Η φαντασία είναι το κυριότερο όπλο του εκπαιδευτικού ή του γονέα που προσπαθεί να μεταδώσει γνώσεις στο νέο άνθρωπο. Η φαντασία, λοιπόν, σε συνδυασμό με τη σωστή γνώση του προς διδασκαλία αντικειμένου επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα ακόμα και σε περιπτώσεις που εμφανίζονται μαθησιακές δυσκολίες. Ένα από αυτά τα πιο βασικά μαθήματα που ταλαιπωρεί μικρά και μεγάλα παιδιά είναι η ορθογραφία. Κάθε παιδί αναπτύσσει διαφορετικούς τρόπους μάθησης και αντίληψης της ορθογραφίας. Μερικές ιδέες και τεχνικές μάθησης που βοηθούν τα παιδιά είναι οι εξής:
Δίνουμε μεγάλη σημασία στη συστηματική και επαναλαμβανόμενη διδασκαλία των ορθογραφικών κανόνων ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μέχρις ότου το παιδί να τους κατανοήσει πλήρως. Βοηθάμε τη μαθησιακή αυτή διαδικασία με οπτική παράσταση και ομαδοποίηση των κανόνων. Μπορούμε, για παράδειγμα, να συσχετίσουμε διαφορετικούς κανόνες με διαφορετικά χρώματα ή με εικόνες, ώστε να υπάρχει σύνδεση με κάποιο οπτικό ερέθισμα.
Βεβαιωνόμαστε ότι οι λέξεις που πειραματίζεται να ορθογραφήσει το παιδί είναι έννοιες σαφείς στο μυαλό του, συζητάμε τη σημασία τους και οξύνουμε την παρατηρητικότητα του μαθητή, αναλύοντας τη δομή τους. Δίνουμε έμφαση στις λέξεις που θα πρέπει να μάθει ο μαθητής και να είναι όσο το δυνατό πιο χρήσιμες για να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Οι λέξεις που θα διδαχθούν δε χρειάζεται να είναι περισσότερες από αυτές που μπορεί να μάθει, για την αποφυγή μιας πιθανής αποτυχίας. Θα πρέπει επίσης να υπάρξει και ακουστικό ερέθισμα, γι’ αυτό και λέμε στα παιδιά να διαβάσουν κάθε λέξη ξεχωριστά. Η προφορά των λέξεων είναι σημαντική και πρέπει να είναι σωστή και φυσική. Ο μαθητής μαθαίνει καλύτερα τις λέξεις όταν περιγράφει με το δάκτυλό του τα γράμματα της λέξης.
Όλες οι λέξεις μεταξύ τους συνδέονται με σχέσεις συνωνυμίας, αντωνυμίας, παρωνυμίας, μετωνυμίας κλπ. Ομαδοποιούμε τις λέξεις σε «παρέες» λέξεων με ίδια ή παρόμοια σημασία κοκ. Χρησιμοποιούμε μικρές ιστοριούλες ή βασικές παρατηρήσεις για να θυμούνται τις λέξεις (πχ. Ο «παππούς» θέλει δυο «π» γιατί είναι αρκετών ετών, το «παιδί», το «παίζω» και το «παιχνίδι» θέλουν όλα «αι» γιατί μοιάζουν σαν λέξεις ή ζητάμε να μας πει το παιδί όσες λέξεις με κατάληξη –ίζω και μαθαίνουμε τον αντίστοιχο κανόνα κλπ).
Κάντε το μάθημα παιχνίδι ιδιαίτερα στα πολύ μικρά παιδιά: Μια τεχνική είναι να τους λέτε τις λέξεις και να τις γράφουν στο τετράδιο, χωρίς όμως να τις έχουν δει αρχικά. Άλλη τεχνική είναι να κολλάτε κάποιο χαρτάκι κάτω από κάθε εικόνα της φωτοτυπίας και να γράφουν εκεί τη λέξη. Αρκετά αποτελεσματικό επίσης είναι να τους δίνετε τρεις διαφορετικές γραφές της ίδιας λέξης και να διαλέγουν τη σωστή, εξηγώντας κάθε φορά γιατί οι υπόλοιπες είναι λάθος. Τέλος, το παιδί σε πρώτη φάση μπορεί να αντιγράφει τη λέξη (πχ θάλασσα), όπως ακριβώς τη βλέπει γραμμένη από εμάς. Έπειτα, προτρέπεται να τη σβήσει και να παρατηρήσει προσεκτικά το γράμμα που σβήνουμε το πρώτο ή το τελευταίο (πχ θάλλασ_) και καλείται να την ξαναγράψει σωστά. Στη συνέχεια το παιδί σβήνει και πάλι τη λέξη που έγραψε και εμείς σβήνουμε ένα γράμμα που υπάρχει μέσα στη λέξη.
Ο έλεγχος της ορθογραφίας δεν πρέπει να γίνεται με αυστηρό τρόπο ή με κάποιου είδους τιμωρία. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να δημιουργούμε άγχος ή συμπτώματα κατωτερότητας στους μικρούς μας μαθητές, αντίθετα πρέπει να επιβραβεύουμε την προσπάθειά τους και να ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή τους. Αφήστε τα παιδιά να διορθώσουνε μόνα τους τον εαυτό τους, να πάρουνε το ρόλο του δασκάλου και να ελέγξουνε χωρίς τη βοήθειά σας τα ορθογραφικά τους λάθη μέσα από το βιβλίο τους.
Μαίρη Αλεξανδράτου, Φιλόλογος-Γλωσσολόγος, infokids.gr
Περισσότερες συμβουλές εδώ.