Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος μάς εξασφαλίζει ενέργεια και συγκέντρωση μέσα στην ημέρα και παράλληλα μας προστατεύει από ποικίλες παθήσεις, όπως η καρδιοπάθεια, ο διαβήτης και η κατάθλιψη.
Επειδή οι «παρενέργειες» των διαταραχών του ύπνου καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα, από το αυξημένο στρες έως την αύξηση του σωματικού βάρους, είναι συνήθως δύσκολο να τις αναγνωρίσουμε. Για παράδειγμα, είναι πιο πιθανό να αποδώσουμε την κακή μας διάθεση και τη νευρικότητα στον υπερβολικό φόρτο εργασίας, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να φταίει ο κακός ύπνος.
Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις για να διαπιστώσετε εάν εκδηλώνετε συμπτώματα κάποιας κοινής διαταραχής του ύπνου.
1. Σας ταλαιπωρεί η υπνηλία μέσα στην ημέρα;
Η επιθυμία για έναν σύντομο υπνάκο μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά δεν είναι ανησυχητική. Εάν όμως απολαμβάνετε τις συνιστώμενες επτά έως εννέα ώρες ύπνου τη νύχτα και δεν μπορείτε να κρατήσετε τα μάτια σας ανοιχτά όταν τρώτε, οδηγείτε κ.λπ. τότε κάτι δεν πάει καλά... Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Νευρολογικών Διαταραχών και Εγκεφαλικού (NINDS), οι αιφνίδιες, έντονες και ανεξέλεγκτες κρίσεις υπνηλίας αποτελούν ένδειξη-κλειδί για τη ναρκοληψία, μια διαταραχή που συνεπάγεται απορρύθμιση του κύκλου του ύπνου. Δοκιμάστε να παρατείνετε τη διάρκεια του ύπνου σας κατά μισή ώρα για μία εβδομάδα και εάν η υπνηλία παραμένει μη διστάσετε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
2. Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας;
Όλοι ταλαιπωρούμαστε πότε πότε από υπερένταση που μας εμποδίζει να κοιμηθούμε ακόμη κι αν νιώθουμε κουρασμένοι. Όταν όμως η δυσκολία ύπνου ή ο διακοπτόμενος ύπνος εξελίσσονται σε καθημερινό πρόβλημα, τότε διαπιστώνεται η αϋπνία. Κριτήρια για τη διάγνωση της αϋπνίας είναι η αδυναμία να αποκοιμηθεί κανείς μέσα σε 30 ή και περισσότερα λεπτά από την ώρα της κατάκλισης (ή μετά από μια διακοπή στον ύπνο) με συχνότητα τρεις ή και περισσότερες ημέρες της εβδομάδας για τουλάχιστον τρεις μήνες. Η αϋπνία μπορεί να αντιμετωπιστεί με πολλούς τρόπους, όπως η φαρμακευτική αγωγή, ο διαλογισμός και η ψυχοθεραπεία.
3. Κινείστε υπερβολικά στον ύπνο σας;
Δεν εννοούμε να αλλάζετε πλευρό δυο τρεις φορές μέσα στη νύχτα... Ανησυχητική ένδειξη θεωρούνται οι συνεχείς και ανεξέλεγκτες κινήσεις των ποδιών ή οι γενικευμένοι σπασμοί. Οι κινήσεις των ποδιών συγκεκριμένα μπορεί να υποδεικνύουν το λεγόμενο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Στην περίπτωση αυτή, εκδηλώνεται στα κάτω άκρα μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα που υποχωρεί προσωρινά με τις έντονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις των ποδιών. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών κατατάσσεται στις διαταραχές τις κίνησης, όταν όμως εκδηλώνεται τη νύχτα αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τον καλό ύπνο. Πιο επιρρεπείς στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες και ιδίως οι εγκυμονούσες.
4. Δυσκολεύεστε να διατηρήσετε σταθερό πρόγραμμα ύπνου;
Κάθε άνθρωπος διαθέτει ένα εσωτερικό βιολογικό ρολόι (επίσημα ονομάζεται κιρκάδιος ρυθμός) που τον βοηθά να συγχρονίζεται με τον κόσμο γύρω του και συγκεκριμένα με την εναλλαγή ημέρας και νύχτας. Σε ορισμένες περιπτώσεις το ρολόι δυσλειτουργεί και αυτή η δυσλειτουργία ονομάζεται διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού του ύπνου (CRSD). Υπάρχουν διάφοροι τύποι της διαταραχής ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί (π.χ. εργασία σε βάρδιες, τζετ λαγκ λόγω συχνών ταξιδιών). Όταν εντοπιστεί ο βασικός παράγοντας απορρύθμισης του βιολογικού ρολογιού, τότε ο γιατρός θα συστήσει στοχευμένα μέτρα που ταιριάζουν στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
5. Ροχαλίζετε δυνατά;
Το καθημερινό και έντονο ροχαλητό αποτελεί το «σήμα κατατεθέν», μιας διαταραχής που συνεπάγεται προσωρινή διακοπή της αναπνοής. Η υπνική άπνοια συνδέεται με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης τύπου 2 και το εγκεφαλικό, επομένως είναι ένα πρόβλημα που δεν πρέπει να αγνοήσετε.
Περισσότερα θέματα για την υγεία εδώ.