Από καιρό έχω αντιληφθεί την έννοια και τη χρησιμότητα ενός lapbook στη διαδικασία της μάθησης, διαβάζοντας κυρίως ξένες σελίδες. Αποφάσισα, λοιπόν, να φτιάξω ένα δικό μου που να περιλαμβάνει τα μέρη του λόγου. Όσοι ακούτε τον όρο lapbook για πρώτη φορά να σας αναφέρω κάποια βασικά πραγματάκια.
Το lapbook είναι η κατασκευή ενός μεγάλου φακέλου που εκθέτει υλικό και πληροφορίες για ένα θέμα. Ονομάστηκε, έτσι, από την Tammy Daby (αμερικανίδα συγγραφέας), γιατί όταν το ανοίγουν τα παιδιά καταλαμβάνει όλη την αγκαλιά τους.
Ο τρόπος κατασκευής του διαφέρει και ποικίλει ανάλογα με τα όρια που θέτει ο καθένας μας. Μπορεί να γίνει στον υπολογιστή ή χειροποίητο. Μπορείτε να το φτιάξετε μόνοι σας, είναι φθηνότερο και σίγουρα θα είναι μοναδικό! Απλά απαιτείται περισσότερη σκέψη και χρόνος για τον βασικό σχεδιασμό. Για μεγαλύτερη ευκολία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έτοιμα ολοκληρωμένα lapbooks που υπάρχουν στο διαδίκτυο ελεύθερα ή με χρηματικό αντίτιμο, ειδικά όταν είστε αρχάριος στον κόσμο του lapbooking. Μια μέση λύση είναι η χρήση έτοιμων σχεδίων/προτύπων (templates) που μπορεί να βρει κανείς και με συνδυασμό τους να φτιάξει το δικό του lapbook. Βέβαια, πάντα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα έτοιμο και να το προσαρμόσετε στις δικές σας εκπαιδευτικές ανάγκες και στους δικούς σας διδακτικούς στόχους. Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος κατασκευής, αρκεί να εξυπηρετεί στην προβολή των πληροφοριών που θέλουμε.
Πηγή φωτογραφιών: Pinterest
Είναι μια υπέροχη και δημιουργική διαδικασία μάθησης, καθώς τα παιδιά συμμετέχουν τα ίδια στην κατασκευή (μέσα από την οποία απολαμβάνουν και την αισθητική αγωγή) και σκέφτονται ή συζητούν ομαδικά για τον τρόπο που οργανώνουν οπτικά τις πληροφορίες τους. Το γεγονός ότι πρέπει να κόψουν, να κολλήσουν και να γράψουν πάνω σε αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άμεση εμπλοκή τους με το εκάστοτε θέμα και, ως γνωστόν, έτσι μαθαίνουμε ευκολότερα. Ανάλογα με τη σχολική βαθμίδα, μπορείτε να αφήσετε ελευθερία στη δημιουργία του ή να είστε πιο συγκεκριμένοι στις οδηγίες και στο υλικό που θα δώσετε. Το μισοέτοιμο lapbook (συγκεκριμένα πλαίσια με σχήματα) αποδεικνύεται ένας εύχρηστος οδηγός για τα παιδιά, ώστε να υπάρχουν σαφή όρια στην εργασία τους και να μην υπερβάλλουν στον όγκο των πληροφοριών που εκθέτουν. Προσωπικά θεωρώ καλύτερη μια λύση ανάλογη της ηλικίας, του στόχου και του χρόνου που διαθέτουμε. Επίσης, μπορεί να γίνει το ίδιο εύκολα στο σπίτι ή στο σχολείο. Μια άλλη μορφή του είναι στο τετράδιο του κάθε μαθητή, όπου κολλάμε τα πρότυπα-σχήματα στις σελίδες του τετραδίου. Σίγουρα, όμως, σε ένα μεγάλο φάκελο δείχνει διαφορετικό και πιο ελκυστικό.
Για περισσότερες πληροφορίες στα ελληνικά μπορείτε να διαβάσετε εδώ και επίσης είναι αρκετά κατατοπιστικά τα παρακάτω βιντεάκια:
Αν το ψάξετε λίγο μπορείτε να βρείτε αμέτρητες ιδέες και τρόπους κατασκευής. Για να σας προλάβω, κατά την κατασκευή ενός Lapbook υπάρχουν άπειρες ιδέες για τα σχέδια, την τοποθέτηση, τα χρώματα, τα υλικά, τα διδακτικά αντικείμενα που μπορεί κανείς να επιλέξει. Αν μπούμε στο τρυπάκι, γιατί αυτό έτσι ενώ θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, μπορεί να ολοκληρώσουμε το lapbook στα γεράματα μας! Κάποιες φορές απλά αρκεί να πάρουμε μια απόφαση! Εξαρτάται βέβαια από τον χρόνο και τη διάθεση καθενός! Είναι πάντως αναμφισβήτητα απόλυτα δημιουργικό! Ας εκμεταλλευτούμε τη δημιουργικότητα αυτή για τη μάθηση των παιδιών!!!
Κάπου στη δική μου αναζήτηση μου ήρθε η ιδέα να βάλω όλη την ελληνική γραμματική μέσα σε ένα lapbook. Εντάξει, είναι ίσως υπερβολικό να λέω το "όλη", αλλά βάζοντας όλα τα μέρη του λόγου σε ένα lapbook τα παιδιά έχουν μια πολύ καλή εικόνα όλων των λέξεων που χρησιμοποιουν στην ελληνική, δηλαδή του σκοπού και του τρόπου χρήσης τους.
Θα σας το παρουσιάζω σε 2 μέρη, δίνοντας οδηγίες, εκτυπώσιμα αρχεία και φωτογραφικό υλικό βήμα- βήμα για να το κατασκευάσετε!
1. Εκτυπώστε δωρεάν το αρχείο που θα βρείτε εδώ και το οποίο περιλαμβάνει τα σχέδια και τις πληροφορίες: τους κύκλους για τα άρθρα, τα τετράγωνα για τα επίθετα, το λουλούδι των ουσιαστικών, τον πίνακα με τα κλιτά και τα άκλιτα μέρη του λόγου συνολικά, καθώς επίσης και το εξώφυλλο μας.Εκτυπώστε τα λευκά για να τα χρωματίσουν/διακοσμήσουν ή σε χρωματιστές κόλλες. Στο αρχείο γράφω το χρώμα που τα εκτύπωσα εγώ και είχε το αποτέλεσμα της φωτογραφίας.
Προσοχή!!!
Αν θέλετε να κατεβάσετε μόνο τα πλαίσια και τους τίτλους από τα μέρη του λόγου κατεβάστε το δωρεάν αρχείο από εδώ.
2. Πρέπει να ετοιμάσουμε τους φακέλους που θα το αποτελούν. Βρήκα φακέλους αρχειοθέτησης από ανακυκλώσιμο υλικό σε απλό ορθογώνιο σχήμα. Για να μη φαίνονται οι εκτυπωμένες τους γραμμές, τους έβαλα όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα και τους κόλλησα μεταξύ τους.
3. Συνθέστε πρώτα τους κύκλους του άρθρου. Αφού κάνετε τις πλάγιες εγκοπές στους δυο μικρούς κύκλους μόνο, βάλτε κόλλα και τοποθετήστε τον ένα πάνω στον άλλο, όπως δείχνουν οι εικόνες.
4. Αφού κόψετε τα δυο πλαίσια των επιθέτων περιμετρικά, χρησιμοποιήστε κοπίδι για τις εσωτερικές εγκοπές του ενός πλαισίου με τις διακεκομμένες γραμμές. Αν θέλουμε να το επεκτείνουμε μπορούμε να κόψουμε και το δεύτερο πλαίσιο εσωτερικά και σε κάθε τριγωνάκι που προκύπτει, τα παιδιά να γράψουν ένα παράδειγμα.
4. Αφού κόψετε τα δυο πλαίσια των επιθέτων περιμετρικά, χρησιμοποιήστε κοπίδι για τις εσωτερικές εγκοπές του ενός πλαισίου με τις διακεκομμένες γραμμές. Αν θέλουμε να το επεκτείνουμε μπορούμε να κόψουμε και το δεύτερο πλαίσιο εσωτερικά και σε κάθε τριγωνάκι που προκύπτει, τα παιδιά να γράψουν ένα παράδειγμα.
5. Ακολουθεί το λουλούδι των ουσιαστικών με την ίδια διαδικασία: κόψτε το περίγραμμα και κάντε εγκοπές μόνο στο πάνω λουλούδι, ώστε να διπλώνουν τα φύλλα. Τοποθετείστε το ένα πάνω στο άλλο και κολλήστε.
6. Για τον συνολικό πίνακα των κλιτών και άκλιτων κόβετε περιμετρικά τα τέσσερα κομμάτια, τοποθετείτε τα παραδείγματα (μπλε πλαίσιο στη φωτογραφία) κάτω και από πάνω βάζετε το πλαίσιο με όλα τα μέρη του λόγου (εδώ λευκό). Τέλος, κολλήστε και τα δυο πλαίσια (εδώ είναι κόκκινα), όπως φαίνεται στη φωτογραφία.
7. Στο πρώτο αρχείο περιλαμβάνεται και το εξώφυλλο του Lapbook. Το κολλάτε από έξω, ώστε να φαίνεται όταν είναι κλειστό.
6. Για τον συνολικό πίνακα των κλιτών και άκλιτων κόβετε περιμετρικά τα τέσσερα κομμάτια, τοποθετείτε τα παραδείγματα (μπλε πλαίσιο στη φωτογραφία) κάτω και από πάνω βάζετε το πλαίσιο με όλα τα μέρη του λόγου (εδώ λευκό). Τέλος, κολλήστε και τα δυο πλαίσια (εδώ είναι κόκκινα), όπως φαίνεται στη φωτογραφία.
7. Στο πρώτο αρχείο περιλαμβάνεται και το εξώφυλλο του Lapbook. Το κολλάτε από έξω, ώστε να φαίνεται όταν είναι κλειστό.
8. Για το κομμάτι των ρημάτων απαιτούνται τα δυο ορθογώνια τμήματα που φαίνονται στη φωτογραφία. Το λευκό τοποθετείται κάτω και το κόκκινο ενώνεται με λίγη κόλλα στην αριστερή στήλη. Η θεωρία των ρημάτων είναι τόση πολλή που θα μπορούσε να γίνει ένα lapbook μόνη της, αλλά, επειδή κάπου πρέπει να θέσω όριο στις πληροφορίες λόγω έκτασης, προτίμησα να αναφέρω τα πιο βασικά και απαραίτητα που πρέπει να ξέρει κάθε μαθητής/τρια.
9. Για τις μετοχές, στο πλαίσιο που τοποθετείται από κάτω, κόβετε μόνο περιμετρικά και βάζετε κόλλα στο σημείο που υποδεικνύεται. Στο πλαίσιο που τοποθετείται από πάνω, κόβετε περιμετρικά αλλά και στην εσωτερική συμπαγή γραμμή. Διπλώστε πάνω στη διακεκομμένη γραμμή.
10. Ήρθε και η ώρα για το αγαπημένο μου! Ο δίσκος των Αντωνυμιών. Έδεσαν πραγματικά πάρα πολύ οι οκτώ κατηγορίες με τα τεταρτημόρια του κύκλου! Αφού κόψετε περιμετρικά τους κύκλους ακολουθήστε βήμα βήμα τις φωτογραφίες. Κολλήστε τους δυο κύκλους μεταξύ τους και διπλώστε τους πάνω στη διακεκομμένη γραμμή. Έπειτα φτιάξτε την τσέπη διπλώνοντας τον (πράσινο στην φωτογραφία) κύκλο και κολλήστε τον όπου υπάρχει η σχετική οδηγία.
11. Για τα επιρρήματα είχα κάποιους ενδοιασμούς, έχω να σας πω. Κι αυτό, γιατί εκτός από αυτά που απαντούν στις τέσσερις βασικές ερωτήσεις, υπάρχουν και τα προτασιακά ή βεβαιωτικά επιρρήματα(ναι, όχι, μάλιστα, βέβαια... κτλ). Τελικά επέλεξα να τα παραλείψω σκόπιμα. Αν θεωρήσετε καλό να προστεθούν, καλό θα είναι να τα αναφέρετε στους μαθητές/τριες σας και να τα συμπληρώσουν στο εσωτερικό τετραγωνάκι. Η διαδικασία κατασκευής είναι εύκολη και οι φωτογραφίες σας κατατοπίζουν πλήρως. Όμως προσοχή! Όταν θα κολλήσετε τους δυο "σταυρούς" τον ένα πάνω στον άλλο, δείτε πρώτα η κάθε ερώτηση να έχει τα σωστά επιρρήματα από πίσω. Για να στερεώσω κλειστές τις τέσσερις πλευρές έβαλα λίγο "μπλου τακ" και έτσι ανοιγοκλείνει εύκολα!
12. Στους συνδέσμους φτιάχνουμε ένα βιβλιαράκι αποτελούμενο από μικρές σελίδες που είναι κομμένες στη μέση. Στο ένα μέρος αναγράφονται οι παρατακτικοί σύνδεσμοι και στο άλλο οι υποτακτικοί. Σαν επέκταση, μπορείτε να βάλετε στα παιδιά να γράψουν ένα παράδειγμα στο πίσω μέρος της κάθε σελιδούλας. Καλύτερα συρράψτε τις σελίδες και το εξώφυλλο (κόκκινο εδώ) μεταξύ τους για μεγαλύτερη σταθερότητα. Έπειτα συρράψτε και όλο το βιβλιαράκι στο φάκελο μας!
12. Προτελευταίος σταθμός οι προθέσεις... Αφού, λοιπόν, οι προθέσεις δε μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο και είναι ένα κομμάτι που πάντα ενώνεται με κάποια άλλη λέξη, χρησιμοποίησα εντελώς συμβολικά τα κομμάτια του παζλ. Μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν είτε ως παζλ και να το συναρμολογήσουν είτε ως καρτελίτσες για να διαβάζουν τις προθέσεις. Τη σελίδα με τα κομμάτια του παζλ καλύτερα εκτυπώστε την σε χαρτονάκι για μεγαλύτερη αντοχή. Ίσως... θέλει προσοχή στο κόψιμό, άλλα είναι και αυτή μια εξάσκηση για τα παιδιά! Έκλεισα την τσέπη με λίγο "μπλου τακ".
13. Θα τελειώσουμε το Lapbook με τη ψηλή τσέπη των επιφωνημάτων. Κόψτε, διπλώστε, κολλήστε και είναι έτοιμο! Για να μπαίνει ευκολότερα μέσα στην τσέπη το λευκό πλαίσιο της φωτογραφίας, μπορείτε να το εκτυπώσετε και αυτό σε χαρτονάκι.
Αν κάποιος από εσάς είναι αρκετά παρατηρητικός θα δει κάποιες μικρές διαφορές ανάμεσα στις φωτογραφίες, στο βίντεο και στα έγγραφα που κατεβάζετε. Αυτό συμβαίνει γιατί όσο το δουλεύεις βρίσκεις κενά που πρέπει να καλύψεις ή ιδέες που αξίζουν να προστεθούν. Άλλη μια εβδομάδα να κάτσω να το δουλέψω, είμαι σίγουρη ότι θα βάλω κι άλλα πραγματάκια! Είπαμε και την προηγούμενη φορά, δεν υπάρχει σωστός τρόπος για την κατασκευή ενός lapbook. Αφήστε τη δημιουργικότητα σας ελεύθερη! Το κεφάλαιο "LapBook" δεν έχει κλείσει για μένα...Σε μια μελλοντική ανάρτηση θα ξανασυναντηθούμε!
Εδώ κατεβάζετε τα αρχεία που χρειάζεστε για το δεύτερο μέρος. Το πρώτο έχει ολοκληρωμένες τις πληροφορίες, τα πλαίσια και τους τίτλους. Στο δεύτερο υπάρχουν μόνο τα πρότυπα πλαίσια και οι τίτλοι. Πατήστε πάνω στις εικόνες για να τα κατεβάσετε.
 |
| Ολοκληρωμένη θεωρία, πλαίσια και τίτλοι |
 |
| Μόνο πρότυπα σχέδια και τίτλοι Μαρία Χ., miataximapoiataxi.blogspot.gr |
Περισσότερες εκπαιδευτικές κάρτες εδώ.