Οι λανθασμένες αποφάσεις του παρελθόντος και η αβεβαιότητα των μελλοντικών σχεδίων μας γεμίζουν οδυνηρές σκέψεις που βγαίνουν δύσκολα από το μυαλό μας και μας ταλαιπωρούν όλη τη μέρα για πολύ καιρό. Αυτή η διαρκής εγρήγορση σκέψεων μας αφήνει σε μια κατάσταση διαρκούς αγωνίας και στρες.
Ενώ ο καθένας μπορεί να ταλαιπωρείται από συνεχείς σκέψεις σε κάποια φάση της ζωής του, κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να ηρεμήσουν εύκολα και να βάλουν τέλος στην αδιάλειπτη ροή σκέψεων. Ο εσωτερικός τους μονόλογος περιλαμβάνει δύο μοτίβα το μηρυκαστικό (αναμάσημα σκέψεων) και την ανασφάλεια.
Το μηρυκαστικό μοτίβο έχει να κάνει με σκέψεις για γεγονότα του παρελθόντος που θα μπορούσαμε να είχαμε ενεργήσει διαφορετικά και απόψεις φίλων και συγγενών που επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοκυριαρχία μας.
Το μοτίβο της ανασφάλειας περιλαμβάνει συχνά αρνητικές και καταστροφικές προβλέψεις που κάνουμε για το μέλλον σχετικά με τις προσδοκίες που έχουμε για τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας και την καριέρα μας.
Αυτοί που προβληματίζονται έντονα για τα παραπάνω, δεν εξετάζουν την ζωή τους μόνο λεκτικά χρησιμοποιώντας φράσεις, αλλά πολλές φορές, πλάθουν εικόνες και οπτικοποιούν τις σκέψεις τους αναπαράγοντάς τες σαν ένα φιλμ στο μυαλό τους. Όπως και να ‘χει, η τάση κάποιου να σκέφτεται συνέχεια και να προβληματίζεται εύκολα για το παραμικρό, τον κρατά πίσω από το να κάνει κάτι παραγωγικό στη ζωή του και τον αφήνει στάσιμο.
Οι κίνδυνοι του υπερβολικού προβληματισμού
Η υπερβολική σκέψη δεν είναι απλά μια τροχοπέδη στην ευεξία σας. Μια έρευνα έδειξε ότι όσοι προβληματίζονται υπερβολικά για τις αδυναμίες τους, τα λάθη και τα προβλήματά τους αυξάνουν τον κίνδυνο να παρουσιάσουν ψυχικές διαταραχές (1). Αντιθέτως, καθώς ελαττώνονται τα προβλήματα, η ψυχική υγεία αποκαθίσταται και είμαστε σε θέση να στοχαζόμαστε πιο αποτελεσματικά, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο που δημιουργούν οι συνεχείς σκέψεις.
άλλες μελέτες δείχνουν επίσης ότι ο έντονος προβληματισμός οδηγεί σε σοβαρή συναισθηματική δυσφορία (2). Για να ξεφύγουν από αυτή τη συναισθηματική μέγγενη, πολλοί καταφεύγουν σε ανθυγιεινές στρατηγικές αντιμετώπισης, όπως την κατανάλωση αλκοόλ, το τσιγάρο, τις ψυχότροπες ουσίες και το φαγητό.
Εάν ταλαιπωρείστε συχνά από έντονες σκέψεις, πιθανόν ήδη ξέρετε ότι δεν μπορείτε να κοιμηθείτε όταν το μυαλό σας δεν θέλει να σταματήσει. Αρκετές έρευνες το επιβεβαιώνουν, διαπιστώνοντας ότι η υπερβολική σκέψη και η ανησυχία οδηγούν σε λιγότερες ώρες ύπνου και χαμηλότερη ποιότητα ύπνου. (3)
Πώς να σταματήσετε να προβληματίζεστε έντονα
Το να βάλετε τέλος στο αναμάσημα του παρελθόντος και καταστροφικές προβλέψεις του μέλλοντος, που απασχολούν το μυαλό σας, είναι πιο εύκολο στα λόγια παρά στην πράξη. Αλλά κάνοντας προσπάθειες και συνεχή πρακτική, μπορείτε να περιορίσετε τον αρνητικό τρόπο σκέψης σε μεγάλο βαθμό.
1. Συνειδητοποιήστε ότι σκέφτεστε υπερβολικά τη στιγμή που το κάνετε
Η ταυτοποίηση του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για να σταματήσετε τον έντονο προβληματισμό Αρχίστε να δίνετε προσοχή στον τρόπο που σκέφτεστε. Όταν πιάσετε τον εαυτό σας να αναπαράγει τα γεγονότα στο μυαλό σας ξανά και ξανά ή να ανησυχεί για πράγματα που δεν μπορείτε να ελέγξετε, συνειδητοποιήστε ότι οι σκέψεις σας δεν είναι παραγωγικές.
2. Αξιολογήστε αυτές τις σκέψεις
Είναι εύκολο να παρασυρθούμε από τις αρνητικές σκέψεις. Προτού καταλήξετε σε ένα υπερβολικό συμπέρασμα λόγω αυτών των σκέψεων, αξιολογήστε την ποιότητα και την σοβαρότητά τους, γιατί μπορεί να είναι υπερβολικά αρνητικές και αφύσικες. Μάθετε να αναγνωρίζετε και να αντικαθιστάτε τις λανθασμένες σκέψεις πριν πέσετε σε ολικό παροξυσμό.
3. Εστιάστε σε λύσεις που επιλύουν τα προβλήματα που σκέφτεστε
Το αναμάσημα των προβλημάτων που κάνουν κατάληψη στο μυαλό σας δεν είναι χρήσιμο, αλλά το να ψάχνετε για μια λύση είναι. Ρωτήστε τον εαυτό σας, ποια βήματα μπορείτε να ακολουθήσετε για να διδαχθείτε από ένα λάθος ή να αποφύγετε ένα μελλοντικό πρόβλημα. Αντί να ρωτάτε με τη σκέψη σας, γιατί συνέβη κάτι που σας έτυχε, ρωτήστε τον εαυτό σας τι μπορείτε να κάνετε για να το αντιμετωπίσετε
4. Θέστε ένα χρονοδιάγραμμα για το πότε θα προβληματίζεστε
Το να σκέφτεστε σχετικά με τα προβλήματά σας για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι παραγωγικό, αλλά ο σύντομος προβληματισμός μπορεί να είναι χρήσιμος για την επίλυσή τους. Σκεφθείτε, πώς θα μπορούσατε να κάνετε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο ή εντοπίστε τις πιθανές παγίδες στους μελλοντικούς σας σχεδιασμούς. Αυτό θα σας βοηθήσει να αντεπεξέλθετε καλύτερα σε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.
Προγραμματίστε ένα 20λεπτο για να σκέφτεστε τέτοια θέματα στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αφήστε τον εαυτό σας να ανησυχεί και να στοχάζεται για ό, τι θέλει. Στη συνέχεια, όταν ο χρόνος λήξει, προχωρήστε σε κάτι πιο παραγωγικό. Όταν πιάσετε τον εαυτό σας να συνεχίσει να προβληματίζεται για αυτά τα πράγματα, έξω από την προγραμματισμένη ώρα, υπενθυμίστε του να τα σκεφτεί αργότερα, στις ώρες που έχετε θέσει.
5. Αυξήστε την αυτο-επίγνωση και την ενσυνειδητότητα του εαυτού σας
Είναι αδύνατο να αναμασάτε το χθες ή να ανησυχείτε για το αύριο, όταν επιλέγετε να ζείτε στο παρόν. Είστε πιο συνειδητοποιημένοι όταν εστιάζετε στο εδώ και στο τώρα. Η διαδικασία αυτή χρειάζεται πρακτική, όπως και κάθε άλλη δεξιότητα, αλλά με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να μειώσει τον υπερβολικό προβληματισμό
6. Αλλάξτε συνήθειες και κάντε διάφορες δραστηριότητες
Το να προσπαθείτε να πείσετε τον εαυτό σας να σταματήσει να σκέφτεται κάτι με τους παραπάνω τρόπους μπορεί να αποτύχει. Όσο περισσότερα προσπαθήσετε να αποτρέψετε το μυαλό σας να σκέφτεται υπερβολικά, τόσο αυτό πεισμώνει και πάει κόντρα στη θέλησή σας. Έτσι, το να κρατάτε τον εαυτό σας απασχολημένο με μια δραστηριότητα, είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποπροσανατολίσετε το μυαλό σας. Η άσκηση, η συμμετοχή σε συζητήσεις με διαφορετικό θέμα από αυτό που σας απασχολεί, η εθελοντική εργασία, η προσφορά, και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες, θα αποσπάσουν το μυαλό σας από ένα μπαράζ αρνητικών σκέψεων.
Περισσότερα χρήσιμα θέματα εδώ.