Από την ηλικία των 2 ετών περίπου, η ικανότητα ενός παιδιού να εκφράζει τα συναισθήματά του με λέξεις, συνεπάγεται λιγότερες εκρήξεις θυμού και… λοιπές σκηνές υστερίας. Τώρα αντί να ξαπλώνει στο πάτωμα και να ωρύεται, θα σας πει: «φύγε, δεν σε αγαπώ». Κι εσείς, που είσαστε ψυχολογικά προετοιμασμένοι για… πράξεις και όχι για λέξεις, μένετε άγαλμα. Μην ανησυχείτε, φάση είναι θα περάσει κι αυτή. Εξάλλου, τα παιδιά έχουν την τάση να πειραματίζονται με όλα όσα βλέπουν και ακούνε γύρω τους και αναπαράγουν χωρίς ενδοιασμούς όλα αυτά τα καυστικά σχόλια, τις... αιχμηρές απαντήσεις, τον αγενή τόνο της φωνής. Απορροφούν σαν τα σφουγγάρια λέξεις που ακούνε στην τηλεόραση, την παιδική χαρά ή τον παιδικό σταθμό χωρίς να κατανοούν πάντα το νόημα τους. Ακόμα και αν είναι έτσι όμως, μια τέτοια συμπεριφορά δεν μπορεί ποτέ να γίνει αποδεκτή. Η αγένεια δεν παύει να αποτελεί την πιο απτή απόδειξης της έλλειψης υπακοής και σεβασμού και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και δραστικά από την πρώτη στιγμή που αυτή κάνει την εμφάνισή της.
Οι αιτίες της αγένειας
• Όλα ξεκινάνε λίγο – πολύ αθώα. Τα μικρά παιδιά αντιγράφουν απλώς τη συμπεριφορά των μεγαλύτερων παιδιών στο σχολείο ή μιμούνται τους αγαπημένους τους τηλεοπτικούς ήρωες.
• Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την εσωτερική τους ανάγκη να αντιδράσουν στα όρια και τους κανόνες που τους βάζουμε, είναι εύκολο να καταλάβουμε την αιτία του κακού.
• Συνήθως, αντιδράνε έτσι όταν κάτι τα ενοχλεί, όταν είναι εκνευρισμένα, κουρασμένα, θυμωμένα ή προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους.
• Καμιά φορά βέβαια ευθύνονται και οι γονείς που τους δίνουν το κακό παράδειγμα. Όταν το μικρό παιδί ακούσει, για παράδειγμα, τον μπαμπά του (που τόσο θαυμάζει) να εκφράζεται ανάλογα, δεν αργεί να το επαναλάβει.
Ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του
Ζητάτε από το μικρό σας να δοκιμάσει το κοτόπουλο που μαγειρέψατε και αυτό σάς απαντά «γιακ... είναι απαίσιο» Δε θέλει και πολύ για να καταλήξει ένα δείπνο σε... καταστροφή. Όσο και αν σας ενοχλεί η στάση του παιδιού σας, πρέπει να ξέρετε πώς δεν το κάνει επίτηδες για να σας πληγώσει (όπως θα γίνεται σε λίγα χρόνια). Στην πραγματικότητα, το παιδί σας δε σκέφτεται καθόλου εσάς ή τα αισθήματά σας. Μόνο ο εαυτός του το νοιάζει. Προσπαθεί λοιπόν, με τρόπο... δυναμικό να συνειδητοποιήσει τα όριά του. Και το κάνει λίγο άκομψα. Κάθε φορά που σας αντιμιλά, είναι απλά μέρος της προσπάθειας να... υψώσει το ανάστημά του, να επιβάλλει τους όρους του, να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Είναι ακόμα ένας τρόπος να παίξει μαζί σας. Μην αντιδράτε λοιπόν υπερβολικά. Μην δώσετε μάχη εξουσίας για τις λέξεις. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθει το παιδί σας να απαντά ευγενικά και με σεβασμό, είναι να…
• …του το μάθετε. Πείτε του λοιπόν: «μπορείς να βρεις έναν καλύτερο τρόπο για να μου πεις ότι δε σου αρέσει το κοτόπουλο». Αν αρχίσετε να του φωνάζετε δε θα του προσφέρετε το σωστό παράδειγμα και θα κλιμακώσετε περισσότερο τις αντιδράσεις του.
• …του προσφέρετε επιλογές. Γιατί αν μπορεί να πει την άποψή του, θα έχει λιγότερες πιθανότητες να νιώσει ότι πρέπει να επιβάλλει την παρουσία του με τρόπους... προσβλητικούς.
• …του εξηγείτε διαρκώς τι είναι και τι δεν είναι αποδεκτό, τι επιτρέπεται και τι όχι να λέει. Αν και είναι λίγο δύσκολο για ένα δίχρονο ή τρίχρονο παιδάκι να καταλάβει τη διαφορά ανάμεσα στην αυθάδεια και την ευγένεια, σιγά- σιγά θα μάθει.
Ποτέ μπροστά στον κόσμο
Οι γονείς άθελά τους ενθαρρύνουν την αγενή συμπεριφορά και την αυθάδεια του παιδιού τους, κάθε φορά που αποσιωπούν ή... προσπερνούν τα διάφορα εξυπνακίστικα σχόλια, κυρίως όταν αυτά ειπωθούν μπροστά στον κόσμο. Και ενώ η προσπάθεια να αποφύγουν την «σκηνή» μπροστά στους ξένους είναι απολύτως κατανοητή, αγνοώντας την απαράδεκτη συμπεριφορά είναι σα να δίνουν το πράσινο φως στο παιδί τους για να συνεχίσει. Μην περιμένετε λοιπόν να φτάσετε στο σπίτι για να μαλώσετε το μικρό σας αν σας συμβεί κάτι ανάλογο. Το πιθανότερο είναι ότι το παιδί δε θα θυμάται καν τι είπε. Πρέπει να αντιμετωπίσετε την κατάσταση άμεσα. Αν το παιδί παραφερθεί λίγο, εξηγήστε του ότι αυτό που είπε δεν ήταν ευγενικό και δείξτε του έναν καλύτερο τρόπο να εκφραστεί. Αν όμως ο τρόπος που μίλησε ήταν πολύ άσχημος και αν το έχετε ήδη προειδοποιήσει, πάρτε το σε μια γωνιά και επιβάλλετε άμεσα την τιμωρία που έχετε επιλέξει.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.