Στην ενδιάμεση έκθεση για τα πεπραγμένα του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία την οποία υπογράφει ο Πρόεδρος του Εθνικό Διαλόγου Αντώνης Λιάκος, ανάμεσα σε άλλα περιλαμβάνονται και τα παρακάτω:
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η Επιτροπή έχει προχωρήσει στη διατύπωση μιας σειράς προτάσεων, άμεσων και μεσοπρόθεσμων, οι οποίες αποσκοπούν στην αλλαγή της φυσιογνωμίας του σχολείου, ώστε να το κάνουν περισσότερο ελκυστικό και ενδιαφέρον για τους μαθητές και πιο αποδοτικό ως προς τους στόχους του. Οι προτάσεις αυτές αφορούν τους καθηγητές, τους μαθητές, το σχολικό χρόνο, τις εκπαιδευτικές πρακτικές, τη σχέση του σχολείου με την κοινωνία.
• Χρήση του σχολικού χρόνου για τη δημιουργία προϋποθέσεων ανάπτυξης εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής (τακτικές παιδαγωγικές συνεδριάσεις του Συλλόγου διδασκόντων), μείωση γραφειοκρατικών διαδικασιών για τις εξωσχολικές δράσεις του σχολείου, αποσαφήνιση του ρόλου των συμβούλων, ενίσχυση του εκπαιδευτικού ως προς τις αρχές συμπερίληψης και διαφοροποίησης στην τάξη.
• Μείωση μέσω αναμόρφωσης της διδασκόμενης ύλης (να αδειάσει η τσάντα του μαθητή) και αντικατάσταση της βαθμολογίας με την περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών σε όλη την υποχρεωτική εκπαίδευση, σε σύνδεση με τους μαθησιακούς στόχους των Προγραμμάτων Σπουδών καθώς και των διαδικασιών αυτό-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας και του συστήματος.
• Καθιέρωση ενιαίου τύπου Ολοήμερου Δημοτικού, προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες (ευελιξία). Διατοπική (κοινά προγράμματα) και ευρωπαϊκή (αδελφοποιήσεις, ανταλλαγές) δικτύωση των σχολείων.
• Ενίσχυση της μαθητικής εκπροσώπησης, σχολική εφημερίδα, ετήσια θεατρική παράσταση (άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινότητα), καθιέρωση ομίλων και συλλογικών μαθητικών δραστηριοτήτων με άξονα τα νέα μέσα, τον κινηματογράφο, τις εικαστικές και παραστατικές τέχνες.
• Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης της δομής και των χώρων του σχολείου σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα κατά τις απογευματινές ώρες.
• «Βάπτιση» του σχολείου για λόγους συμβολικούς και για την εξασφάλιση ταυτότητας. Κάθε σχολείο πρέπει να αποκτήσει τη δική του φυσιογνωμία, τις δικές του παραδόσεις, ετήσιους στόχους και να εμφυσήσει στους μαθητές έναν πατριωτισμό του σχολείου. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να περιοριστεί η συχνή εναλλαγή του προσωπικού. Το σχολείο να γίνει δρών υποκείμενο (να αποκτήσει agency).
• Μελέτη για την αναμόρφωση της οργανωτικής δομής της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από το διετές νηπιαγωγείο, στο εξάχρονο δημοτικό και εξέταση των δυνατοτήτων δημιουργίας τετραετούς γυμνάσιο και διετούς λυκείου (γενικού και επαγγελματικού) προσανατολισμένου προς την έρευνα και με δυνατότητες επιλογών.
• Ενίσχυση της αυτονομίας και των πρωτοβουλιών του εκπαιδευτικού.
• Άμεση συνεργασία φορέων (σχολείο-σύμβουλοι-κοινότητα-δήμοι).
• Ενίσχυση των ολιγοθέσιων σχολείων.
• Εκ περιτροπής ανάληψη πειραματικού χαρακτήρα από τα σχολεία.
• Ανανέωση προγράμματος και κυρίως βιβλίων με προτεραιότητα σε όσα έχουν ήδη κριθεί ως απαράδεκτα. Τι μπορεί να κάνει το βιβλίο ελκυστικό. Ο ρόλος του βιβλίου στην εποχή του διαδικτύου.
• Κατάργηση των αλλεπάλληλων εξετάσεων (και του μήνα εξετάσεων) στο Γυμνάσιο – αντικατάστασή τους με εργασίες (και εξετάσεις κατά τη διάρκεια του έτους).
• Ενοποίηση των κατευθύνσεων των μαθημάτων (ενδεικτικά: σε 3 ή 4, όπως [α] Γλώσσες και Πολιτισμός, [β] Μαθηματικά, [γ] Τέχνες, [δ] Εισαγωγή στην κουλτούρα των Φυσικών και [ε] των Κοινωνικών Επιστημών). Αντίστοιχη ενοποίηση των ειδικοτήτων που διδάσκουν τα μαθήματα.
• Δημιουργία ωρολογίων ενοτήτων σε βάρος της πολυδιάσπασης των ωρών. o Καθιέρωση ολοκληρωμένου προγράμματος Ευέλικτης Εβδομάδας.
• Διεύρυνση του ποσοστού της ύλης που διαμορφώνεται από τους εκπαιδευτικούς τόσο στο Δημοτικό όσο και στο Γυμνάσιο.
• Ομαδοσυνεργατική προσέγγιση: Θεσμοθέτηση και αξιοποίηση εναλλακτικών τρόπων συνεργασίας των μαθητών (αμοιβαία διόρθωση, συνεργασία διαφορετικών τάξεων από διαφορετικά σχολεία, ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών από τους μαθητές). Θεσμοθέτηση των ομαδικών εργασιών ως τρόπου εξέτασης.
• Άρση της λογικής της επανάληψης σε κύκλους των σχολικών αντικειμένων (π.χ. στο μάθημα της Ιστορίας) με έμφαση στο χρονικό και τοπικό παρόν και εξασφάλιση της εσωτερικής συνοχής της ύλης που διδάσκεται σε διαφορετικά αντικείμενα (π.χ. Λογοτεχνία-Ιστορία-Γεωγραφία).
• Σύνδεση Σχολείου-Οικογένειας: Μελέτη θεσμοθετημένης συμβουλευτικής σχέσης σε θέματα εκμάθησης, στάσης απέναντι στο σχολείο, ζητήματα εκφοβισμού και βίας, καθώς και σε θέματα πρόληψης εξαρτήσεων. Ενδυνάμωση της γονικής εμπλοκής ως μια δυναμικής διεργασίας αλληλεπίδρασης γονέων και εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Θεσμοθετημένος χρόνος συνεργασίας με τους γονείς.
Στο επόμενο διάστημα η επιτροπή θα πρέπει να επανέλθει, υπό τη σημερινή της μορφή ή ως ομάδες εργασίας, προκειμένου να επεξεργαστεί συγκεκριμένες προτάσεις ως προς την παιδαγωγική αυτονομία του σχολείου, τις σχέσεις του με την κοινότητα, τις σχέσεις με τους γονείς, την διαθεματικότητα και την ευελιξία στα προγράμματα, τον εσωτερικό κανονισμό του σχολείου και την αναβαθμισμένη λειτουργία του συλλόγου των διδασκόντων. Οι προτάσεις αυτές, οι οποίες αναμφίβολα διαπνέονται από μια συλλογιστική, θα πρέπει να ολοκληρωθούν προς την κατεύθυνση μιας πρότασης στην οποία οι ιδέες που υπόκεινται θα πρέπει να γίνουν έκδηλες, ώστε οι αλλαγές να μην αντιμετωπίζονται ως αποσπασματικές.• Μείωση μέσω αναμόρφωσης της διδασκόμενης ύλης (να αδειάσει η τσάντα του μαθητή) και αντικατάσταση της βαθμολογίας με την περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών σε όλη την υποχρεωτική εκπαίδευση, σε σύνδεση με τους μαθησιακούς στόχους των Προγραμμάτων Σπουδών καθώς και των διαδικασιών αυτό-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας και του συστήματος.
• Καθιέρωση ενιαίου τύπου Ολοήμερου Δημοτικού, προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες (ευελιξία). Διατοπική (κοινά προγράμματα) και ευρωπαϊκή (αδελφοποιήσεις, ανταλλαγές) δικτύωση των σχολείων.
• Ενίσχυση της μαθητικής εκπροσώπησης, σχολική εφημερίδα, ετήσια θεατρική παράσταση (άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινότητα), καθιέρωση ομίλων και συλλογικών μαθητικών δραστηριοτήτων με άξονα τα νέα μέσα, τον κινηματογράφο, τις εικαστικές και παραστατικές τέχνες.
• Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης της δομής και των χώρων του σχολείου σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα κατά τις απογευματινές ώρες.
• «Βάπτιση» του σχολείου για λόγους συμβολικούς και για την εξασφάλιση ταυτότητας. Κάθε σχολείο πρέπει να αποκτήσει τη δική του φυσιογνωμία, τις δικές του παραδόσεις, ετήσιους στόχους και να εμφυσήσει στους μαθητές έναν πατριωτισμό του σχολείου. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να περιοριστεί η συχνή εναλλαγή του προσωπικού. Το σχολείο να γίνει δρών υποκείμενο (να αποκτήσει agency).
• Μελέτη για την αναμόρφωση της οργανωτικής δομής της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από το διετές νηπιαγωγείο, στο εξάχρονο δημοτικό και εξέταση των δυνατοτήτων δημιουργίας τετραετούς γυμνάσιο και διετούς λυκείου (γενικού και επαγγελματικού) προσανατολισμένου προς την έρευνα και με δυνατότητες επιλογών.
• Ενίσχυση της αυτονομίας και των πρωτοβουλιών του εκπαιδευτικού.
• Άμεση συνεργασία φορέων (σχολείο-σύμβουλοι-κοινότητα-δήμοι).
• Ενίσχυση των ολιγοθέσιων σχολείων.
• Εκ περιτροπής ανάληψη πειραματικού χαρακτήρα από τα σχολεία.
• Ανανέωση προγράμματος και κυρίως βιβλίων με προτεραιότητα σε όσα έχουν ήδη κριθεί ως απαράδεκτα. Τι μπορεί να κάνει το βιβλίο ελκυστικό. Ο ρόλος του βιβλίου στην εποχή του διαδικτύου.
• Κατάργηση των αλλεπάλληλων εξετάσεων (και του μήνα εξετάσεων) στο Γυμνάσιο – αντικατάστασή τους με εργασίες (και εξετάσεις κατά τη διάρκεια του έτους).
• Ενοποίηση των κατευθύνσεων των μαθημάτων (ενδεικτικά: σε 3 ή 4, όπως [α] Γλώσσες και Πολιτισμός, [β] Μαθηματικά, [γ] Τέχνες, [δ] Εισαγωγή στην κουλτούρα των Φυσικών και [ε] των Κοινωνικών Επιστημών). Αντίστοιχη ενοποίηση των ειδικοτήτων που διδάσκουν τα μαθήματα.
• Δημιουργία ωρολογίων ενοτήτων σε βάρος της πολυδιάσπασης των ωρών. o Καθιέρωση ολοκληρωμένου προγράμματος Ευέλικτης Εβδομάδας.
• Διεύρυνση του ποσοστού της ύλης που διαμορφώνεται από τους εκπαιδευτικούς τόσο στο Δημοτικό όσο και στο Γυμνάσιο.
• Ομαδοσυνεργατική προσέγγιση: Θεσμοθέτηση και αξιοποίηση εναλλακτικών τρόπων συνεργασίας των μαθητών (αμοιβαία διόρθωση, συνεργασία διαφορετικών τάξεων από διαφορετικά σχολεία, ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών από τους μαθητές). Θεσμοθέτηση των ομαδικών εργασιών ως τρόπου εξέτασης.
• Άρση της λογικής της επανάληψης σε κύκλους των σχολικών αντικειμένων (π.χ. στο μάθημα της Ιστορίας) με έμφαση στο χρονικό και τοπικό παρόν και εξασφάλιση της εσωτερικής συνοχής της ύλης που διδάσκεται σε διαφορετικά αντικείμενα (π.χ. Λογοτεχνία-Ιστορία-Γεωγραφία).
• Σύνδεση Σχολείου-Οικογένειας: Μελέτη θεσμοθετημένης συμβουλευτικής σχέσης σε θέματα εκμάθησης, στάσης απέναντι στο σχολείο, ζητήματα εκφοβισμού και βίας, καθώς και σε θέματα πρόληψης εξαρτήσεων. Ενδυνάμωση της γονικής εμπλοκής ως μια δυναμικής διεργασίας αλληλεπίδρασης γονέων και εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Θεσμοθετημένος χρόνος συνεργασίας με τους γονείς.
Περισσότερα εκπαιδευτικά νέα εδώ.