Το να είσαι καλός γονιός είναι μια προσπάθεια καθημερινή, που δεν σταματάει σχεδόν ποτέ. Φυσικά όλοι όσοι μεγαλώνουμε παιδιά κάνουμε λάθη. Έτσι μια δύσκολη ημέρα γεμάτη υποχρεώσεις, λογαριασμούς που πρέπει να πληρωθούν ή μια δύσκολη σύσκεψη στο γραφείο πολλές φορές μας οδηγούν σε λάθος συμπεριφορές.
Αν πραγματικά κάνουμε ο,τι περνάει από το χέρι μας για να μεγαλώνουμε σωστά τα παιδιά μας, ας μην κατακρίνουμε τον εαυτό μας. Αρκεί να έχουμε πάντα στο νου μας πως οι ώριμοι γονείς συναισθάνονται τα παιδιά τους, συγχωρούν τον ίδιο τους το εαυτό για τυχόν λάθη και έχουν αυτοπεποίθηση στο ρόλο τους.
Για να δούμε τι απαντάει ένας ώριμος αλλά κι ένας ανώριμος γονιός (εννοούμε τον γονιό που υποβαθμίζει τα συναισθήματα του παιδιού, όχι πως δεν το αγαπάει) όταν το παιδί του μιλάει:
1."Μαμά, φοβάμαι ν΄ανέβω στο δέντρο"
Ανώριμος γονιός :
"Μα είναι δυνατόν, τι φοβάσαι μεγάλο παιδί; Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Έλα ν΄ανέβεις λοιπόν στο δέντρο, κοίτα τα άλλα παιδάκια που το κάνουν!"
Ώριμος γονιός:
"Το καταλαβαίνω, πες μου πώς νιώθεις. Εγώ είμαι εδώ για να σε προστατεύω, αν θέλεις μπορώ να σε βοηθήσω, αλλά αν δε νιώθεις έτοιμος (π.χ ν΄ανέβεις στο δέντρο) δεν πειράζει. Ούτως ή άλλως κάνεις τόσα άλλα σπουδαία πράγματα."
Ο ώριμος γονιός δεν υποβαθμίζει το φόβο του παιδιού του, κατανοεί ότι ένα μικρό παιδί κάνει καινούργια πράγματα και λογικό είναι να φοβάται. Δεν το καταπιέζει να κάνει κάτι μόνο και μόνο για να τονωθεί ο ίδιος (ότι τα κατάφερε το παιδί του) ή δε νιώθει ότι κάτι περισσότερο σημαίνει αυτό.Φυσικά δεν κάνει συγκρίσεις με άλλα παιδάκια. Και πάνω απ΄όλα, το ρωτά πώς νιώθει για ν΄αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης.
2."Μαμά, είδα φάντασμα"
Ανώριμος γονιός:
"Τι βλακείες είναι αυτές, δεν υπάρχουν φαντάσματα."
Ώριμος γονιός:
"Ναι; για πες μου πώς ήταν; Νόμιζα κι εγώ όταν ήμουν μικρή ότι είχα δει αλλά μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι έκανα λάθος."
Με την απάντησή του αυτή ένας ανώριμος γονιός προσπαθεί να κάνει το παιδί του να μην φοβάται. Δεν το κάνει δηλαδή για κακό (προφανώς). Έτσι όμως δεν πείθεται ένα μικρό παιδί. Επίσης το παιδί θέλει σημασία, χρόνο. Το καλύτερο λοιπόν είναι να το ρωτήσουμε περισσότερα γι αυτό που μας λέει, να μπούμε στη θέση του, να του πούμε πως κι εμείς κάποτε είμαστε σαν κι αυτό και μέσα από την κουβέντα μας να ηρεμήσει και να πεισθεί.
3."Μαμά, ο Γιαννάκης με έδειρε"
Ανώριμος γονιός:
"Να τον δείρεις κι εσύ."
Ώριμος γονιός:
"Πόνεσες; Είσαι καλά; Εγώ είμαι εδώ, για πες μου όμως τι συνέβη; Ποιος ξεκίνησε πρώτος; Μήπως την επόμενη φορά πρέπει να το πεις στη δασκάλα;"
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ωθήσουμε το παιδί ν΄ανταποδώσει το χτύπημα. Έτσι ενισχύουμε επιθετικές συμπεριφορές. Πρέπει πρώτα να ρωτήσουμε πως είναι, πώς νιώθει, τι συνέβη, αφού μέσα από την κουβέντα μπορεί να φανεί πως το δικό μας παιδί προκάλεσε τον καυγά. Αν πρόκειται όμως για ένα παιδάκι που μονίμως έχει επιθετική συμπεριφορά πρέπει το δικό μας παιδί ν΄απευθυνθεί στη δασκάλα κι αν αυτό επαναληφθεί, θα μιλήσουμε πλέον εμείς στο σχολείο.
4."Μαμά, δεν θέλω να έρθω μαζί σας εκεί που θα πάτε με τους μεγάλους, βαριέμαι"
Ανώριμος γονιός:
"Δεν γίνεται να μην πάμε κι εγώ πήγαινα με τους γονείς μου. Μας περιμένουν"
Ώριμος γονιός:
"Το καταλαβαίνω αυτό που μου λες. Το περνούσα κι εγώ όταν ήμουν μικρή. Επειδή όμως δεν γίνεται να μην πάει η μαμά κι ο μπαμπάς μπορούμε να βρούμε μαζί κάποιες λύσεις. Να τηλεφωνήσουμε στη γιαγιά και τον παππού να πας από το σπίτι τους; (αυτό στην περίπτωση που έχετε αυτή τη δυνατότητα). Να διαλέξουμε μαζί μερικά παιχνίδια, μαρκαδόρους και χαρτιά για να περάσει ευχάριστα η ώρα σου όσο θα βρισκόμαστε εκεί; Και σου υπόσχομαι πως αν δω πως δεν περνάς καλά, δεν θα μείνουμε πολύ ώρα"
Το παιδί λέει αλήθεια. Είναι μια πραγματικότητα. Δεν είναι σωστό να ακυρώνουμε αυτό που νιώθει και τελικά εκφράζει επειδή εμείς δεν έχουμε άλλη λύση. Ούτε φυσικά να μην πάμε εμείς. Βρίσκουμε λοιπόν εναλλακτικές κι ακούγοντας πραγματικά αυτό που μας έχει πει, μειώνουμε τον χρόνο παραμονής μας σ΄ένα περιβάλλον πραγματικά βαρετό για ένα παιδί.
5."Μαμά, δεν θέλω να πάω σ΄αυτό το πάρτυ, δεν είναι φίλος μου αυτός"
Ανώριμος γονιός:
"Θα πας, δεν θα εκτεθώ εγώ στη μαμά του, μας περιμένει"
Ώριμος γονιός:
"Εντάξει, μήπως όμως θα είναι κι άλλοι φίλοι σου εκεί και τελικά περάσεις καλά; Έχετε μαλώσει μ΄αυτό το παιδάκι ή απλώς δεν παίζετε; Θέλεις να κάνεις κάτι άλλο εκείνη την ώρα; Πάντως δεν υπάρχει πρόβλημα αν δεν θέλεις, δεν θα πάμε"
Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά σε σχέση με μια πρόσκληση για ενήλικες. Το πάρτυ είναι παιδικό, το παιδί λοιπόν που είναι καλεσμένο έχει όλο το δικαίωμα να μην θέλει να έρθει. Το βοηθάμε βέβαια για να καταλάβει κι αυτό κι εμείς τι το οδήγησε σ΄αυτή την απόφαση και δεν θέλει, αφού τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν εύκολα καταστάσεις. Για παράδειγμα αν έχει μόλις αποκτήσει ένα νέο παιχνίδι και θέλει να μείνει για να παίξει μ΄αυτό, του εξηγούμε ότι σε δυο ώρες το παιχνίδι θα είναι και πάλι στη διάθεσή του. Αν όμως δεν το συμπαθεί αυτό το παιδί που κάνει το πάρτυ, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπαίνει από τόσο νωρίς σε κοινωνικές υποχρεώσεις που στην ουσία είναι δικές μας. Εξηγούμε την αλήθεια στην άλλη μητέρα, η οποία αν είναι ώριμη θα το καταλάβει, λέγοντας οτι "είχε τις κακές του και δεν ήθελε να ρθει" ή αν θεωρούμε ότι θα παρεξηγηθεί επικαλούμαστε μια μικρή αδιαθεσία.
6."Θέλω κι εμένα να μου πάρεις αυτό το παιχνίδι, η Μαρία το έχει"
Ανώριμος γονιός:
"Θα στο πάρω" ή "Όχι, δε με νοιάζει τι κάνει η Μαρία."
Ωριμος γονιός:
" Η Μαρία είναι σε μια άλλη οικογένεια. Κι έχει κι άλλα πράγματα που εσύ δεν τα έχεις, όπως εσύ έχεις δεκάδες πράγματα που δεν έχει η Μαρία. Για να δούμε τι είναι αυτό το παιχνίδι, δεν έχεις κάτι ανάλογο; Μήπως να περιμένουμε τα γενέθλιά σου; Δεν γίνεται διαρκώς να αγοράζουμε παιχνίδια."
Ο ώριμος γονιός όπως είπαμε και στην αρχή έχει αυτοπεποίθηση. Πιστεύει δηλαδή ότι είναι καλός γονιός, άρα δε νιώθει ενοχικά που δεν έχει το παιδί του αυτό το παιχνίδι, ούτε μπαίνει σε συγκρίσεις με άλλες οικογένειες. Ξέρει πως το παιδί του είναι ευτυχισμένο γιατί έχουν μεταξύ τους καλή σχέση. Αυτό είναι πολύ βασικό να το μάθει ένα παιδί γιατί πάντα στη ζωή θα υπάρχει κάποιος που θα έχει κάτι περισσότερο. Το θέμα είναι πως τα παιδιά επηρεάζονται φυσικά. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Και μπορούμε κάπου κάπου να κάνουμε πίσω. Όχι όμως διαρκώς, διότι έτσι θα δημιουργήσουμε ανασφάλεια στο παιδί, ότι δεν είμαστε σταθεροί σ΄αυτά που λέμε και κάνουμε, ότι μπορεί να μας χειριστεί και στο τέλος δεν θα μπορεί να διαχειριστεί το ίδιο μεγαλώνοντας το "όχι".
7."Μαμά δεν θέλω να διαβάσω"
Ανώριμος γονιός:
"Δεν θα βγεις από το δωμάτιό σου αν δεν τελειώσεις τα μαθήματά σου."
Ώριμος γονιός:
" Σε απασχολεί κάτι και δεν μπορείς να συγκεντρωθείς; Είσαι κουρασμένο; Έλα να το συζητήσουμε. Θέλεις να παίξεις για κανένα τεταρτάκι και μετά να πας να κάνεις τα μαθήματά σου; Πως θα νιώσεις αν αύριο σε ρωτήσει κάτι η δασκάλα και είσαι αδιάβαστος; Δυστυχώς δεν γίνεται να μη διαβάσεις. Είναι η μοναδική σου υποχρέωση. Πάρε λίγο χρόνο και πες μου όταν είσαι έτοιμος. Αν μάλιστα τελειώσεις γρήγορα θα πάμε και μια μικρή βόλτα."
Κι εμείς κουραζόμαστε και βαριόμαστε πολλές φορές, απόλυτα το καταλαβαίνουμε. Αλλά έχουμε μάθει πως μερικά πράγματα είμαστε υποχρεωμένοι να τα κάνουμε. Γιατί διαφορετικά θα έχουμε επιπτώσεις. Το ίδιο πρέπει να μάθει κι ένα παιδί. Και η επίπτωση δεν είναι μια τιμωρία άσχετη όπως δεν θα φας παγωτό. Αλλά ότι αν είσαι αδιάβαστος θα εκτεθείς στην τάξη ή αν δεν τελειώσεις τα μαθήματά σου δεν θα πάμε βόλτα όχι γιατί είναι τιμωρία, γιατί δεν θα υπάρχει άλλος χρόνος. Τέλος πρέπει να μάθει πως η μοναδική υποχρέωση που έχει είναι το σχολείο και τα μαθήματά του.
8."Κλαίω γιατί τσακώθηκα με τον φίλο μου"
Ανώριμος γονιός:
"Μα είναι δυνατόν να κλαις για βλακείες; Κλαίνε οι άντρες; Άντε σταμάτα."
Ώριμος γονιός:
"Έλα σ΄εμένα στην αγκαλιά μου να κλάψεις. Πες μου τι συνέβη; Πως νιώθεις;"
Όταν βλέπουμε ένα παιδί να κλαίει νιώθουμε άβολα (δεν θα πρεπε όμως). Έτσι προσπαθούμε να το σταματήσουμε. Αυτό όμως δεν το ενθαρρύνει να εκφράζει τα συναισθήματά του και τα κρατάει μέσα του. Δεν μπορεί να μας εμπιστευθεί ή την επόμενη φορά απλώς δεν θα κλάψει κοντά μας κι έτσι θα χάσουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του, να του μάθουμε να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Του δείχνουμε λοιπόν ότι είμαστε εκεί, είμαστε δίπλα του και αποδεχόμαστε πλήρως αυτό που νιώθει.
9."Μη φεύγεις, θα μου λείψεις"
Ανώριμος γονιός:
"Τι να κάνω παιδί μου, πρέπει να πάω στη δουλειά. Καλημέρα."
Ώριμος γονιός:
"Κι εμένα θα μου λείψεις πολύ. Πρέπει όμως να πάω στη δουλειά αλλά θα κάνουμε μια συμφωνία. Θα κάτσεις εδώ να παίξεις με αυτό κι αυτό, θα μου ετοιμάσεις και μια ζωγραφιά, θα περάσει όμορφα και όταν θα έχεις παίξει, ζωγραφίσει και φάει εγώ θα έρθω, θα σε πάρω μια τεράστια αγκαλιά και θα παίξουμε ό,τι θέλεις εσύ. Μήπως θέλεις να πάμε και στην παιδική χαρά; Σε 5 ώρες θα είμαι πίσω."
Το παιδί δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να πάμε στη δουλειά. Και η εξήγηση αλλάζει με βάση την ηλικία του παιδιού. Του δημιουργούμε λοιπόν τις συνθήκες για να περάσει καλά σπίτι και του υποσχόμαστε κάτι που θα κάνουμε μαζί όταν επιστρέψουμε. Είμαστε όμως υποχρεωμένες να το τηρήσουμε, ό,τι κι αν έχει συμβεί, γιατί αλλιώς θα χάσουμε την αξιοπιστία μας.
10."Θέλω να κοιμηθώ στο κρεβάτι σας"
Ανώριμος (και κουρασμένος) γονιός:
"Άντε έλα."
Ώριμος (ακόμη κι αν είναι κουρασμένος) γονιός:
"Αγάπη μου αυτό δεν γίνεται. Εδώ κοιμάται μόνο η μαμά με τον μπαμπά. Εσύ έχεις δικό σου κρεβάτι και δικό σου δωμάτιο όπου έχεις τα παιχνίδια σου κι όλα τα ωραία σου πράγματα. Όλοι μαζί δεν κοιμόμαστε καλά και όλοι έχουμε ανάγκη από ύπνο. Μπορώ όμως να έρθω στο κρεβάτι σου να σου διαβάσω ένα παραμύθι, να μιλήσουμε για πολλή ώρα μέχρι να νιώσεις πως είσαι έτοιμο να κοιμηθείς. Ποιο παραμύθι θέλεις να σου πω;"
Γι αυτό το θέμα έχουν χυθεί τόνοι μελανιού κι έχουν γραφτεί δεκάδες βιβλία. Μπορούμε να αναλύσουμε τους λόγους που το παιδί θέλει να κοιμάται με τους γονείς καθώς και γιατί δεν πρέπει αυτό να συμβαίνει σε κάποιο άλλο Post (και θα το κάνουμε, είναι υπόσχεση) απλώς το βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως το να κοιμάται μαζί με τους γονείς ένα παιδί του κάνει κακό. Πρέπει εμείς λοιπόν που θέλουμε να είναι καλά και να γίνει υγιής συναισθηματικά ενήλικας να θέσουμε τα όρια και να είμαστε αυστηροί σε αυτό. Όχι στον τόνο της φωνής μας, αλλά σ΄αυτό που λέμε!
Περισσότερες συμβουλές εδώ.