Τι χρειάζεται ένας έφηβος για να επιτύχει στην ζωή του;

Είναι αποδεκτό από όλους μας ότι με τη μόρφωση κάθε παιδί μπορεί να αξιοποιήσει καλύτερα τα προσόντα του. Έτσι ένα παιδί που είναι καλός μαθητής στα μαθηματικά αργότερα μπορεί να γίνει οικονομικός αναλυτής ή ένα παιδί που έχει καλή φωνή μπορεί να γίνει μια τραγουδίστρια όπερας.

Για εμάς τους ενήλικες είναι ξεκάθαρα τα οφέλη της εκπαίδευση και του σχολείου.

Για αρκετά παιδιά – εφήβους όμως το σχολείο, το διάβασμα και οι σχολικές υποχρεώσεις είναι μια δύσκολη και δυσάρεστη υποχρέωση και πολύ συχνά εύχονται να μην υπήρχαν σχολεία.
Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά παιδιά θεωρούν δεδομένο το σχολείο, χωρίς να ξέρουν πως θα ήταν η ζωή τους χωρίς αυτό και την εκπαίδευση.

Τώρα που τα παιδιά αρχίζουν τη σχολική χρονιά και θέτουν τους πρώτους στόχους είναι μια καλή ευκαιρία να ξανακουβεντιάσουν για την αξία του σχολείου αλλά και να θυμηθούν τα οφέλη της εκπαίδευσης. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργήσουν κίνητρα στα παιδιά για την μάθηση και ένα όραμα για τον εαυτό τους και το μέλλον τους.

Καλλιεργήστε στο παιδί σας κίνητρα μάθησης και δημιουργήστε του όραμα για το μέλλον

Όταν λέμε όραμα εννοούμε κάτι μεγαλύτερο από μια επιθυμία και ένα στόχο, κάτι που είναι πιο μακρινό αλλά και πολύ πιο σημαντικό. Εξηγούμε στο παιδί μας ότι άλλο είναι να κάνω σωστή διαχείριση στα χρήματα μου, άλλο είναι να αποταμιεύω και άλλο να θέλω να γίνω πλούσιος. Το τελευταίο είναι ένα όραμα που έχω για το μέλλον, για την ζωή μου, για μένα και χρειάζεται πολύ περισσότερη προσπάθεια, προσήλωση, επιμονή και φυσικά χρόνο μέχρι να υλοποιηθεί. Η δημιουργία του οράματος σε κάθε παιδί για το μέλλον του αποτελεί το πιο σημαντικό κίνητρο για να πειστεί ώστε να καταβάλει την προσπάθεια που απαιτεί το διάβασμα και οι σχολικές υποχρεώσεις.

Τι πρέπει να συζητήσουμε με το παιδί μας

Ότι η κοινωνία μας είναι μια εγγράμματη κοινωνία κάθε μέρα στο σουπερ μάρκετ, στην τράπεζα, στην εφορία κλπ. Χρειάζεται να γραφούμε και να διαβάζουμε αλλά και να συμπεράνουμε έντυπα, να κάνουμε υπολογισμούς με μαθηματικές πράξεις προκειμένου να ολοκληρώσουμε καθημερινές δουλειές. Δεν μπορείς να επιβιώσεις εύκολα και ανεξάρτητα στην σημερινή μας κοινωνία αν δεν έχεις βασική εκπαίδευση. Άρα αυτό που χρειαζόμαστε είναι το σχολείο.

Εξηγήστε του ότι η μόρφωση βοηθά στην επίλυση προσωπικών προβλημάτων και υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου καλυτέρα σε μια διαμάχη. Κοινωνικά οι μορφωμένοι άνθρωποι αποκτούν καλύτερη αποδοχή και αναγνώριση γιατί έτσι μπορούν να έχουν καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων σε σχέση με εκείνους που δεν κατάφεραν να μορφωθούν. Η γνώση σου προσφέρει επιλογές

• Επαγγελματικά έχουν δουλειές με καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερη αμοιβή
• Γνωρίζουν ότι η εκπαίδευση είναι το μέσο για την προσωπική και κοινωνική ευημερία

Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί μας να καταλάβει γιατί πάει στο σχολείο

• Εντοπίστε και ενισχύστε πιθανά κίνητρα που θα το κάνουν να ταυτιστεί (ποτέ σύγκριση )ακόμα περισσότερο με ένα πρόσωπο που αγαπά ιδιαίτερα και το θαυμάζει «θα γίνεις και εσύ ένας καλός μαθητής σαν το εξάδελφο σου το Γιάννη».
• Επισημάνετε έναν μακροπρόθεσμο στόχο όπως, όταν τελειώσεις το σχολείο θα μπορείς να γίνεις αεροπόρος (επιθυμία του παιδιού), ή γιατρός (ταύτιση με ένα ενήλικα που αγαπά ) σαν τον μπαμπά. Επισημάνετε δηλαδή τους λόγους για τους οποίους βρίσκεστε στο σχολείο και ποια θα είναι τα οφέλη.
• Ελέγχετε καθημερινά την επίδοση του και να το επιβραβεύετε έτσι ώστε να αποκτήσετε την συνήθεια της αυτο-παρακίνησης τόσο σε μακροπρόθεσμους όσο και βραχυπρόθεσμους στόχους.

Καλλιεργήστε την αυτό –παρακίνηση

Συζητάτε με θετικό τρόπο την απόδοση της εβδομάδας, του μήνα και του χρόνου. Με αυτό τον τρόπο του καλλιεργείται το αίσθημα της εσωτερικής ικανοποίησης και το κίνητρο να γίνει ακόμα καλύτερος.

Θα δώσετε νόημα στην διαδικασία του σχολείου, στα μαθήματα και θα κατανοήσει καλύτερα την αναγκαιότητα να ανταποκριθεί με ζήλο και επιτυχία στις σχολικές απαιτήσεις που συνεπάγεται η φοίτηση. Δώστε του το σωστό πρότυπο, αν έχετε σπουδάσει. Εάν πάλι δεν έχετε σπουδάσει μιλήστε του για τα οφέλη των σπουδών και το παράδειγμα σας, τις άξιες ζωής και τονίστε πως μας βοηθάνε να ζούμε καλυτέρα.

Αφού μιλήσετε για λόγους που το παρακινούν... Συζητήστε για τις αξίες

• Υπευθυνότητα
• Οργάνωση
• Αυτοέλεγχος
• Μοναδικότητα
• Συνεργασία
• Επίμονη
• Θετική σκέψη

Βάλτε τους πρώτους στόχους

Στην συνέχεια, είναι η κατάλληλη περίοδος να συζητήσετε με το παιδί σας και να θέσετε από κοινού τους στόχους για τη σχολική χρονιά και το μέλλον. Επισημάνετε παράλληλα τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του.

Τα σημαντικά χαρακτηριστικά των στόχων:
• Να είναι ρεαλιστικοί, δηλαδή να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του
• Να είναι δυνατοί και σχετικά εύκολα να επιτευχθούν
• Να είναι ευέλικτοι έτσι ώστε να μπορούν να τροποποιηθούν, αν χρειαστεί
• Να είναι μετρήσιμοι, δηλαδή να μπορείτε να ελέγξετε το αν έχουν επιτευχθεί
• Να είναι ταυτίσιμοι με τους στόχους του παιδιού σας κάτω από τον δικό σας έλεγχο αλλά πάντα και σύμφωνα με τις δικές του αξίες και επιθυμίες.

Η γνώμη του Ειδικού
Τα παιδιά της σημερινή μας κοινωνίας τα αποπροσανατολίζουμε γιατί τους προσφέρουμε εύκολες και ακούραστες λύσεις. Άλλες φορές πάλι τους λύνουμε το πρόβλημα προτού ακόμα δημιουργηθεί αυτή η υπέρ- προστατευτικότητα, η οποία αποχαυνώνει τα παιδιά και τους εφήβους νομίζοντας ότι τα πάντα είναι άπλα. Σήμερα στο αναπτυξιακό κέντρο Mandou εφαρμόζουμε με επιτυχία ειδικά προγράμματα που ονομάζονται life skills. Ένας ειδικός βοηθά το παιδί να δημιουργήσει όραμα για τον εαυτό του, το μαθαίνει να βάζει στόχους και να προσπαθεί. Σε συνδυασμό με μια καλή φροντιστηριακή υποστήριξη κάθε παιδί μπορεί να καταφέρει το καλύτερο για τον εαυτό του.

Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής

Περισσότερα θέματα για την εφηβεία εδώ.