα με την ηλικία και τις ικανότητες του παιδιού, εξηγήστε του τι "επιτρέπεται" και τι όχι να κάνει. Μην του λέτε «ναι» τη μία μέρα και «όχι» την άλλη. Έχει σημασία να ξέρει για ποια πράγματα το θεωρείτε ικανό προκειμένου να αναπτύξει την αυτοπεποίθησή του.
Αφιερώστε χρόνο
Τις περισσότερες φορές είναι πιο γρήγορο να κάνουμε κάτι μόνοι μας από το να το αναθέσουμε στο παιδί ή να το αφήσουμε να μας βοηθήσει. Όμως, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να τα δοκιμάσει για να μάθει πώς να τα κάνει, όπως για παράδειγμα να πλένει τα πιάτα ή να ντύνεται μόνο του. Χρειάζεται να αφιερώσετε χρόνο για να περιμένετε να το κάνει μόνο το.
Περισσότερες συμβουλές εδώ.