Λογοτεχνία: ένα υπέροχο ταξίδι και κάθε βιβλίο ένας ξεχωριστός προορισμός. Πόσο μάλλον, όταν βασίζεται σε αληθινά γεγονότα με μια μικρή δόση μυθοπλασίας. Τα ιστορικά μυθιστορήματα τα αγαπάω ιδιαίτερα, καθώς σε πληροφορούν για πραγματικά συμβάντα, τα οποία μπλέκονται με φανταστικά, χωρίς όμως να σε βομβαρδίζουν με ημερομηνίες και λεπτομέρειες. Στο σημερινό άρθρο επιλέξαμε έξι ιστορικά μυθιστορήματα, Ελλήνων συγγραφέων, γνωστά και ιδιαίτερα αγαπητά στους φανατικούς του είδους.
- Καλπούζος, Γιάννης, ΣΕΡΡΑ. Η ψυχή του Πόντου, Ψυχογιός, 2016.
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Ενόψει του εκτοπισμού των Αρμενίων απ’ την Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1915, ένα κορίτσι που μοιάζει να το ζωγράφισε ο ίδιος ο Θεός καταφεύγει στο σπίτι ενός αγνώστου. Στην Ορντού ένα άλλο κορίτσι εύπορης ελληνικής οικογένειας ετοιμάζεται για τον γάμο της και πασχίζει να οραματιστεί το μέλλον μ’ έναν άντρα τον οποίο ελάχιστα γνωρίζει.
Ο χαρισματικός, θρήσκος και θεματοφύλακας των ηθών της εποχής Γαληνός Φιλονίδης διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες· δοκιμάζεται εμπρός στις ιδέες του? έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και το μίσος· συντρίβεται και θέτει ως στόχο ζωής να εκδικηθεί εκείνον που του προκάλεσε τον μέγα πόνο.
Στο παρασκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφείται ο Πόντος μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών· η ομογενοποίηση των φυλών με συνδετικό κρίκο μα και άλλοθι τη θρησκεία· ο φόβος, η μισαλλοδοξία και ο εθνικισμός που ενσπείρουν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές· η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης· οι διώξεις των Ελλήνων επί Στάλιν· τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και οι στέπες του Καζακστάν με αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και σφοδρό ψύχος τον χειμώνα· οι πόθοι, τα πάθη και τα δεινά των Ποντίων. Κι όλα, μέσα από το πολυσχιδές ταξίδι που γράφει η ζωή και το ταξίδι που γράφεται για τη ζωή, να φαντάζουν φλόγες και κινήσεις του ποντιακού χορού σέρρα, του χορού της φωτιάς.
Ο χαρισματικός, θρήσκος και θεματοφύλακας των ηθών της εποχής Γαληνός Φιλονίδης διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες· δοκιμάζεται εμπρός στις ιδέες του? έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και το μίσος· συντρίβεται και θέτει ως στόχο ζωής να εκδικηθεί εκείνον που του προκάλεσε τον μέγα πόνο.
Στο παρασκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφείται ο Πόντος μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών· η ομογενοποίηση των φυλών με συνδετικό κρίκο μα και άλλοθι τη θρησκεία· ο φόβος, η μισαλλοδοξία και ο εθνικισμός που ενσπείρουν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές· η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης· οι διώξεις των Ελλήνων επί Στάλιν· τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και οι στέπες του Καζακστάν με αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και σφοδρό ψύχος τον χειμώνα· οι πόθοι, τα πάθη και τα δεινά των Ποντίων. Κι όλα, μέσα από το πολυσχιδές ταξίδι που γράφει η ζωή και το ταξίδι που γράφεται για τη ζωή, να φαντάζουν φλόγες και κινήσεις του ποντιακού χορού σέρρα, του χορού της φωτιάς.
Η δική μας άποψη:
Είναι αρκετά ενδιαφέρουσα η πλοκή, αν και προσωπικά λίγο κουράστηκα από τον όγκο του βιβλίου. Οι περιγραφές είναι ρεαλιστικές και τα πρόσωπα φαντάζουν σα να ζωντανεύουν, καθώς διαβάζεις το βιβλίο. Διαβάζοντας το βιβλίο συχνά νιώθεις ότι μπαίνουν τα γεγονότα σε μια σειρά, όμως κάτι μεσολαβεί και μπλέκονται πάλι. Ο πρωταγωνιστής -Γαληνός- κάθε άλλο από γαλήνεια ζωή έχει.
- Βόικου, Σοφία, Ψίθυροι του Βαρδάρη, Ψυχογιός, 2016
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Η Σαλονίκη, η πόλη των τριών θεών, των χριστιανών, των μουσουλμάνων και των Εβραίων, προσπαθεί να βρει την ταυτότητά της στην αυγή του εικοστού αιώνα.
Αύγουστος 1917. Η πόλη καίγεται συθέμελα. Ο πλούσιος Μεχμέτ εφέντης σώζει τη ζωή μιας χριστιανής, της Σοφίας. Την ερωτεύεται παράφορα, παντρεύεται όμως μια άλλη γυναίκα. Η Ζοζεφίν και το πολυτελές πορνείο της γίνονται μάρτυρες μιας μάζωξης λαών από όλα τα μέρη του κόσμου που θα κληθούν να χύσουν το αίμα τους σε έναν καταστροφικό πόλεμο. Η Εσρά, μια τσιγγάνα που η γέννησή της χάνεται στον χρόνο, κινείται αθόρυβα και υπογείως στην πόλη και παρεμβαίνει στις ανθρώπινες ζωές. Μια επιστολή, πολλά χρόνια αργότερα, φέρνει στο φως επτασφράγιστα μυστικά που σημάδεψαν τη μοίρα όλων αυτών που κάποτε σεργιάνισαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Ο βαρδάρης, ο αέναος τοπικός άνεμος, μας παρασέρνει στη δίνη της ιστορίας μιας πόλης σαγηνευτικής και φέρνει μαζί του ψιθύρους ξεχασμένους.
Αύγουστος 1917. Η πόλη καίγεται συθέμελα. Ο πλούσιος Μεχμέτ εφέντης σώζει τη ζωή μιας χριστιανής, της Σοφίας. Την ερωτεύεται παράφορα, παντρεύεται όμως μια άλλη γυναίκα. Η Ζοζεφίν και το πολυτελές πορνείο της γίνονται μάρτυρες μιας μάζωξης λαών από όλα τα μέρη του κόσμου που θα κληθούν να χύσουν το αίμα τους σε έναν καταστροφικό πόλεμο. Η Εσρά, μια τσιγγάνα που η γέννησή της χάνεται στον χρόνο, κινείται αθόρυβα και υπογείως στην πόλη και παρεμβαίνει στις ανθρώπινες ζωές. Μια επιστολή, πολλά χρόνια αργότερα, φέρνει στο φως επτασφράγιστα μυστικά που σημάδεψαν τη μοίρα όλων αυτών που κάποτε σεργιάνισαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Ο βαρδάρης, ο αέναος τοπικός άνεμος, μας παρασέρνει στη δίνη της ιστορίας μιας πόλης σαγηνευτικής και φέρνει μαζί του ψιθύρους ξεχασμένους.
Η δική μας άποψη:
Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου μαθαίνεις την ιστορία της όμορφης Θεσσαλονίκης. Δε σε κουράζει, αν και είναι αρκετά περιγραφικό, ίσως γιατί περιγράφει τόπους γνωστούς και αγαπητούς σε εμένα. Αδιαμφισβήτητα είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο που περνά στον αναγνώστη πέρα από την ιστορία συγχρόνως και μηνύματα.
- Περβανά, Σωτηρία, Τα όνειρα μυρίζουν ταμπάκο, Κέδρος, 2015
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Η μεγάλη αυτοκρατορία των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων πνίγεται από τους μαύρους καπνούς και τα ματωμένα νερά της Σμύρνης. Ο ξενιτεμός οδηγεί τη Σμυρνιά Πολύμνια με το ασαράντιστο λεχούδι της στη Θράκη. Η Κορνηλία ενηλικιώνεται μέσα στη δίνη των γεγονότων της οικονομικής πτώχευσης των αρχών της δεκαετίας του 1930, της δικτατορίας του Μεταξά, της βουλγαρικής κατοχής και του Εμφύλιου πολέμου, του οποίου ο απόηχος φτάνει στα χώματα της Θράκης που μυρίζουν ταμπάκο…
Η πορεία μιας ισχυρής οικογένειας, που εμπλέκεται στον αγώνα των ανταρτών και μένει χωρίς προστάτη και πόρους, εξελίσσεται παράλληλα με τις σκοτεινές σελίδες της Ιστορίας του 20ού αιώνα.Η Κορνηλία παίρνει στα χέρια της τη μοίρα της οικογένειάς της, γίνεται προστάτης και κηδεμόνας, καταφέρνει να βγει μέσα από λαίλαπες δυνατότερη κάθε φορά και, πιο αποφασισμένη από ποτέ, να ξαναδημιουργήσει την περιουσία που σπαταλήθηκε στον αγώνα για την απελευθέρωση. Κατορθώνει να ξεπεράσει κάθε προσδοκία και να χτίσει τη δική της αυτοκρατορία σιγαρέτων. Όμως, ένας φόνος από το παρελθόν επιστρέφει στις μνήμες και απειλεί να γκρεμίσει το έργο της ζωής της.
Η πορεία μιας ισχυρής οικογένειας, που εμπλέκεται στον αγώνα των ανταρτών και μένει χωρίς προστάτη και πόρους, εξελίσσεται παράλληλα με τις σκοτεινές σελίδες της Ιστορίας του 20ού αιώνα.Η Κορνηλία παίρνει στα χέρια της τη μοίρα της οικογένειάς της, γίνεται προστάτης και κηδεμόνας, καταφέρνει να βγει μέσα από λαίλαπες δυνατότερη κάθε φορά και, πιο αποφασισμένη από ποτέ, να ξαναδημιουργήσει την περιουσία που σπαταλήθηκε στον αγώνα για την απελευθέρωση. Κατορθώνει να ξεπεράσει κάθε προσδοκία και να χτίσει τη δική της αυτοκρατορία σιγαρέτων. Όμως, ένας φόνος από το παρελθόν επιστρέφει στις μνήμες και απειλεί να γκρεμίσει το έργο της ζωής της.
Η δική μας άποψη:
Το βιβλίο αναφέρεται στα χρόνια της Βουλγαρικής κατοχής στη Θράκη. Από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου κυριαρχεί η ένταση, η οποία διατηρείται ως το τέλος του βιβλίου. «Η ευτυχία κράτησε λίγο» και αντικαταστάθηκε από τις κακουχίες του ξένου ζυγού, τα βασανιστήρια και τις εξορίες. Ένα βιβλίο βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, τα οποία περιγράφονται με γλαφυρό και ζωηρό τρόπο. Μία οικογένεια που περνά μεγάλες κακουχίες, αλλά επιβιώνει χάρις στην δύναμη της μητέρα και της μικρή Κορνηλία.
- Ζαγοριανάκου – Μακρυδήμα, Νεκταρία, Ο μεγάλος σοφός, Ωκεανίδα, 2015
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Εγώ, ο Θεόδωρος, ένας μαθητευόμενος μοναχός, ένας υπάκουος αντιγραφέας, γέννημα της Πόλης, έφυγα κυνηγημένος απ’ τον τόπο μου λίγο πριν πέσει στα χέρια των Οθωμανών, ζωσμένος εννιά χειρόγραφα. Εννιά θησαυρούς που φύλαξα με κίνδυνο της ζωής μου. Αποχαιρέτισα βίαια την αθωότητα της νιότης μου όταν έγινα μάρτυρας ενός αποτρόπαιου φόνου.
Ο Θεός με έστειλε στην Πόλη του Κρίνου, τη Φλωρεντία. Βίωσα την Αναγέννηση δίπλα σε ανθρώπους φωτισμένους κι έγινα το δεξί χέρι των Μεδίκων. Το όραμά τους το ’νιωσα και δικό μου. Δεν αποζήτησα τη δόξα, πορεύτηκα πάντα στις σκιές. Έζησα τη ζωή μου καταπώς την ήθελα. Όλα τα γεύτηκα και το κυριότερο, ερωτεύτηκα. Αγάπησα βαθιά, τα βιβλία και μία γυναίκα. Την Μπιάνκα.
Μα όσο κι αν αγάπησα, πάντα έψαχνα να βρω μια γη να ανήκω. Ταξίδεψα σε πολλά μέρη. Παντού ήμουν ξένος… Μόνο ένας τόπος μ’ αγκάλιασε στοργικά σαν να ήμουν ο χαμένος γιος του. Η Πάτμος.
Η ταραχώδης ζωή ενός Βυζαντινού λογίου της Αναγέννησης που γνώρισε την πραγματική ζωή μέσα από τον έρωτα… Ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα, ένας ύμνος στον άνθρωπο και στη γνώση.
Η δική μας άποψη:
Είναι το πρώτο βιβλίο που διάβασα από την κ. Ζαγοριανάκου – Μακρυδήμα, Νεκταρία και με εντυπωσίασε. Πρωτότυπο περιεχόμενο, εξαιρετικές αφηγήσεις. Οι έντονες συναισθηματικές σκηνές κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον, παρά τον μεγάλο όγκο του βιβλίου. Το βιβλίο αυτό κατέχει μια θέση ανάμεσα στα αγαπημένα μου.
- Κόντζογλου, Μαίρη, Πέρα από τα Παλιά Ασήμια, Μεταίχμιο, 2015.
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Η τελευταία πράξη στο δράμα του ξεριζωμού του Έλμερ και της Σεβαστής καθώς και του καταδικασμένου έρωτά τους πλέον εκτυλίσσεται μακριά από την Καππαδοκία, στην Ελλάδα που υποδέχεται το κύμα των προσφύγων μετά τη συνθήκη της Λωζάννης. Παράλληλα οι αναγνώστες παρακολουθούν την περιπλάνηση του Ομέρ, ενός μουσουλμάνου της Δυτικής Μακεδονίας, που αντίστροφα βρέθηκε επίσης με την ανταλλαγή πληθυσμών, στην Καππαδοκία. Η έννοια της πατρίδας, της ταυτότητας και η επιδίωξη της προσωπικής ευτυχίας συνθλίβονται στα γρανάζια της Ιστορίας, σε ένα επικό μυθιστόρημα που φωτίζει τα γεγονότα του παρόντος.
- Γόγολος, Σπύρος, Σμύρνη, Μια ιστορία που δε γράφτηκε, Επίκεντρο, 2016
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Ένας νεαρός άνδρας βρίσκει την πραγματική του ταυτότητα, σε μία πόλη που χάνει τη δική της.
Σε μία πόλη, η οποία χαρακτηρίστηκε ως ο οφθαλμός της Ασίας στην Ευρώπη…
Σε μία πόλη, στην οποία το διηπειρωτικό εμπόριο έδινε ευκαιρίες σε όλους και πρόσφερε απλόχερα τον πλούτο…
Σε μία πόλη, η οποία μοιραία μετατράπηκε σε απαραίτητο εξάρτημα των πολιτικών πειραματισμών…
Σε μία πόλη, η οποία πέρασε απότομα από τον κοσμοπολιτισμό στον εθνικισμό και έζησε την απόλυτη καταστροφή…
Σε μία πόλη, η οποία ακόμη και σήμερα δεν έχει συμφιλιωθεί με το παρελθόν της “επειδή κάηκε και έφυγαν…”
Ο Βρετανός (;) διπλωματικός υπάλληλος Φίλιπ Πάρκερ, ζώντας στη λεβαντίνικη Σμύρνη μέχρι την καταστροφή της και αλληλογραφώντας τόσο με τους δύο επιστήθιους φίλους του, τον Αλέξη Καρέλη, εξ απορρήτων του Ελευθέριου Βενιζέλου και τον Σελίμ Μπέη, δεξί χέρι του Μουσταφά Κεμάλ, όσο και με τον διπλωμάτη πατέρα του στο Foreign Office, μας αποκαλύπτει ένα πλούσιο παρασκήνιο, που ξεκινά το 1912 στο Λονδίνο και εν συνεχεία διαδραματίζεται στο Παρίσι, την Αθήνα, την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα. Ένα παρασκήνιο, στο οποίο πρωταγωνιστούν ηγέτες που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα, διπλωμάτες, μυστικές υπηρεσίες, πόρνες και ερωμένες αλλά και απλοί καθημερινοί άνθρωποι. Ένα παρασκήνιο, το οποίο αποκαλύπτεται παράλληλα με την καθημερινή ζωή αλλά και με τις μοναδικές ανθρώπινες ιστορίες της μικρασιατικής πρωτεύουσας, που τόσο λάτρευε τη ζωή. Ένα παρασκήνιο, το οποίο ξαφνικά ανέτρεψε βίαια τα πάντα και οδήγησε στην απώλεια της πιο κοσμοπολίτικης πόλης της Ανατολικής Μεσογείου, το Σεπτέμβριο του 1922.
Σε μία πόλη, η οποία χαρακτηρίστηκε ως ο οφθαλμός της Ασίας στην Ευρώπη…
Σε μία πόλη, στην οποία το διηπειρωτικό εμπόριο έδινε ευκαιρίες σε όλους και πρόσφερε απλόχερα τον πλούτο…
Σε μία πόλη, η οποία μοιραία μετατράπηκε σε απαραίτητο εξάρτημα των πολιτικών πειραματισμών…
Σε μία πόλη, η οποία πέρασε απότομα από τον κοσμοπολιτισμό στον εθνικισμό και έζησε την απόλυτη καταστροφή…
Σε μία πόλη, η οποία ακόμη και σήμερα δεν έχει συμφιλιωθεί με το παρελθόν της “επειδή κάηκε και έφυγαν…”
Ο Βρετανός (;) διπλωματικός υπάλληλος Φίλιπ Πάρκερ, ζώντας στη λεβαντίνικη Σμύρνη μέχρι την καταστροφή της και αλληλογραφώντας τόσο με τους δύο επιστήθιους φίλους του, τον Αλέξη Καρέλη, εξ απορρήτων του Ελευθέριου Βενιζέλου και τον Σελίμ Μπέη, δεξί χέρι του Μουσταφά Κεμάλ, όσο και με τον διπλωμάτη πατέρα του στο Foreign Office, μας αποκαλύπτει ένα πλούσιο παρασκήνιο, που ξεκινά το 1912 στο Λονδίνο και εν συνεχεία διαδραματίζεται στο Παρίσι, την Αθήνα, την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα. Ένα παρασκήνιο, στο οποίο πρωταγωνιστούν ηγέτες που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα, διπλωμάτες, μυστικές υπηρεσίες, πόρνες και ερωμένες αλλά και απλοί καθημερινοί άνθρωποι. Ένα παρασκήνιο, το οποίο αποκαλύπτεται παράλληλα με την καθημερινή ζωή αλλά και με τις μοναδικές ανθρώπινες ιστορίες της μικρασιατικής πρωτεύουσας, που τόσο λάτρευε τη ζωή. Ένα παρασκήνιο, το οποίο ξαφνικά ανέτρεψε βίαια τα πάντα και οδήγησε στην απώλεια της πιο κοσμοπολίτικης πόλης της Ανατολικής Μεσογείου, το Σεπτέμβριο του 1922.
Στέλλα Γιανοπούλου, maxmag.gr
Περισσότερα θέματα για βιβλία εδώ.