Το σχολείο ξεκινάει σε λίγες μέρες. Κάποιες οικογένειες έχουν αλλάξει τόπο κατοικίας με αποτέλεσμα το παιδί τους να πρέπει να αλλάξει και αυτό σχολείο.
Πώς λοιπόν θα το προετοιμάσουν για αυτή την αλλαγή; Πώς θα του πουν ότι δεν θα πάει στο ίδιο σχολείο, ότι δεν θα ξαναδεί τους φίλους του αλλά θα χρειαστεί να κάνει καινούργιους;
Πράγματι, μπορεί σε εμάς τους μεγάλους να φαίνεται κάτι εύκολο και να μην δίνουμε την ανάλογη σημασία, για τον κόσμο του παιδιού όμως είναι μία σημαντική μετάβαση σε ένα νέο και άγνωστο πλαίσιο, μακριά από ότι γνώριζε μέχρι σήμερα. Αλήθεια, σκεφτείτε πως είναι για εσάς η αλλαγή εργασίας (αν σας έχει τύχει βέβαια!).
Εξηγήστε του γιατί πρέπει να αλλάξει σχολείο: Μην ξεχνάμε ότι το παιδί έχει ήδη περάσει από την ηλικία του "Γιατί μαμά;". Γνωρίζετε λοιπόν πόσο σημαντικό είναι να μπορεί να εξηγήσει στο μικρό του μυαλουδάκι γιατί πρέπει να αποχωριστεί τους φίλους του και την αγαπημένη του δασκάλα...
Μιλήστε μαζί του για την αλλαγή αυτή: Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει τις σκέψεις και τους πιθανούς φόβους του, σχετικά με την μετάβαση στο νέο σχολικό περιβάλλον.
Μην υποτιμάτε τα συναισθήματά του γύρω από την αλλαγή αυτή:Πολλές φορές οι γονείς στην προσπάθειά τους να δείξουν ότι είναι μία συνηθισμένη κατάσταση η αλλαγή σχολείου, προσπαθούν να μειώσουν τα παιδικά συναισθήματα. Αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ότι δεν το καταλαβαίνουν και να αισθάνεται μόνο του και απροστάτευτο.
Σεβαστείτε τους φόβους του και τις ανησυχίες του: Σε κάθε περίπτωση, οι προσωπικές ανησυχίες του κάθε παιδιού, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους γονείς ως απόλυτα φυσιολογικές, και όχι ως «πρόβλημα» προς επίλυση. Τέτοιου είδους αντιδράσεις, ενδέχεται να ερμηνευτούν από το παιδί ως έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις δυνατότητες του, και να του προκαλέσουν επιπρόσθετο άγχος
Ακούστε τις ανησυχίες του γύρω από την απώλεια των αγαπημένων του φίλων και δασκάλων: Εσείς πως θα νιώθατε αν έπρεπε να αλλάξετε πόλη ή και χώρα ακόμα, αν έπρεπε να αφήσετε πίσω όλους τους φίλους και τους γνωστούς σας, τα σημεία αναφοράς σας; Έτσι και το παιδί σας νιώθει πως με κάποιους από τους φίλους του ή και δασκάλους ακόμα, έχει πιθανόν ήδη καταφέρει να αναπτύξει ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς. Έχει δηλαδή ήδη επιτύχει τους στόχους της κοινωνικοποίησης και τώρα καλείται να υποστεί εκ νέου το σοκ του αποχωρισμού και το φόβο της μοναξιάς, έως ότου επαναπροσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον. Δυσκολίες που κυρίως το πρώτο χρονικό διάστημα της προσαρμογής είναι φυσιολογικό να αισθάνεται πως δεν θα ξεπεράσει ποτέ, ότι δεν θα είναι στο ίδιο σχολείο με το Γιωργάκη ή με την Ελενίτσα...
Δείξτε του τα θετικά της αλλαγής αυτής: Μπορείτε να του μιλήσετε για το νέο του σχολικό περιβάλλον, τι μπορεί να του προσφέρει (εξωσχολικές ή και αθλητικές δραστηριότητες, ενδιαφέροντα μαθήματα, εκδηλώσεις, προγράμματα ψυχαγωγίας), έτσι ώστε να το κινητοποιήσετε και να του δημιουργήσετε κίνητρα να πάει στο νέο του σχολείο αλλά και να ενθουσιαστεί με αυτό.
Μιλήστε μαζί του για την αλλαγή αυτή: Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει τις σκέψεις και τους πιθανούς φόβους του, σχετικά με την μετάβαση στο νέο σχολικό περιβάλλον.
Μην υποτιμάτε τα συναισθήματά του γύρω από την αλλαγή αυτή:Πολλές φορές οι γονείς στην προσπάθειά τους να δείξουν ότι είναι μία συνηθισμένη κατάσταση η αλλαγή σχολείου, προσπαθούν να μειώσουν τα παιδικά συναισθήματα. Αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ότι δεν το καταλαβαίνουν και να αισθάνεται μόνο του και απροστάτευτο.
Σεβαστείτε τους φόβους του και τις ανησυχίες του: Σε κάθε περίπτωση, οι προσωπικές ανησυχίες του κάθε παιδιού, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους γονείς ως απόλυτα φυσιολογικές, και όχι ως «πρόβλημα» προς επίλυση. Τέτοιου είδους αντιδράσεις, ενδέχεται να ερμηνευτούν από το παιδί ως έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις δυνατότητες του, και να του προκαλέσουν επιπρόσθετο άγχος
Ακούστε τις ανησυχίες του γύρω από την απώλεια των αγαπημένων του φίλων και δασκάλων: Εσείς πως θα νιώθατε αν έπρεπε να αλλάξετε πόλη ή και χώρα ακόμα, αν έπρεπε να αφήσετε πίσω όλους τους φίλους και τους γνωστούς σας, τα σημεία αναφοράς σας; Έτσι και το παιδί σας νιώθει πως με κάποιους από τους φίλους του ή και δασκάλους ακόμα, έχει πιθανόν ήδη καταφέρει να αναπτύξει ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς. Έχει δηλαδή ήδη επιτύχει τους στόχους της κοινωνικοποίησης και τώρα καλείται να υποστεί εκ νέου το σοκ του αποχωρισμού και το φόβο της μοναξιάς, έως ότου επαναπροσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον. Δυσκολίες που κυρίως το πρώτο χρονικό διάστημα της προσαρμογής είναι φυσιολογικό να αισθάνεται πως δεν θα ξεπεράσει ποτέ, ότι δεν θα είναι στο ίδιο σχολείο με το Γιωργάκη ή με την Ελενίτσα...
Δείξτε του τα θετικά της αλλαγής αυτής: Μπορείτε να του μιλήσετε για το νέο του σχολικό περιβάλλον, τι μπορεί να του προσφέρει (εξωσχολικές ή και αθλητικές δραστηριότητες, ενδιαφέροντα μαθήματα, εκδηλώσεις, προγράμματα ψυχαγωγίας), έτσι ώστε να το κινητοποιήσετε και να του δημιουργήσετε κίνητρα να πάει στο νέο του σχολείο αλλά και να ενθουσιαστεί με αυτό.
Δείξτε του την ευκαιρία να κάνει νέους φίλους: Σίγουρα νιώθει άβολα όταν θα πάει στο νέο του περιβάλλον και τα άλλα παιδάκια έχουν ήδη φιλίες σχηματισμένες από τον προηγούμενο χρόνο. Παρόλα αυτά, οφείλουμε να το ενισχύσουμε στη νέα του αυτή προσπάθεια.
Διατηρείστε τις παλιές του φιλίες και επαφές: Για κάποιο τουλάχιστον χρονικό διάστημα, αν μας είναι δύσκολο. έτσι ώστε να μην αισθανθεί παραμελημένο ή απομονωμένο.
Διηγηθείτε του τη δική σας ιστορία αλλαγής σχολείου (σε περίπτωση που έχει υπάρξει): Μπορείτε να αφηγηθείτε στο παιδί τη θετική έκβαση μίας δικής σας σχετικής εμπειρίας και να το εφησυχάσετε λέγοντάς του, ότι τα συναισθήματά του είναι απόλυτα φυσιολογικά και κοινά με αυτά των υπολοίπων παιδιών, που αντιμετωπίζουν την ίδια εμπειρία αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.
Επισκεφτείτε μαζί το νέο του σχολείο: Λίγο καιρό πριν αρχίσει το σχολείο επισκεφτείτε το και προσπαθήστε να το γνωρίσετε με τη νέα του δασκάλα ή και με κάποιους από τους νέους του συμμαθητές, αν αυτό είναι βέβαια εφικτό. Με αυτό τον τρόπο θα ανακουφιστεί κάπως από το φόβο για το άγνωστο περιβάλλον.
Συνοδεύστε το στο σχολείο το πρώτο διάστημα: Πηγαίνετε μαζί του, μιλήστε στη διαδρομή για το πώς αισθάνεται, για τις νέες του δραστηριότητες και την επαφή του με τα άλλα παιδιά ή τον δάσκαλο.
Διαβεβαιώστε το ότι θα συζητάτε μαζί του πιθανές δυσκολίες: Κυρίως όταν είναι μικρό είναι σημαντικό να νιώθει το γονιό - Θεό του πως είναι δίπλα του, έστω και αν τις σχολικές ώρες είναι μόνο του στο νέο περιβάλλον. Είναι πολύ βοηθητικό για το παιδί να μπορεί να μιλήσει για τις δυσκολίες του και να τις "απομυθοποιήσει" κατά κάποιο τρόπο μαζί με το γονιό.
Συζητήστε μαζί του για τα επιτεύγματα του: Δεν είναι μόνο οι δυσκολίες αλλά και το τι καταφέρνει το παιδί να επιτύχει. Ενισχύστε το και επιβεβαιώστε τη προσπάθειά του αυτή. Ενθαρρύνετε το παιδί να σας μιλήσει για τους στόχους του, καθώς και για το πώς θα ήθελε το ίδιο να συμμετάσχει εντός ή εκτός της τάξης.
Βοηθήστε το στη προετοιμασία για το σχολείο: Εξίσου σημαντική, είναι και η βοήθεια στην καθημερινή σχολική προετοιμασία του (ντύσιμο, πρωινό, διάβασμα). Πρόκειται για ασφαλείς καθημερινές συνήθειες, εντός των οποίων είναι πιο πιθανό το παιδί να καταφέρει να αισθανθεί άνετα, έτσι ώστε να αρχίσει να σας εξιστορεί πως αντιλαμβάνεται της αλλαγές γύρω του.
Γνωρίστε και εσείς άλλους γονείς: Η δικτύωση σας με άλλους γονείς θα μπορούσε να αποδειχθεί εξίσου χρήσιμη, στην προσπάθεια να κάνετε το παιδί σας να αισθανθεί άνεση και ασφάλεια στο νέο του σχολικό περιβάλλον.
Διατηρείστε τις παλιές του φιλίες και επαφές: Για κάποιο τουλάχιστον χρονικό διάστημα, αν μας είναι δύσκολο. έτσι ώστε να μην αισθανθεί παραμελημένο ή απομονωμένο.
Διηγηθείτε του τη δική σας ιστορία αλλαγής σχολείου (σε περίπτωση που έχει υπάρξει): Μπορείτε να αφηγηθείτε στο παιδί τη θετική έκβαση μίας δικής σας σχετικής εμπειρίας και να το εφησυχάσετε λέγοντάς του, ότι τα συναισθήματά του είναι απόλυτα φυσιολογικά και κοινά με αυτά των υπολοίπων παιδιών, που αντιμετωπίζουν την ίδια εμπειρία αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.
Επισκεφτείτε μαζί το νέο του σχολείο: Λίγο καιρό πριν αρχίσει το σχολείο επισκεφτείτε το και προσπαθήστε να το γνωρίσετε με τη νέα του δασκάλα ή και με κάποιους από τους νέους του συμμαθητές, αν αυτό είναι βέβαια εφικτό. Με αυτό τον τρόπο θα ανακουφιστεί κάπως από το φόβο για το άγνωστο περιβάλλον.
Συνοδεύστε το στο σχολείο το πρώτο διάστημα: Πηγαίνετε μαζί του, μιλήστε στη διαδρομή για το πώς αισθάνεται, για τις νέες του δραστηριότητες και την επαφή του με τα άλλα παιδιά ή τον δάσκαλο.
Διαβεβαιώστε το ότι θα συζητάτε μαζί του πιθανές δυσκολίες: Κυρίως όταν είναι μικρό είναι σημαντικό να νιώθει το γονιό - Θεό του πως είναι δίπλα του, έστω και αν τις σχολικές ώρες είναι μόνο του στο νέο περιβάλλον. Είναι πολύ βοηθητικό για το παιδί να μπορεί να μιλήσει για τις δυσκολίες του και να τις "απομυθοποιήσει" κατά κάποιο τρόπο μαζί με το γονιό.
Συζητήστε μαζί του για τα επιτεύγματα του: Δεν είναι μόνο οι δυσκολίες αλλά και το τι καταφέρνει το παιδί να επιτύχει. Ενισχύστε το και επιβεβαιώστε τη προσπάθειά του αυτή. Ενθαρρύνετε το παιδί να σας μιλήσει για τους στόχους του, καθώς και για το πώς θα ήθελε το ίδιο να συμμετάσχει εντός ή εκτός της τάξης.
Βοηθήστε το στη προετοιμασία για το σχολείο: Εξίσου σημαντική, είναι και η βοήθεια στην καθημερινή σχολική προετοιμασία του (ντύσιμο, πρωινό, διάβασμα). Πρόκειται για ασφαλείς καθημερινές συνήθειες, εντός των οποίων είναι πιο πιθανό το παιδί να καταφέρει να αισθανθεί άνετα, έτσι ώστε να αρχίσει να σας εξιστορεί πως αντιλαμβάνεται της αλλαγές γύρω του.
Γνωρίστε και εσείς άλλους γονείς: Η δικτύωση σας με άλλους γονείς θα μπορούσε να αποδειχθεί εξίσου χρήσιμη, στην προσπάθεια να κάνετε το παιδί σας να αισθανθεί άνεση και ασφάλεια στο νέο του σχολικό περιβάλλον.
Όσο καλύτερα προετοιμάζει ο γονιός το παιδί του μέσα από τη συζήτηση για την αλλαγή του σχολικού του περιβάλλοντος, τόσο καλύτερα το προετοιμάζει και ψυχολογικά, καθώς το ανακουφίζει συναισθηματικά από το φόβο και το άγχος που ενδεχομένως αισθάνεται σχετικά με τις απαιτήσεις της νέας του καθημερινότητας...
Σε κάθε περίπτωση, η σχολική προσαρμογή συνιστά μία ιδιαίτερα απαιτητική ψυχο-συναισθηματική διαδικασία για κάθε παιδί, και είναι φυσιολογικό να έχει διάρκεια έως και τρεις μήνες. Όμως, αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου ορισμένα παιδιά τρομοκρατούνται και καταλήγουν να κλείνονται στον εαυτό τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ειδικά όταν αισθάνονται, ότι οι γονικές προσδοκίες είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Μαρίνα Μόσχα, Ψυχοθεραπεύτρια
Περισσότερα θέματα για το σχολείο εδώ.