Δωροδοκία και στημένοι αγώνες στους Ολυμπιακούς αγώνες της αρχαίας Ελλάδας. Οι πυγμάχοι που συνεννοήθηκαν για το αποτέλεσμα και οι πατεράδες που «κανόνισαν» το αποτέλεσμα του αγώνα των γιων τους

Στη μακροχρόνια πορεία των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας, παρουσιάστηκαν και κρούσματα δωροδοκίας.
Μερικοί αθλητές, προκειμένου να στεφθούν νικητές, δε δίσταζαν να δωροδοκήσουν τους αντιπάλους τους, παραβαίνοντας τον όρκο τους.
Ο νικητής των Ολυμπιακών Αγώνων απολάμβανε πολλά προνόμια και εξασφάλιζε μια άνετη και πλούσια ζωή, και αυτό φαίνεται ότι για ορισμένους ήταν ισχυρότατο κίνητρο, ώστε να προσπαθήσουν να εξαγοράσουν τη νίκη.
Ο Γαληνός μιλάει επικριτικά για εκείνους τους αθλητές, οι οποίοι επιδιώκουν τον πλουτισμό τους μέσω των αγώνων, ενώ ο Φιλόστρατος θεωρεί ως μια από τις αιτίες για την παρακμή των αγώνων τη φιλοχρηματία ορισμένων αθλητών, που έχει ως αποτέλεσμα άλλοι να «πουλάνε» τον αγώνα και άλλοι να εξαγοράζουν τη νίκη.
Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας, φαίνεται καθαρά ότι η δωροδοκία και ο χρηματισμός δεν αφορούσε μόνο αθλητές, αλλά και ορισμένους προπονητές και ελλανοδίκες.
Υπάρχουν περιπτώσεις δωροδοκίας που έγιναν γνωστές, όπως και άλλες που δεν αποκαλύφθηκαν.



Η πρώτη δωροδοκία

Η πρώτη δωροδοκία καταγράφεται κατά την 98η Ολυμπιάδα το 388 π.Χ. Ο Θεσσαλός Εύπωλος, αθλητής της πυγμαχίας, δωροδόκησε τους συναθλητές του, τον Αρκάδα Αγήτορα, τον Κυζικηνό Πρύτανη και τον Φορμίωνα από την Αλικαρνασσό.
Ο Φορμίωνας μάλιστα είχε ανακηρυχθεί νικητής στην προηγούμενη Ολυμπιάδα.
Όταν οι Ηλείοι ανακάλυψαν το χρηματισμό των αθλητών, τους τιμώρησαν με πρόστιμο.
Από τα χρήματα των προστίμων κατασκευάστηκαν ορισμένα από τα περίφημα χάλκινα αγάλματα του Δία, οι Ζάνες.

Στο δρόμο που οδηγούσε στο Στάδιο, στήνονταν οι Ζάνες προς τιμήν του Δία με χρήματα από τα πρόστιμα των αθλητών

Στα αγάλματα του Δία οι Ηλείοι είχαν γράψει επιγραφές, μια από τις οποίες έλεγε ότι ολυμπιονίκης πρέπει να στέφεται ο αθλητής που είναι γρήγορος στα πόδια και δυνατός στο σώμα και όχι εκείνος που αναδεικνύεται με δωροδοκία.
Κατά την 178η Ολυμπιάδα του 368 π.Χ. κατασκευάστηκαν άλλες δύο Ζάνες από τα πρόστιμα που επέβαλλαν οι ελλανοδίκες σε δύο Ρόδιους αθλητές.

Η δωροδοκία μεταξύ των πατεράδων

Στην 192η Ολυμπιάδα, το 12 π.Χ., στο αγώνισμα της πάλης παίδων αγωνιζόταν ο Πολύκτωρ ο Ηλείος και ο Σώσανδρος από τη Σμύρνη. Σε αυτή την περίπτωση η δωροδοκία δεν έλαβε χώρα μεταξύ των δύο αθλητών αλλά μεταξύ των πατεράδων τους.
Πράγματι, ο Δαμόνικος, πατέρας του Πολύκτορα, είχε μεγάλη επιθυμία να νικήσει ο γιος του.



Ήρθε λοιπόν σε επαφή με τον πατέρα του Σώσανδρου και του έδωσε χρήματα για να πείσει το γιο του να χάσει τον αγώνα. Έτσι νικητής στην πάλη παίδων αναδείχθηκε ο Πολύκτωρ.
Η δωροδοκία έγινε αντιληπτή από τους ελλανοδίκες, οι οποίοι τιμώρησαν με πρόστιμο και τους δύο πατεράδες των αθλητών.

Ο Σπαρτιάτης που αρνήθηκε να δωροδοκηθεί

Ο Πλούταρχος αναφέρει την περίπτωση ενός Σπαρτιάτη αθλητή, τον οποίο προσπάθησαν να δωροδοκήσουν με υψηλό χρηματικό ποσό.
Συγκεκριμένα του πρότειναν να έχει μειωμένη απόδοση στον αγώνα.



Ο Σπαρτιάτης όμως δεν δέχτηκε και ύστερα από σκληρό αγώνα στέφθηκε νικητής. Τότε κάποιος τον ρώτησε: «Και τώρα τι κατάλαβες Λάκωνα; Ποιο είναι το κέρδος σου;» και ο Σπαρτιάτης χαμογελώντας του είπε: «Το κέρδος μου είναι ότι στο μέλλον θα έχω την τιμή να μάχομαι δίπλα στο βασιλιά μου.»
Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε ότι τα φαινόμενα δωροδοκίας πήραν μεγαλύτερη έκταση κυρίως στους ελληνιστικούς χρόνους και την περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας στον ελληνικό χώρο.

ΠΗΓΗ: Οι ολυμπιακοί αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα, Οι Αθέατες Πλευρές, Ελένη Νικολαϊδου- Χρήστος Κατσικας, Εκδόσεις Σαββάλας, mixanitouxronou.gr

Περισσότερα αφιερώματα εδώ.